ΟΠΕΚΑ: Οι νέες προϋποθέσεις για το επίδομα παιδιού, τι αλλάζει

Σε ποιες περιπτώσεις αναστέλλεται το επίδομα παιδιού Α21 του ΟΠΕΚΑ - Τι αλλάζει από τον Ιούνιο του 2022
Σε εφαρμογή τίθενται οι νέες προϋποθέσεις για την καταβολή του επιδόματος παιδιού Α21 του ΟΠΕΚΑ που σχετίζονται με τη φοίτηση των παιδιών. Μάλιστα προβλέπεται και αναστολή του επιδόματος εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, ενώ ο έλεγχος θα γίνει για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2022.
Ειδικότερα σύμφωνα με σχετική ΚΥΑ με τη λήξη του σχολικού έτους 2021-2022 θα ζητηθεί από τους γονείς η πιστοποίηση της επαρκούς φοίτησης του παιδιού ή των παιδιών για το έτος που ολοκληρώθηκε. Ειδικότερα η πιστοποίηση της επαρκούς φοίτησης για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος ζητείται για πρώτη φορά με την ολοκλήρωση του σχολικού έτους 2021-2022.
Μάλιστα αν διαπιστωθεί είτε από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, ότι το εξαρτώμενο τέκνο, για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δεν είναι εγγεγραμμένο στο σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος ή ότι, αν και είναι εγγεγραμμένο, δεν ήταν επαρκής η φοίτησή του για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος αναστέλλεται η καταβολή του επιδόματος.
Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης επαρκούς φοίτησης λόγω αδικαιολόγητων απουσιών του εξαρτώμενου τέκνου, δύναται να επανυποβληθεί αίτηση για το επίδομα έξι μήνες μετά από τη διαπίστωσή της, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής στο νέο σχολικό έτος. Η αναστολή του δικαιώματος υποβολής αίτησης εφαρμόζεται μία φορά κατά τη διάρκεια του ίδιου σχολικού έτους.
Έτσι μέσω της πλατφόρμας myschool θα διασταύρωνεται η υποχρεωτική φοίτηση των παιδιών για την καταβολή του επιδόματος παιδιού Α21. Ουσιαστικά θα γίνει ο επανέλεγχος για την καταβολή του επιδόματος παιδιού ανάλογα με το αν το παιδί έχει περάσει την τάξη ή έχει μείνει από απουσίες και για ποιο λόγο. Κι αυτό γιατί υπάρχουν εξαιρέσεις που θα δικαιολογειται αν κάποιο παιδί μείνει στην ίδια τάξη, όπως είναι η νοσηλεία σε θεραπευτηρια. Οι δικαιούχοι των επιδομάτων με την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι. Αυτόματα θα γίνονται οι διασταυρώσεις μέσω της πλατφόρμας του myschool.
Προϋποθέσεις χορήγησης - Δικαιούχοι επιδόματος παιδιού
1. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση επιδόματος παιδιού είναι:
(α) Η ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε1 από τον υπόχρεο για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
(β) Η συμπλήρωση και ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης υπεύθυνης δήλωσης Α21, η οποία επέχει θέση αίτησης υπεύθυνης δήλωσης, για τη χορήγηση του επιδόματος, μέσω της ιστοσελίδας του ΟΓΑ.
(γ) Οι αιτούντες/υπόχρεοι να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα την τελευταία πενταετία στην Ελλάδα.
Ο έλεγχος της μόνιμης και συνεχούς διαμονής του δικαιούχου καθώς και των εξαρτώμενων τέκνων του στην ελληνική επικράτεια τα τελευταία πέντε (5) έτη πριν από το έτος υποβολής της αίτησης, γίνεται αποκλειστικά από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των ιδίων ή των συζύγων τους/ή των γονέων τους, εφόσον οι ίδιοι δεν ήταν υπόχρεοι φορολογικής δήλωσης.
Για τη συμπλήρωση της ως άνω πενταετίας πριν την υποβολή της αίτησης προσμετράται χρόνος που εμπίπτει στην εν λόγω πενταετία, κατά την οποία ο αιτών λάμβανε οικογενειακό επίδομα σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ2 της παρ. ΙΑ του ν. 4093/2012 (Α’ 222) και του άρθρου 40 του ν. 4141/2013 (Α’ 81).
(δ) Τα τέκνα τους να είναι εξαρτώμενα και να βρίσκονται στην Ελλάδα.
(ε) Σε περίπτωση εξαρτώμενου τέκνου, για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής του στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το επίδομα χορηγείται υπό την προϋπόθεση, αφενός της εγγραφής του σε σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος, και αφετέρου της επαρκούς φοίτησής του για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος. Η τελευταία θεωρείται ότι συντρέχει όταν το εξαρτώμενο τέκνο δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των αδικαιολόγητων απουσιών του.
2. Δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού είναι όσοι υποβάλουν αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρούσας και τα εισοδηματικά κριτήρια του άρθρου 214 του ν. 4512/2018 (Α’ 5)».
Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού
1. Ο υπόχρεος υποβολής της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος υποβάλλει, ηλεκτρονικά, κατ’ έτος, αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21 για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού με χρήση ηλεκτρονικής εφαρμογής μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr). Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α’ 75), ως προς τα δηλωθέντα στοιχεία. Η επεξεργασία των δηλωθέντων στοιχείων και η λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην ΑΑΔΕ καθώς και στοιχείων σχετικών με τη φοίτηση των εξαρτώμενων τέκνων για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση από το πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπως και η διασταύρωση στοιχείων του υποχρέου και των μελών της οικογένειάς του με τα στοιχεία άλλων υπηρεσιών γίνεται για τους σκοπούς του άρθρου 214 του ν. 4512/2018 (Α’ 5). Tα ανωτέρω στοιχεία αντλούνται μέσω της διαλειτουργικότητας των σχετικών πληροφοριακών συστημάτων που υλοποιείται από το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την οριστική υποβολή της αίτησης αποτελεί η συμπλήρωση όλων των υποχρεωτικών πεδίων της.
2. Σε περίπτωση θανάτου, αφάνειας, δικαστικής συμπαράστασης, καταδίκης με τελεσίδικη δικαστική απόφαση για κακούργημα ή εκ προθέσεως τελούμενο πλημμέλημα κατά της ζωής, της υγείας, της προσωπικής ή γενετήσιας ελευθερίας, σε βάρος του τέκνου του ή του άλλου γονέα ή υπαίτιας εγκατάλειψης των τέκνων και οριστικής διακοπής της συγκατοίκησης με αυτά του δικαιούχου ή δικαστικής απόφασης διορισμού επιτρόπου ή ανάθεσης της επιμέλειας σε τρίτο ή διαζυγίου, η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το/-α φυσικό/-α πρόσωπο/-α στο/-α οποίο/-α έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση η άσκηση της επιμέλειας των τέκνων, προκειμένου δε για ενήλικα τέκνα, από το φυσικό πρόσωπο που έχει την κύρια ή αποκλειστική ευθύνη διατροφής των τέκνων.
Μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης επιμέλειας το επίδομα χορηγείται στον γονέα που έχει την κύρια ευθύνη διατροφής, όπως αυτό προκύπτει από υπεύθυνη δήλωση των γονέων. Σε περίπτωση θανάτου και των δύο γονέων των ορφανών τέκνων που αποτελούν ιδία οικογένεια η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο που έχει με δικαστική απόφαση την επιτροπεία-επιμέλεια των ανήλικων τέκνων και λαμβάνεται υπόψη μόνο το εισόδημα των τέκνων.
Όσον αφορά ενήλικα ορφανά τέκνα και από τους δύο γονείς, η αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το μεγαλύτερο σε ηλικία τέκνο, δηλώνοντας ως εξαρτώμενα τέκνα, τον εαυτό του και τα αδέρφια του.
3. Η ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπεύθυνης δήλωσης Α21 άρχεται μετά την 2α Ιανουαρίου εκάστου έτους και ως καταληκτική ημερομηνία ορίζεται η 15ης Ιανουαρίου του επομένου έτους. Η παραπάνω ρύθμιση καταλαμβάνει και τις αιτήσεις που κατατέθηκαν για το έτος 2018. Με απόφαση του Διοικητή του ΟΠΕΚΑ ορίζεται η ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων υπεύθυνων δηλώσεων Α21 εκάστου έτους.
4. Ο δικαιούχος, σε κάθε μεταβολή της οικογενειακής κατάστασής του, οφείλει εντός ενός (1) μήνα να προβαίνει σε τροποποίηση της αρχικής αίτησης υπεύθυνης δήλωσης Α21 και μόνο στα πεδία που υπάρχουν μεταβολές.
5. Σε περίπτωση μεταβολής ή λανθασμένης καταχώρισης οποιουδήποτε στοιχείου που δηλώνεται στην αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21, αυτή μπορεί να διορθωθείτροποποιηθεί με ευθύνη και ενέργεια του δικαιούχου, οπωσδήποτε όμως μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.
6. Η εγκεκριμένη ή μη αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21 δύναται να ανακαλείται απευθείας από τον δικαιούχο, εντός του έτους και μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της. Τυχόν καταβληθέντα ποσά επιδόματος επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.».
Απαιτούμενα δικαιολογητικά
1. Ο αιτών/δικαιούχος οφείλει, εφόσον κληθεί από τον ΟΓΑ, είτε να αποστείλει ή να καταθέσει στον ΟΓΑ είτε να επισυνάψει ηλεκτρονικά στην αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21, τα δικαιολογητικά για τα οποία έχει ήδη συμπληρώσει τα αντίστοιχα πεδία του εντύπου Α21.
