Έχετε μόνιμα υπνηλία; Δείτε ποια σοβαρή ασθένεια παραμονεύει

Μήπως δυσκολεύεστε να κρατήσετε τα μάτια σας ανοιχτά στη δουλειά;
Η έλλειψη ύπνου είναι η συνηθέστερη αιτία της επίμονης υπνηλίας. Άλλοτε πάλι το σύμπτωμα μπορεί να εξηγηθεί από διαταραχές του ύπνου, όπως η υπνική άπνοια ή η ναρκοληψία, που δεν επιτρέπουν στον οργανισμό να «αξιοποιήσει» τον ύπνο για να αναζωογονηθεί και να αναπληρώσει ενέργεια.
Τώρα, μια νέα επιστημονική μελέτη ερευνητών της Κλινικής Μάγιο έρχεται να προειδοποιήσει ότι η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να προβλέψει τη σοβαρή διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας στο μέλλον.
Συγκεκριμένα, η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JAMA Neurology, δείχνει πως η υπνηλία αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Το Αλτσχάιμερ, η συνηθέστερη αιτία άνοιας, είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη ασθένεια που
δεν μπορεί να αποδοθεί σε μία μεμονωμένη αιτία, όπως τα γονίδια ή η διατροφή. Η εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου θεωρείται ότι οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικών (κληρονομικών), βιολογικών και εξωτερικών παραγόντων.
Μεγάλη προσπάθεια καταβάλλουν τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες να εντοπίσουν εξωτερικούς, δηλαδή τροποποιήσιμους, παράγοντες που συμβάλλουν στο Αλτσχάιμερ, καθώς σε αυτούς έχουμε τη δυνατότητα να επέμβουμε ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της συγκεκριμένης νόσου. Οι συνήθειες που σχετίζονται με τον ύπνο είναι ένας τέτοιος παράγοντας που μελετάται εκτενώς.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ερευνητές από τις ΗΠΑ θέλησαν να εξετάσουν λεπτομερέστερα τη σχέση ύπνου και Αλτσχάιμερ. Παλαιότερες μελέτες έχουν υποδείξει ότι οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ τείνουν να παρουσιάζουν διαταραχές στον ύπνο, πράγμα απολύτως λογικό αν αναλογιστεί κανείς πως κατά τη διάρκεια του ύπνου ο εγκέφαλος «καθαρίζει» τις εναποθέσεις βήτα αμυλοειδούς, μίας από τις πρωτεΐνες που ευθύνονται για το Αλτσχάιμερ. Χωρίς επαρκή και ποιοτικό ύπνο, η πρωτεΐνη συσσωρεύεται στον εγκέφαλο, σχηματίζοντας τα χαρακτηριστικά συμπλέγματα που αποτελούν το βιολογικό αποτύπωμα του Αλτσχάιμερ.
Αυτό που δεν έχει καταστεί σαφές όμως είναι αν η συσσώρευση αμυλοειδούς οδηγεί στον κακό ύπνο ή αν ο κακός ύπνος συμβάλλει στη συσσώρευση της πρωτεΐνης στον εγκέφαλο.
Σε μια προσπάθεια να δώσουν απάντηση στο ερώτημα αυτό, οι ερευνητές βασίστηκαν σε μια πολυετή μελέτη με τη συμμετοχή σχεδόν 3.000 ηλικιωμένων (Mayo Clinic Study of Aging) με θέμα τη γήρανση, τα προβλήματα μνήμης, το Αλτσχάιμερ και την άνοια. Από το σύνολο των συμμετεχόντων, οι ερευνητές επέλεξαν 283 άτομα άνω των 70 ετών που δεν είχαν λάβει διάγνωση για άνοια, τα οποία ερωτήθηκαν για τις συνήθειες του ύπνου τους και υποβλήθηκαν σε απεικονιστικές εξετάσεις ώστε να εξεταστούν τα επίπεδα βήτα αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους. Η μελέτη είχε συνολική διάρκεια επτά έτη.
Από το σύνολο των συμμετεχόντων, ποσοστό 22% δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των απεικονιστικών εξετάσεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες αυτοί που δήλωσαν στο ξεκίνημα της μελέτης ότι είχαν υπνηλία ήταν και αυτοί που παρουσίαζαν μεγαλύτερη αύξηση των επιπέδων βήτα αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους όσο προχωρούσε η μελέτη. Οι ίδιοι αυτοί συμμετέχοντες φάνηκε επίσης να παρουσιάζουν ταχύτερη αύξηση στα επίπεδα βήτα αμυλοειδούς με την πάροδο του χρόνου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συσσώρευση βήτα αμυλοειδούς ήταν μεγαλύτερη σε δύο συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (anterior cingulate και cingulate precuneus), στις οποίες τυπικά παρατηρούνται μεγαλύτερα αποθέματα της πρωτεΐνης σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.
«Είδαμε ότι η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας οδηγεί σε μεγαλύτερη συσσώρευση αμυλοειδούς σε άτομα παρουσιάζουν ήδη τις πρώτες εναποθέσεις της πρωτεΐνης στον εγκέφαλό τους, επομένως το σύμπτωμα φαίνεται να επηρεάζει τον ρυθμό συσσώρευσης του αμυλοειδούς σε βάθος χρόνου» αναφέρει η Prashanthi Vemuri, καθηγήτρια ακτινολογίας στην Κλινική Μάγιο και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Τα νέα ευρήματα υπογραμμίζουν για ακόμη μία φορά τη μεγάλη σημασία του ύπνου στην υγεία του εγκεφάλου. «Ευελπιστώ πως ο κόσμος θα καταλάβει ότι οι καλές συνήθειες ύπνου είναι σημαντικές για την υγεία του εγκεφάλου, καθώς ο καλός ύπνος μπορεί να αποτρέψει τη συσσώρευση του αμυλοειδούς, που είναι μία από τις κύριες πρωτεΐνες που καθοδηγούν τη νόσο Αλτσχάιμερ» επισημαίνει η Vemuri.
Οι ερευνητές έχουν ήδη ξεκινήσει νέα μελέτη ώστε να εξετάσουν κατά πόσο η βελτίωση του ύπνου μπορεί να επηρεάσει τον ρυθμό συσσώρευσης του βήτα αμυλοειδούς. Μέχρι τότε, η προσπάθεια εξασφάλισης επαρκούς διάρκειας ύπνου (7-9 κάθε βράδυ) και η αντιμετώπιση τυχόν διαταραχών του ύπνου (αϋπνία, υπνική άπνοια κ.λπ.) προς βελτίωση της ποιότητας του ύπνου είναι μερικά από τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να προφυλάξουμε την υγεία του εγκεφάλου μας.
Αν και δεν είναι δυνατό να μηδενιστεί ο κίνδυνος εμφάνισης Αλτσχάιμερ, ορισμένες παράμετροι του τρόπου ζωής έχουν αναγνωριστεί από τους επιστήμονες ως εξαιρετικά βοηθητικές για την επιβράδυνση της νόσου.
Πηγή: onmed.gr,ΤΙΜΕ, Reader’s Digest