Αυτοδίκαια στους ΟΤΑ τα “αγνώστου ιδιοκτήτη” κοινόχρηστα - κοινωφελή ακίνητα

Τα κοινόχρηστα και κοινωφελή ακίνητα σύμφωνα με το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο χωρικής αρμοδιότητας και διαχείρισης των ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού, τα οποία καταχωρίστηκαν στις κτηματολογικές εγγραφές ως "αγνώστου ιδιοκτήτη", περιέρχονται κατά κυριότητα στον αντίστοιχο ΟΤΑ, αυτοδικαίως από τη δημοσίευση του τελευταίου νόμου που ψήφισε η Βουλή των Ελλήνων για τον εκσυγχρονισμό του Ελληνικού Κτηματολογίου (άρθρ. 49 ν. 4821/31.07.2021 Α’134).
Τι είχε προηγηθεί; Οι δήμοι σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό δεν δήλωσαν κατά τη διάρκεια των πρώτων εγγραφών στο Κτηματολόγιο τις εκτάσεις που τους ανήκαν, με αποτέλεσμα να χαρακτηρισθούν τελικά "αγνώστου ιδιοκτήτη" και να περάσουν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτή η παράλειψη οδήγησε σε πολλαπλά προβλήματα. Πρώτον, δεν μπορούσε να γίνει εκμετάλλευση εκτάσεων πριν από τη διόρθωση των σχετικών κτηματολογικών ανακριβειών. Δεύτερον, χάνονταν σημαντικοί κοινοτικοί πόροι και τρίτον, από την εμπλοκή ζημιώνονταν και ιδιώτες - πολίτες, καθώς πολλές τέτοιες εκτάσεις τούς ανήκαν σε πρότερο χρόνο και περιμένουν αποζημιώσεις από το δήμο, κάτι που δεν μπορούσε να γίνει.
Ανάλογα προβλήματα είχαν δημιουργηθεί και στο Δήμο Καλαμάτας, όπως προκύπτει από τη σχετική αλληλογραφία μεταξύ υπουργείου Οικονομικών, “Κτηματολογίου Α.Ε.”, Δήμου Καλαμάτας και Κτηματικής Υπηρεσίας του Νομού Μεσσηνίας.
Ωστόσο, ο Δήμος Καλαμάτας προσέφευγε για τη δικαίωσή του, κατά περίπτωση, στην τακτική διαδικασία της πολιτικής δικαιοσύνης ισχυριζόμενος ότι απέκτησε την κυριότητα των κοινόχρηστων δρόμων κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρ. 4 του ν. 3155/1955 και 28 του ν. 1337/1983, σύμφωνα με τις οποίες ιδιωτικοί δρόμοι, πλατείες και λοιποί χώροι κοινής χρήσεως που έχουν σχηματιστεί με οποιονδήποτε τρόπο έστω και κατά παράβαση των κείμενων πολεοδομικών διατάξεων και που βρίσκονται μέσα σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεων θεωρούνται ως κοινόχρηστοι χώροι που ανήκουν στον οικείο δήμο ή κοινότητα (βλ. απόφαση 96/2014 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας).