Σελίδες

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011

Παρασκευή, 25 Μαρτίου 2011. Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά.

"Οταν η Διοίκησις βιάζη, αθετή, καταφρονή τα δίκαια του λαού και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάμη τότε ο λαός ή κάθε μέρος του λαού επανάστασιν, να αρπάζη τα άρματα και να τιμωρήση τους τυράννους του, είναι (το) πλέον ιερόν από όλα τα δίκαιά του, και το πλέον απαραίτητο από όλα τα χρέη του (...)".
Τα παραπάνω λόγια δεν είναι μόνο ένα απόσπασμα από τη "Χάρτα των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Ρήγα Φεραίου.Είναι απόφαση σκλάβου κόντρα στη σκλαβιά, στάση εξύψωσης του ανθρώπου, παρακαταθήκη της ίδιας της ιστορίας σε όλους εμάς, τους επόμενους.
Οταν, όμως, ο Ρήγας Φεραίος, το 1797, γράφει τη "Χάρτα των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων", μιλάει για τον ελεύθερο άνθρωπο και γίνεται ουσιαστικά ο πρωτεργάτης της Ελληνικής Επανάστασης.Γι' αυτή του την "ιδιότητα", το 1798 φυλακίζεται και δολοφονείται.
Ποιος ήταν, όμως, εκείνος ο σπουδαίος οραματιστής και διαφωτιστής; Πώς
Ο Ρήγας Φεραίος γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας.
Λένε, μάλιστα, πως πολύ νέος έπνιξε έναν Τούρκο γιατί τον προσέβαλε. Ξενιτεύεται από την Ελλάδα το 1774,χρονιά που υπογράφεται η Ρωσοτουρκική Συνθήκη Ειρήνης. Τότε ξεριζώθηκαν χιλιάδες Ελληνες. Μόνο στην Αυστροουγγαρία μετανάστευσαν 80.000 άνθρωποι. Ο Ρήγας Φεραίος βρέθηκε

 στην Κωνσταντινούπολη.Το 1786 πηγαίνει στη Βλαχία,όπου θα γίνει ο κήρυκας της επανάστασης. Μιας επανάστασης με πλατύ απελευθερωτικό χαρακτήρα που αφορούσε σε όλους του λαούς των Βαλκανίων.Ενα χρόνο αργότερα ξεσπάει οπόλεμος των τριών Αυτοκρατοριών.Η Ρωσία και η Αυστρία αντιμέτωπες με την Τουρκία. Πριν ακόμα τελειώσει ο πόλεμος, ο Ρήγας ήταν γραμματικός του Βαρόνου Λάνγκενφελντ.Μαζί με τον βαρόνο θα μείνει επτά μήνες στη Βιέννη, όπου γνωρίζεται με τα πιο ζωντανά στοιχεία της ελληνικής παροικίας και εκδίδει το "Φυσικής απάνθισμα",βιβλίο στο οποίο γράφει την περίφημη ρήση"όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά".Το 1791 γυρίζει στο Βουκουρέστι και το 1792 η Ρωσία υπογράφει συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία, ακολουθώντας την απόφαση της Αυστρίας. Μονομιάς καταρρέουν οι ελπίδες των λαών των Βαλκανίων για απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό.
Αλλά ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης φτάνει δυνατός τους υπόδουλους λαούς. Και ο Ρήγας από διαφωτιστής γίνεται επαναστάτης.Η ώρα της δράσης έχει φτάσει και τα εθνεγερτικά του όνειρα ξεσπούν. Ονειρα, που τον Αύγουστο του 1796 τα καταγράφει σε χάρτες και χειρόγραφα και τα παίρνει μαζί του στην Βιέννη. Ο πρόξενος Μαρκέλιους ειδοποιεί το υπουργείο Εξωτερικών της Αυστρίας λέγοντας: "στις αρχές της εβδομάδας ένας γραμματικός, Ρήγας, πρόσωπο ύποπτο, ξεκίνησε από 'δω για την Βιέννη, όπου σκοπεύει να τυπώσει ελληνικό γεωγραφικό χάρτη".Στην πρωτεύουσα της Αυστρίας θα γράψει τον "Θούριο",μια επαναστατική προκήρυξη γραμμένη σε στίχους. Ο Γιάννης Κορδάτος χαρακτηρίζει τον "Θούριο" ως "παμβαλκανικό εγερτήριο".
Ηταν καιρός, όμως, να γυρίσει στην Ελλάδα. Χάρτες, επαναστατικές προκηρύξεις και χειρόγραφα, τα βάζει όλα σε κάσες για να τα στείλει στον εμπορικό αντιπρόσωπο στην Τεργέστη, Αντώνη Νιώτη,μέσω του αντιπροσώπου Αργέντη,διευκρινίζοντας όμως ότι τελικός παραλήπτης θα ήταν ο έμπορος και λόγιος Αντώνιος Κορωνιός.
 οδηγήθηκε στο θάνατο εκείνος που έκανε σημαία ελληνική το "Κάλλιο 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,/ παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!";
Εχει αρχίσει να παίζεται η τελευταία πράξη της ζωής του Ρήγα Φεραίου.Εκανε το μοιραίο λάθος να στείλει γράμμα στον Κορωνιό και στην πραγματικότητα να στείλει στο θάνατο τον εαυτό του και εφτά συντρόφους του. Ο Κορωνιός έλειπε και ο συνέταιρός του, Δημήτρης Οικονόμου,μιλάει στην αστυνομία της Τεργέστης για ένα "παράξενο" εμπόρευμα.
19 Δεκέμβρη 1797.Ο Ρήγας συλλαμβάνεται μόλις φθάνει στην Τεργέστη. Προφταίνουν, μαζί με τον Περαιβό να πετάξουν καταλόγους με ονόματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Αρχίζουν οι ανακρίσεις. "Ποιους έχεις συνεργάτες;",τον ρωτάνε. "Ολο το ΕΘνος" τους απαντάει.
Για αυτό το Εθνος, σύμφωνα με τα σχέδιά του, ετοιμαζόταν να πάει στη Μάνη και να ελευθερώσει το Μοριά. Επειτα να περάσει στη Στερεά Ελλάδα, να σμίξει με τους Σουλιώτες και να ξεσηκώσει Επανάσταση σε Ηπειρο, Ρούμελη, Μακεδονία και Αλβανία.
