Στρασβούργο: «Δικαστική σφυριά» στον ρωσικό νόμο περί γκέι προπαγάνδας

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαίωσε, την Τρίτη, τρεις ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων που είχαν προσφύγει στο Στρασβούργο κατά του ρωσικού νόμου περί «γκέι προπαγάνδας».

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαίωσε, την Τρίτη, τρεις ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων που είχαν προσφύγει στο Στρασβούργο κατά του ρωσικού νόμου περί «γκέι προπαγάνδας».
Οι τρεις άνδρες αποφάσισαν να απευθυνθούν στο Δικαστήριο, όταν μετά από μία διαδήλωση είχαν κληθεί να πληρώσουν πρόστιμο 5.000 ρουβλιών έκαστος, επειδή κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα που ενθάρρυναν την αποδοχή της ομοφυλοφιλίας.
Μπορεί η Ρωσία να έχει αποποινικοποιήσει την ομοφυλοφιλία από το 1993, οπότε και καταργήθηκαν αρκετοί σταλινικοί νόμοι, αλλά το 2013 η χώρα υιοθέτησε τον επίμαχο ομοσπονδιακό νόμο που απαγορεύει τη διάδοση οποιασδήποτε ρητορικής «κανονικοποιεί» την ομοφυλοφιλία, σε ανήλικους.
Ωστόσο αρκετές ανθρωπιστικές οργανώσεις σημειώνουν ότι η ασαφής και γενικόλογη διατύπωση, πρακτικά απαγορεύει ακόμα και την παραμικρή αναφορά στην ομοφυλοφιλία, καθιστώντας την ποινικό αδίκημα.
Οι διατάξεις του επίμαχου νόμου κατηγοριοποιούν ως κακούργημα που επισύρει ποινές έως και φυλάκισης τριών ετών, κάθε πράξη «προπαγάνδας υπέρ των μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων».Επιπλέον προβλέπονται πρόστιμα 5.000 ρουβλίων για όσα φυσικά πρόσωπα υποστηρίζουν δημοσίως την ομοφυλοφιλία ενώ οι χρηματικές ποινές γίνονται ακόμα μεγαλύτερες για επιχειρήσεις και μέσα ενημέρωσης.

Αρκετές έρευνες καταδεικνύουν ότι τα ομοφοβικά αισθήματα είναι εξαιρετικά διαδομένα και αρκετοί πολίτες θεωρούν ότι οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και οι λεσβίες δεν θα έπρεπε να έχουν τα ίδια δικαιώματα.

Οι ακτιβιστές υποστήριξαν στο δικαστήριο ότι ο συγκεκριμένος νόμος παραβιάζει την ελευθερία στην έκφραση, αποτελώντας εμπόδιο στην καταπολέμηση των διακρίσεων. Οι δικηγόροι που εκπροσώπησαν την ρωσική πλευρά, υποστήριξαν πως η νομοθέτηση περιορισμών σε ότι αφορά τον δημόσιο διάλογο για την ομοφυλοφιλία, δικαιολογείται όταν στόχος είναι «η προστασία της ηθικής».

Το Δικαστήριο απέρριψε τη θέση της ρωσικής κυβέρνησης καθώς, σύμφωνα με τους δικαστές, ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε ο νόμος στην περίπτωση των τριών ακτιβιστών ήταν μεροληπτικός και δεν υπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον.

Το Στρασβούργο αποφάνθηκε ότι τέτοιοι νόμοι ενισχύουν το κοινωνικό στίγμα και την προκατάληψη και ενθαρρύνοντας την ομοφοβία και επιδίκασε στους ενάγοντες Νικολάι Αλεξέγιεφ, Νικολάι Μπάγιεφ και Αλεξέι Κισέλιοφ, χρηματική αποζημίωση 50.000 ευρώ για ηθική βλάβη.Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σχεδιάζει να εφεσιβάλει.

Ο ακτιβιστής Νικολάι Αλεξέγιεφ χαρακτήρισε την απόφαση του Δικαστηρίου «σπουδαία νίκη για την κοινότητα ΛΟΑΤ στην Ρωσία». Ο ίδιος έχει καταφύγει και στο παρελθόν στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μετά την απαγόρευση των παρελάσεων gay pride από τη ρωσική κυβέρνηση.

Ο Αλεξέγιεφ είχε τότε κερδίσει, αλλά έκτοτε πολλά δημοτικά συμβούλια αρνούνται να εκδώσουν τις σχετικές άδειες για την διεξαγωγή παρέλασης στα pride, επικαλούμενα διαφορετικούς κάθε φορά λόγους, τηρώντας το γράμμα του νόμου ενώ ακυρώνουν την ουσία του.

Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων μπορεί να είναι θεωρητικά δεσμευτικές αλλά πρακτικά η σχέση της Ρωσίας με το δικαστήριο είναι υπό αμφισβήτηση, μετά και την ψήφιση νόμου που επιτρέπει στο ρωσικό Σύνταγμα να παρακάμπτει τις αποφάσεις του Στρασβούργου.

Έτσι οι τρεις Ρώσοι ακτιβιστές μπορεί να μην αποζημιωθούν ποτέ από το ρωσικό δημόσιο, όπως δεν είχαν αποζημιωθεί ούτε οι μέτοχοι της πετρελαϊκής Yukos Oil, στους οποίους το ΕΔΑΔ είχε επιδικάσει περίπου 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ.