Μετεγγραφές φοιτητών: Αλλάζουν όλα για τρίτεκνους και πολύτεκνους – Τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις

Αλλάζουν όλα από την φετινή ακαδημαϊκή χρονιά και εφεξής για τις μετεγγραφές φοιτητών καθώς ψηφίστηκε στη Βουλή και μάλιστα με διευρυμένη πλειοψηφία η σχετική τροπολογία που υπέβαλλε το Υπουργείο Παιδείας. Συγκεκριμένα, «ΝΑΙ» ψήφισαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Ελληνική Λύση και Σπαρτιάτες, ενώ την τροπολογία καταψήφισαν ΚΚΕ και Νέα Αριστερά και «παρών» η Πλεύση Ελευθερία.
Μετεγγραφές φοιτητών: Το όριο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής μείον 2.750 μόρια παραμένει αμετάβλητο
Όπως ανέφερε και η υφυπουργός Παιδείας, Ιωάννα Λυτρίβη, «Με τα άρθρα 2 και 3 στοχεύουμε στην ενίσχυση και πρακτική διευκόλυνση των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών, καθώς και των οικογενειών με τουλάχιστον ένα μέλος που έχει αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή πάσχει από συγκεκριμένες σοβαρές ασθένειες ή είναι ορφανό από έναν από τους γονείς. Με το άρθρο 2, λοιπόν, για να αναφερθώ πιο συγκεκριμένα, αυξάνουμε τα μόρια για τη διενέργεια μετεγγραφής βάσει οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων που λαμβάνουν τα μέλη τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών τα οποία φοιτούν σε πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών. Έτσι, ενισχύουμε την ειδική μας μέριμνα υπέρ των τρίτεκνων και των πολύτεκνων οικογενειών. Ειδικότερα από ενάμισι (1,5) και δύο (2) μόρια αντίστοιχα αυξάνονται σε τρία (3) τα μόρια σε αμφότερες τις περιπτώσεις, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση των εν λόγω οικογενειών, τη διευκόλυνση των σπουδών των μελών τους και την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Επιπλέον, με την αύξηση της μοριοδότησης από ένα (1) σε δύο (2) μόρια για κάθε μέλος της οικογένειας -γονέα, τέκνο, αδελφό ή σύζυγο- που είτε έχει αναπηρία 67% και άνω είτε πάσχει από συγκεκριμένες σοβαρές ασθένειες, ενισχύεται η προστασία του θεσμού της οικογένειας και φυσικά, των ατόμων με αναπηρία.
Τέλος, η αντίστοιχη αύξηση της μοριοδότησης του αιτούντος ορφανού από έναν γονέα από δύο (2) μόρια σε τρία (3) υπαγορεύεται από την ανάγκη διατήρησης της υπάρχουσας στάθμισης, δηλαδή της απόδοσης του ίδιου αριθμού μορίων με τα προ της προσαύξησης μόρια αιτούντων μελών πολύτεκνων οικογενειών.
Με το άρθρο 3, με την προτεινόμενη ρύθμιση αναμορφώνουμε το σύστημα μετεγγραφής αδελφών που φοιτούν σε προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών και καθιερώνουμε ειδική μέριμνα για τη μετεγγραφή αδελφών που αποτελούν μέλη τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών, ως ειδική μέριμνα ενίσχυσης της προστασίας του θεσμού της οικογένειας. Η μετεγγραφή ικανοποιείται κατά προτεραιότητα σύμφωνα με την προβλεπόμενη στη διάταξη σειρά, προκειμένου οι μετεγγραφές να διενεργούνται κατά τρόπο ορθολογικό, αποκλείοντας περιπτώσεις καταστρατήγησης της ρύθμισης.
Επιπλέον, προς διευκόλυνση των μετεγγραφών αδελφών, με γνώμονα την προστασία της οικογένειας, καταργείται η προϋπόθεση του μέγιστου εισοδηματικού κριτηρίου για τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, για τις δε οικογένειες με τα δύο τέκνα από 12.500 ευρώ που ήταν το μέγιστο εισοδηματικό κριτήριο και μετά τη νομοτεχνική βελτίωση που κατατέθηκε, πάμε στα 17.500 ευρώ.
Περαιτέρω, με τη ρητή καθιέρωση ποσοστού 100% κυριότητας ή επικαρπίας από κοινού ή μεμονωμένα αίρεται ο υφιστάμενος αποκλεισμός λόγω κυριότητας ή επικαρπίας οποιουδήποτε άλλου ποσοστού. Είχαμε εντοπίσει εκεί μια αδικία και την αίρουμε με αυτή τη ρύθμιση.
Τέλος, αποσαφηνίζεται ότι τα αδέρφια που δεν αιτούνται μετεγγραφής προκειμένου να μετεγγραφεί σε αντίστοιχο τμήμα της περιφερειακής ενότητας φοίτησής τους ένα ή περισσότερα αδέρφια τους, χάνουν το δικαίωμα αίτησης μετεγγραφής με το παρόν άρθρο. Διατηρούν, όμως, δικαίωμα αίτησης που θεμελιώνεται στα άρθρα 75, 77, 78 και 79 του ν. 4692/2020 από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Επίσης, αυτό που κάνουμε είναι ότι στην πραγματικότητα, μέχρι τώρα έπρεπε ο νεότερος, δηλαδή ο μικρότερος, αδελφός να ακολουθήσει τον μεγαλύτερο και να αιτηθεί μετεγγραφής, ήτοι το δικαίωμά του για μετεγγραφή να είναι μόνο κατά το πρώτο έτος των σπουδών. Πλέον, αλλάζει αυτό και υπάρχει μια μεγαλύτερη άνεση, να το πω έτσι. Μπορούν, δηλαδή, σε επόμενο έτος σπουδών από τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, δηλαδή μεγαλύτερος ή μικρότερος αδελφός να μετακινηθεί είτε προς ένα μέρος που φοιτά ο ένας αδελφός να πάει στον άλλο αδερφό, να μετακινηθούν στον τόπο κατοικίας των γονέων ή σε ένα τρίτο μέρος που για κάποιον λόγο υπάρχει κάποιο ιδιόκτητο σπίτι εκεί.»
Μετεγγραφές φοιτητών: Τι αλλάζει από φέτος – Τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις
Επί της ουσίας, με την τροπολογία αυτή καταργούνται τα εισοδηματικά κριτήρια για τις μετεγγραφές φοιτητών από τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, βελτιώνεται το πλαίσιο μετεγγραφής σε ό,τι αφορά την κυριότητα και την επικαρπία κατοικίας από τους γονείς ή από τα αδέλφια φοιτητών από τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, αυξάνονται κατ3 τα μόρια των αιτήσεων των φοιτητών τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών έναντι 1.5 έως 2 μορίων, όπως ισχύουν σήμερα. Aξίζει να σημειωθεί ότι όπως αναμενόταν και είχε από πλευράς Υπουργείου το όριο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής μείον 2.750 μόρια παραμένει αμετάβλητο.
Το άρθρο 2 της Τροπολογίας
Αφορά σε οικογένειες με μέλη που φοιτούν σε Α.Ε.Ι./Α.Ε.Α., οι οποίες είτε είναι τρίτεκνες/πολύτεκνες ή έχουν τουλάχιστον ένα μέλος που παρουσιάζει αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή αντιμετωπίζει συγκεκριμένα σοβαρά προβλήματα υγείας ή έχει πεθάνει ένας εκ των δυο γονέων. Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας η μοριοδότηση κοινωνικών κριτηρίων για τη διενέργεια των μετεγγραφών ατόμων που φοιτούν σε πρόγραμμα σπουδών πρώτου κύκλου Α.Ε.Ι./Α.Ε.Α. με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία πρέπει να ενισχυθεί, προς τον σκοπό πιο ολοκληρωμένης προστασίας της οικογένειας και με την προτεινόμενη αύξηση της μοριοδότησης διευκολύνονται οι σπουδές των μελών τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών και μελών οικογενειών με ένα ή περισσότερα μέλη που έχει αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω ή πάσχει από συγκεκριμένες σοβαρές ασθένειες ή έχει πεθάνει ένας έκτων γονέων. Με την αύξηση των μορίων για τη διενέργεια μετεγγραφής βάσει οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, που λαμβάνουν τα μέλη τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών, τα οποία φοιτούν σε πρόγραμμα Α’ κύκλου σπουδών Α.Ε.Ι./Α.Ε.Α., ενισχύεται η ειδική μέριμνα της πολιτείας υπέρ των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών. Ειδικότερα, από ενάμισι (1,5) και δύο (2) μόρια αντίστοιχα, αυξάνονται σε τρία (3) τα μόρια σε αμφότερες τις περιπτώσεις, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση των εν λόγω οικογενειών, τη διευκόλυνση των σπουδών των μελών τους, και την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Επιπλέον, με την αύξηση των μοριοδότησης από ένα (1) σε δύο (2) μόρια, για κάθε μέλος της οικογένειας (γονέα, τέκνο, αδελφό/η ή σύζυγο), που είτε έχει αναπηρία 67% και άνω, είτε πάσχει από συγκεκριμένες σοβαρές ασθένειες, ενισχύεται η προστασία του θεσμού της οικογένειας και των ατόμων με αναπηρία. Τέλος, η αντίστοιχη αύξηση της μοριοδότησης του αιτούντος ορφανού από ένα γονέα από δύο (2) σε τρία (3) μόρια, υπαγορεύεται από την ανάγκη διατήρησης της υπάρχουσας στάθμισης, ήτοι της απόδοσης του ίδιου αριθμού μορίων με τα, προ της προσαύξησης, μόρια αιτούντων μελών πολύτεκνων οικογενειών.
Το άρθρο 3 της Τροπολογίας
Αφορά σε οικογένειες με τουλάχιστον δύο τέκνα που φοιτούν σε Α.Ε.Ι./Α.Ε.Α.. Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία οι οικογένειες με δύο ή περισσότερα τέκνα που είναι εγγεγραμμένα σε Τμήματα διαφορετικών περιφερειακών ενοτήτων έρχονται αντιμέτωπες με υπέρογκες λειτουργικές δαπάνες για τη συντήρηση πολλών νοικοκυριών με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους. Μέσα από τη συγκέντρωση όλων ή μερικών αδελφών σε μία περιφερειακή ενότητα, επέρχεται μείωση των λειτουργικών δαπανών της οικογένειας για την υλοποίηση των σπουδών των μελών της. Με την προτεινόμενη διάταξη αναμορφώνεται το σύστημα μετεγγραφής αδελφών που φοιτούν σε προγράμματα Α’ κύκλου σπουδών και καθιερώνεται ειδική διαδικασία για τη μετεγγραφή αδελφών που αποτελούν μέλη τρίτεκνων ή πολύτεκνων οικογενειών, ως ειδική μέριμνα ενίσχυσης και προστασίας του θεσμού της οικογένειας.
Η δε μετεγγραφή ικανοποιείται κατά προτεραιότητα, σύμφωνα με την προβλεπόμενη στη διάταξη σειρά, προκειμένου οι μετεγγραφές να διενεργούνται κατά τρόπο ορθολογικό, αποκλείοντας περιπτώσεις καταστρατήγησης της ρύθμισης. Επιπλέον, προς διευκόλυνση των μετεγγραφών αδελφών με γνώμονα την προστασία της οικογένειας καταργείται η προϋπόθεση του μέγιστου εισοδηματικού κριτηρίου (για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες) και περιορίζεται η υφιστάμενη αρνητική προϋπόθεση μη κατοχής κυριότητας ή επικαρπίας κατοικίας, από τα αιτούντα μετεγγραφή αδέλφια ή τους γονείς τους, στην Περιφερειακή Ενότητα όπου εδρεύει το Τμήμα φοίτησης τους. Με τη ρητή καθιέρωση ποσοστού εκατό τοις εκατό (100%) κυριότητας ή επικαρπίας, από κοινού ή μεμονωμένα, αίρεται ο υφιστάμενος αποκλεισμός λόγω κυριότητας ή επικαρπίας οποιουδήποτε ποσοστού. Τέλος, αποσαφηνίζεται ότι τα αδέλφια που δεν αιτούνται μετεγγραφής προκειμένου να μετεγγραφεί σε αντίστοιχο Τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας φοίτησής τους ένα ή περισσότερα αδέλφια τους, χάνουν το δικαίωμα αίτησης μετεγγραφής με το παρόν άρθρο, διατηρούν όμως δικαίωμα αίτησης που θεμελιώνεται στα άρθρα 75, 77, 78 και 79 του ν. 4692/2020 (A’ 111), από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Την ψήφιση της τροπολογίας, θα ακολουθήσει η έκδοση εγκυκλίου για τις μετεγγραφές των φοιτητών, με την οποία θα κληθούν οι φοιτητές να καταθέσουν αίτηση μετεγγραφής από ΑΕΙ σε ΑΕΙ.
Μετεγγραφή με Οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια
Τα Οικονομικά κριτήρια δεν μεταβάλλονται. Στα κοινωνικά κριτήρια έχουμε τις εξής μεταβολές:

	Παλαιά ρύθμιση	Νέα ρύθμιση
Τρίτεκνοι	1,5 μόρια +0,5 μόριο για κάθε άγαμο τέκνο κάτω των 25 ετών της οικογένειας πλην του αιτούντος	3 μόρια +0,5 μόριο για κάθε άγαμο τέκνο κάτω των 25 ετών της οικογένειας πλην του αιτούντος
Πολύτεκνοι	2 μόρια +0,5 μόριο για κάθε άγαμο τέκνο κάτω των 25 ετών της οικογένειας πλην του αιτούντος	3 μόρια +0,5 μόριο για κάθε άγαμο τέκνο κάτω των 25 ετών της οικογένειας πλην του αιτούντος
Ορφανός από τον ένα γονέα	2 μόρια	3 μόρια
Ορφανός από τους δύο γονείς	5 μόρια	5 μόρια
Τέκνο άγαμης μητέρας	2 μόρια	2 μόρια
Συγγενής με αναπηρία > 67%	1 μόριο	2 μόρια
Μελέτη: Στράτος Στρατηγάκης

Μετεγγραφή αδελφών προπτυχιακών φοιτητών
Στις μετεγγραφές της κατηγορίας αδελφών φοιτητών, που γίνονται χωρίς ποσοτικό περιορισμό, έχουμε τις εξής αλλαγές:
Δύο ή περισσότερα αδέλφια μέλη τρίτεκνων ή πολύτεκνων οικογενειών, που δεν έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης, μπορούν να ζητήσουν μετεγγραφή σε όλα τα έτη σπουδών.
Η κυριότητα ή η επικαρπία κατοικίας επηρεάζει τη μετεγγραφή μόνο αν είναι σε ποσοστό 100%. Αν είναι σε ποσοστό μικρότερο του 100% δεν αποτελεί εμπόδιο για τη μετεγγραφή.
Το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Τα αδέλφια των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών που δεν αιτούνται μετεγγραφής διατηρούν το δικαίωμα αίτησης από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Το σχόλιο του Στράτου Στρατηγάκη για τις μετεγγραφές φοιτητών και το φιάσκο με την καθυστέρηση
Τα μαθήματα στα Πανεπιστήμια έχουν ξεκινήσει εδώ και 3 εβδομάδες. Οι μετεγγραφές των φοιτητών δεν έχουν ακόμη γίνει με συνέπεια να μη γνωρίζουν που θα φοιτήσουν οι φοιτητές που περιμένουν μετεγγραφή. Όχι μόνο δεν έχουν γίνει οι μετεγγραφές, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι αιτήσεις. Στην καθιερωμένη, παντελώς αδικαιολόγητη καθυστέρηση όπως κάθε χρόνο, που έχει ως αποτέλεσμα να χάνουν μήνες παρακολούθησης μαθημάτων αρκετές χιλιάδες πρωτοετείς φοιτητές έρχεται φέτος να προστεθούν οι πολύ σημαντικές αλλαγές που αποφασίστηκαν κυριολεκτικά στο παραπέντε της έναρξης υποβολής των αιτήσεων σχολιάζει ο μαθηματικός και ερευνητής Στράτος Στρατηγάκης.
Το πρόβλημα δεν είναι με τις ίδιες τις αλλαγές. Αν είχαν εξαγγελθεί στο σωστό χρόνο, που είναι πάντα πριν την έναρξη υποβολής των μηχανογραφικών δελτίων δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα και θα είχαν γίνει όλα σωστά. Όταν, όμως, οι αλλαγές γίνονται εκ των υστέρων αιφνιδιάζουν και ανατρέπουν σχεδιασμούς. Αυτό, φυσικά, είναι κάτι που το συνηθίζει το ελληνικό κράτος, τιμωρώντας αυτούς που σχεδιάζουν και προγραμματίζουν τη ζωή τους, δημιουργώντας αγανάκτηση στους σοβαρούς ανθρώπους, που βλέπουν τις ζωές τους να αλλάζουν απρόβλεπτα. Μετά απορούν γιατί κανείς δεν εμπιστεύεται το ελληνικό κράτος. Ας δούμε πώς μπορούν να επηρεάσουν αυτές οι αλλαγές τις μετεγγραφές.
Μία οικογένεια που έχει το ένα παιδί της φοιτητή στην Πάτρα και διαμένει σε σπίτι που ανήκει στην μητέρα και στον αδελφό της, έχει αδελφό που έδωσε Πανελλαδικές το 2024. Η οικογένεια, βλέποντας ότι το δεύτερο παιδί δεν μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία αδελφών φοιτητών, που δικαιούται μετεγγραφή, χωρίς ποσοτικό περιορισμό, έχοντας κατά κεφαλήν εισόδημα 8.500 ευρώ, που δίνει 3 μόρια, αποφασίζει ότι το δεύτερο παιδί θα δηλώσει μόνο σχολές της Αθήνας και της Πάτρας, διότι δεν αντέχουν οικονομικά να συντηρούν σπίτι και σε άλλη πόλη της Ελλάδας. Με τα 3 μόρια δεν μπορεί να πάρει μετεγγραφή σε Αθήνα ή Πάτρα, σύμφωνα με τα μόρια μετεγγραφών των προηγούμενων ετών, οπότε η απόφαση είναι λογική.
Τώρα μαθαίνουν ότι κακώς έλαβαν μία λογική απόφαση. Έπρεπε να έχει δηλώσει το παιδί σχολές σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, διότι σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση θα έπαιρνε μετεγγραφή το παιδί για την Πάτρα ή για την Αθήνα αν δεν υπήρχε αντίστοιχη σχολή στην Πάτρα. Αν το παιδί είχε τα μόρια για τη Νομική της Κομοτηνής και δεν τη δήλωσε για τους λόγους που αναφέραμε προηγουμένως και τώρα μαθαίνει ότι θα ερχόταν στην Αθήνα σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, πώς θα νιώσει το παιδί και η οικογένειά του;
Μία άλλη οικογένεια είδε ότι τα μόρια μετεγγραφής για το Τμήμα Βιολογίας Αθήνας ήταν πέρυσι 5,5, οπότε έχοντας 6 μόρια λόγω πολύ χαμηλού εισοδήματος δήλωσε το παιδί της όλα τα Τμήματα Βιολογίας, θεωρώντας τα 6 μόρια αρκετά. Τώρα που οι πολύτεκνοι και οι τρίτεκνοι έχουν επιπλέον μοριοδότηση είναι πολύ πιθανό να μην φτάνουν τα 6 μόρια για τη μετεγγραφή του παιδιού τους. Τι θα πούμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους;
Υποθετικά είναι και τα δύο παραδείγματα για να δούμε ότι οι αποφάσεις που βοηθούν κάποιους, μπορεί να δημιουργούν πρόβλημα σε κάποιους άλλους όταν αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται εκ των υστέρων. Το λογικό είναι οι αποφάσεις περί μετεγγραφών να έχουν ληφθεί πριν αρχίσει η κατάθεση των μηχανογραφικών, ώστε να μπορεί η κάθε οικογένεια να κάνει, όσο μπορεί, τον προγραμματισμό της. Γράφουμε όσο μπορεί διότι υπάρχει και η βάση της μετεγγραφής που αποτελεί απαραίτητο όρο για τη μετεγγραφή, μόνο που ο υπολογισμός της απαιτεί την γνώση των βάσεων εισαγωγής που ανακοινώνονται, φυσικά, μετά την υποβολή των μηχανογραφικών. Με τον τρόπο υπολογισμού της βάσης μετεγγραφής δεν μπορεί να γνωρίζει κάποιος τη στιγμή που καταθέτει το μηχανογραφικό του αν θα έχει δικαίωμα να αιτηθεί μετεγγραφή, αφού δεν γνωρίζει τη βάση του τμήματος προορισμού, ώστε να υπολογίσει αν πιάνει το όριο των 2.750 μορίων.
Φυσικά υπάρχουν πολλοί τρόποι να βάλεις έναν κόφτη, ώστε να μην έχεις φοιτητές δύο ταχυτήτων στα κεντρικά ΑΕΙ. Θα μπορούσε να υπάρχει ως προϋπόθεση μετεγγραφής η ΕΒΕ, όπως και για την εισαγωγή στο Τμήμα. Πρόκειται για πιο σκληρή προϋπόθεση, που θα μείωνε περισσότερο τον αριθμό των μετεγγραφομένων, αλλά είναι πιο λογική. Δεν γίνεται να λες στους υποψηφίους ότι για να εισαχθούν σε ένα Τμήμα πρέπει να ξεπερνούν το όριο της ΕΒΕ, διότι διαφορετικά δεν είναι ικανοί να φοιτήσουν στο Τμήμα, αλλά για να πάρουν μετεγγραφή είναι ικανοί και χωρίς να ξεπερνούν το όριο της ΕΒΕ.
Όλα αυτά κάνουν τους πολίτες να μην εμπιστεύονται το κράτος, που αντί να τους εξυπηρετεί τους τιμωρεί συνεχώς, μη επιτρέποντάς τους να σχεδιάσουν τη ζωή τους. Μετά απορούν γιατί τα νέα παιδιά φεύγουν και πάνε σε άλλες χώρες για να ζήσουν και να προκόψουν.