Στις 14/2/1798 οδηγείται στη φυλακή της Βιέννης,ενώ είχαν ήδη συλληφθεί οι πιο στενοί συνεργάτες του. Τους κρατούμενους τους χώρισαν σε δύο ομάδες: σε εκείνους με αυστριακή καταγωγή, οι οποίοι θα εξορίζονταν και στους ραγιάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τους οποίους θα παρέδιδαν τους Τούρκους.
Ο Ρήγας και εφτά σύντροφοί του ανήκαν στη δεύτερη ομάδα και παραδόθηκαν στον Τούρκο καϊμακτσή του Βελιγραδίου.Οι νέοι δήμιοι τους οδήγησαν στα μπουντρούμια του Κάστρου της Neboisa,στη συμβολή Δούναβη και Σάβα.
Νύχτα 24ης Ιούνη 1798.Οι δήμιοι εισβάλουν στο Κάστρο. Στραγγαλίζουν τον Ρήγα και τους άλλους και τους πετάνε στον Δούναβη. Νόμισαν ότι μαζί με τους επαναστάτες πέταξαν και την επανάσταση.
Είκοσι τρία χρόνια αργότερα τα όνειρα του Ρήγα Φεραίου γίνονται πραγματικότητα. Οι Ελληνες επαναστατούν.
ΘΟΥΡΙΟΣ
τοι ρμητικς πατριωτικς μνος πρτος, ες τν χον
ΜΙΑ ΠΡΟΣΤΑΓΗ ΜΕΓΑΛΗ
ς πότε παλικάρια, ν ζομε στ στενά,
μονάχοι σ λεοντάρια, στας ράχαις στ βουνά;
Σπηλιας ν κατοικομε, ν βλέπωμεν κλαδιά,
ν φεύγωμ᾿ π᾿ τν κόσμον, γι τν πικρ σκλαβιά;
Ν χάνωμεν δέλφια, πατρίδα κα γονες,
τος φίλους, τ παιδιά μας, κι λους τος συγγενες;
Καλλιναι μίας ρας λεύθερη ζωή,
παρ σαράντα χρόνοι, σκλαβι κα φυλακή.
Τί σ᾿ φελε ν ζήσς, κα εσαι στ σκλαβιά;
στοχάσου πς σ ψαίνουν, καθ᾿ ραν στν φωτιά.
Βεζύρης, δραγουμάνος, φέντης κι᾿ ν σταθς
τύραννος δίκως σ κάμνει ν χαθς.
Δουλεύεις λ᾿ μέρα, σ ,τι κι᾿ ν σ π,
κι᾿ ατς πασχίζει πάλιν, τ αμα σου ν πι.
Σοτζος, κι᾿ Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβς
Γκίκας κα Μαυρογένης, καθρέπτης, εν᾿ ν δς.
νδρεοι καπετάνοι, παπδες, λαϊκοί,
σκοτώθηκαν κι᾿ γάδες, μ δικον σπαθί.
Κι᾿ μέτρητ᾿ λλοι τόσοι, κα Τορκοι κα Ρωμιοί,
ζων κα πλοτον χάνουν, χωρς κμμι φορμή.
λτε μ᾿ ναν ζλον, σ τοτον τν καιρόν,
ν κάμωμεν τν ρκον, πάνω στν σταυρόν.
Συμβούλους προκομμένους, μ πατριωτισμν
ν βάλωμεν ες λα, ν δίδουν ρισμόν.
Ο νόμοι νν᾿ πρτος, κα μόνος δηγός,
κα τς πατρίδος νας, ν γέν ρχηγός.
Γιατ κ᾿ ναρχία, μοιάζει τν σκλαβιά,
ν ζομε σν θηρία, εν᾿ πλι σκληρ φωτιά.
Κα τότε μ τ χέρια, ψηλ στν ορανν
ς πομ᾿ π᾿ τν καρδιά μας, τοτα στν Θεόν·
δ συκώνονται ο πατριται ρθοί, κα ψώνοντες
τς χερας πρς τν ορανόν, / κάμνουν τν ρκον.
ρκος κατ τς τυραννίας κα τς ναρχίας.
βασιλε το κόσμου, ρκίζομαι σ σέ,
στν γνώμην τν τυράννων, ν μν λθ ποτέ.
Μήτε ν τος δουλεύσω, μήτε ν πλανηθ,
ες τ ταξίματά τους, γι ν παραδοθ.
ν σ ζ στν κόσμον, μόνος μου σκοπός,
γι ν τος φανίσω, θ νναι σταθερός.
Πιστς ες τν πατρίδα, συντρίβω τν ζυγόν,
χώριστος γι νμαι, π τν στρατηγόν.
Κι᾿ ν παραβ τν ρκον, ν᾿ στράψ᾿ ορανός,
κα ν μ κατακάψ, ν γένω σν καπνός.
Τέλος το ρκου
Σ᾿ νατολ κα δύσι, κα νότον κα βοριά,
γι τν πατρίδα λοι, νχωμεν μι καρδιά.
Στν πίστιν του καθ᾿ νας, λεύθερος ν ζ,
στν δόξαν το πολέμου, ν τρέξωμεν μαζί.
Βουλγάροι κι᾿ ρβαντες, ρμένοι κα Ρωμιοί,
ράπηδες κα σπροι, μ μι κοινν ρμή,
Γι τν λευθερίαν, ν ζώσωμεν σπαθί,
πς εμαστ᾿ ντριωμένοι, παντο ν ξακουσθ.
σ᾿ π᾿ τν τυραννίαν, πγαν στν ξενητι
στν τόπον του καθ᾿ νας, ς λθ τώρα πλιά.
Κα σοι το πολέμου, τν τέχνην γροικον
δ ς τρέξουν λοι, τυράννους ν νικον.
Ρούμελη τος κράζει, μ᾿ γκάλαις νοιχτας,
τος δίδει βι κα τόπον, ξίαις κα τιμας.
ς πότ᾿ φφικιάλος, σ ξένους Βασιλες;
λα ν γένς στλος, δικς σου τς φυλς.
Κάλλιο γι τν πατρίδα, κνένας ν χαθ
ν κρεμάσ φοντα, γι ξένον στ σπαθί.
Κα σοι προσκυνήσουν, δν εναι πλι χθροί,
δέλφια μας θ γένουν, ς εναι κ᾿ θνικοί.
Μ σοι θ τολμήσουν, ντίκρυ ν σταθον,
κενοι κα δικοί μας, ν εναι, ς χαθον.
Σουλιώταις κα Μανιώταις, λιοντάρια ξακουστ
ς πότε στας σπηλιας σας, κοιμστε σφαλιστά;
Μαυροβουνιο καπλάνια, λύμπου σταυρ᾿ ητοί,
κι᾿ γράφων τ ξεφτέρια, γενντε μι ψυχή.
νδρεοι Μακεδόνες, ρμήσετε γι μιά,
κα αμα τν τυράννων, ρουφστε σ θεριά.
Το Σάββα κα Δουνάβου, δέλφια Χριστιανοί,
μ τ᾿ ρματα στ χέρι, καθ᾿ νας ς φαν,
Τ αμα σας ς βράσ, μ δίκαιον θυμόν,
μικρο μεγάλ᾿ μστε, τυράννου τν χαμόν.
Λεβέντες ντριωμένοι, Μαυροθαλασσινοί,
βάρβαρος ς πότε, θ ν σς τυρανν.
Μν καρτερτε πλέον, νίκητοι Λαζοί,
χωθτε στ μπογάζι, μ᾿ μς κα σες μαζί.
Δελφίνια τς θαλάσσης, ζδέρια τν νησιν,
σν στραπ χυθτε, χτυπτε τν χθρόν.
Τς Κρήτης κα τς Νύδρας, θαλασσιν πουλιά,
καιρς εν᾿ τς πατρίδος, ν᾿ κοστε τν λαλιά.
Κι᾿ σ᾿ εστε στν ρμάδα, σν ξια παιδιά,
ο νόμοι σς προστάζουν, ν βάλετε φωτιά.
Μ᾿ μς κ᾿ σες Μαλτέζοι, γενντ᾿ να κορμί,
κατ τς τυραννίας, ιχθτε μ ρμή.
Σς κράζει λλάδα, σς θέλει σς πονε,
ζητ
τν συνδρομήν σας, μ μητρικν φωνή.
Τί στέκεις Παζβαντζιόγλου, τόσον κστατικός;
τεινάξου στ Μπαλκάνι, φώλιασε σν ητός.
Τος μπούφους κα κοράκους, καθόλου μν ψηφς,
μ τν αγι νώσου, ν θέλς ν νικς.
Συλήστρα κα Μπραΐλα, Σμαλι κα Κιλί,
Μπενδέρι κα Χωτνι, σένα προσκαλε.
Στρατεύματά σου στελε, κ᾿ κενα προσκυνον
γιατ στν τυραννίαν, ν ζήσουν δν μπορον.
Γγιουρντζ πλι μ κοιμσαι, συκώσου μ ρμήν,
τν Προύσια ν μοιάσς, χεις τν φορμήν.
Κα σ πο στ Χαλέπι, λεύθερα φρονες
πασι καιρν μ χάνεις, στν κάμπον ν φανς.
Μ τ στρατεύματά σου, εθς ν συκωθς,
στς Πόλης τ φερμάνια, ποτ ν μ δοθς.
Το Μισιριο σλάνια, γι πρώτη σας δουλειά,
δικόν σας να μπέη, κάμετε βασιλιά.
Χαράτζι τς Αγύπτου, στν Πόλ᾿ ς μ φαν,
γι ν ψοφήσ᾿ λύκος, πο σς τυραννε.
Μ μι καρδίαν λοι, μι γνώμην, μι ψυχή,
χτυπτε το τυράννου, τν ίζα ν χαθ.
Ν᾿ νάψωμεν μι φλόγα, σ λην τν Τουρκιά,
ν τρέξ᾿ π τν Μπόσνα, κα ς τν ραπι
Ψηλ στ μπαϊράκια, συκστε τν σταυρόν,
κα σν στροπελέκια, χτυπτε τν χθρόν.
Ποτ μ στοχασθτε, πς εναι δυνατός,
καρδιοκτυπ κα τρέμει, σν τν λαγν κι᾿ ατός.
Τρακόσοι Γγιρτζιαλδες, τν καμαν ν δ,
πς δν μπορε μ τόπια, μπροστ τους ν εγ.
Λοιπν γιατί ργτε, τί στέκεσθε νεκροί;
ξυπνήσετε μν εστε νάντιοι κ᾿ χθροί.
Πς ο προπάτορές μας, ρμοσαν σ θεριά,
γι τν λευθερίαν, πηδοσαν στ φωτιά.
τζι κ᾿ μες, δέλφια, ν᾿ ρπάξωμεν γι μι
τ᾿ ρματα, κα ν βγομεν π᾿ τν πικρ σκλαβιά.
Ν σφάξωμεν τος λύκους, πο στν ζυγν βαστον,
κα Χριστιανος κα Τούρκους, σκληρ τος τυραννον.
Στεργις κα το πελάγου, ν λάμψ σταυρός,
κα στν δικαιοσύνην, ν σκύψ χθρός.
κόσμος ν γλυτώσ, π᾿ ατην τν πληγή,
κ᾿ λεύθεροι ν ζμεν, δέλφια ες τν γ.
Πέρας μν δε,
H δ α πράξις τέρας.

1 σχόλιο:

  1. ΑνώνυμοςΜαρτίου 25, 2011

    ......... Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά........

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια
Δεν βρέθηκαν σχόλια γι'αυτό το άρθρο.
Γίνε ο πρώτος που θα σχολιάσει το άρθρο χρησιμοποιώντας την παρακάτω φόρμα