(α) Πιστοποιητικό/ά οικογενειακής κατάστασης από τον Δήμο, στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένα όλα τα μέλη της οικογένειας με κανονική εγγραφή.
β) Πιστοποιητικό σπουδών για τέκνα, τα οποία μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους φοιτούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε ανώτερο ή ανώτατο εκπαιδευτικό Ίδρυμα της Ελλάδας ή αναγνωρισμένο του εξωτερικού, καθώς και σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) ή σε Κολέγια ή σε στο Μεταλυκειακό έτος Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑΛ. Εάν πρόκειται για εκπαιδευτικό ίδρυμα χώρας του εξωτερικού, εκτός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πιστοποιητικό σπουδών πρέπει να είναι θεωρημένο από το Ελληνικό Προξενείο.
(γ) Ιατρική γνωμάτευση των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή απόφαση Υγειονομικής Επιτροπής του ΙΚΑ, ή των Ανώτατων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (ΑΣΥΕ), του Ναυτικού (ΑΝΥΕ), της Αεροπορίας (ΑΑΥΕ) και της Ελληνικής Αστυνομίας, για εξαρτώμενο τέκνο που έχει συμπληρώσει το 18ο αλλά όχι το 24ο έτος της ηλικίας του, δεν είναι σπουδαστής ή φοιτητής και έχει ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω. Τα εν λόγω δικαιολογητικά θα πρέπει να είναι σε ισχύ τη χρονική στιγμή που υποβάλλεται η αίτηση υπεύθυνη δήλωση Α21 και να προκύπτει η διάρκεια της αναπηρίας από αυτά.
(δ) Εάν συντρέχει περίπτωση από τις αναφερόμενες στην παρ. 5 του άρθρου 6 της παρούσας απόφασης, υποβάλλεται αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης θανάτου του δικαιούχου ή απόφαση δικαστηρίου περί αφάνειας ή δικαστικής συμπαράστασης του δικαιούχου ή αμετάκλητη δικαστική απόφαση περί καταδίκης του ή δικαστική απόφαση ανάθεσης επιτροπείας σε φυσικό πρόσωπο ή οποιοδήποτε στοιχείο από το οποίο να φαίνεται το πρόσωπο που έχει αναλάβει την επιμέλεια των τέκνων.
(ε) Εάν συντρέχει η περίπτωση ε) της παρ. 1 του άρθρου 2 και δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική βεβαίωση της εγγραφής και επάρκειας φοίτησης του εξαρτώμενου τέκνου μέσω διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων του Επιδόματος Παιδιού του ΟΠΕΚΑ και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, που υλοποιείται από το Κέντρο Διαλειτουργικότητας, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας.
2. Εκτός από τα ανωτέρω, υποβάλλεται επιπλέον, εφόσον απαιτείται επικυρωμένο φωτοαντίγραφο ενός από τα κατωτέρω δικαιολογητικά, κατά κατηγορία δικαιούχου:
(α) Βεβαίωση εγγραφής πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής, για πολίτη κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
(β) Ειδικό δελτίο ταυτότητας ομογενούς, για ομογενή αλλοδαπό.
(γ) Άδεια διαμονής, για πολίτη χώρας που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, για πολίτη της Ελβετίας, καθώς και για πολίτη άλλου κράτους (εκτός των ανωτέρω και της της Ευρωπαϊκής Ένωσης) που διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα.
(δ) Άδεια διαμονής Δικαιούχου Διεθνούς Προστασίας με ένδειξη «Πρόσφυγας» ή «Επικουρική Προστασία».
(ε) Άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
Για όποια από τα ανωτέρω δικαιολογητικά προβλέπεται διάρκεια ισχύος, αυτά θα πρέπει να είναι σε ισχύ κατά την υποβολή της αίτησης.
3. Προκειμένου για δικαιούχους αλλοδαπής υπηκοότητας ή ανιθαγενείς, τα δικαιολογητικά των εδαφίων με στοιχεία (α) και (δ) της παρ. 1 παρέχονται από τις αρχές της χώρας, της οποίας είναι υπήκοοι, και αν αυτό είναι αδύνατο τα στοιχεία αυτά αποδεικνύονται από άλλα πρόσφορα έγγραφα, κατά τη κρίση του οργάνου αναγνώρισης του δικαιώματος (π.χ. ληξιαρχικές πράξεις γέννησης τέκνων).
4. Τα έγγραφα της αλλοδαπής του παρόντος άρθρου θα πρέπει να είναι νόμιμα μεταφρασμένα και επικυρωμένα.
5. Στον ΟΓΑ τηρείται ηλεκτρονικό αρχείο ή και φυσικό για τους κατατεθέντες από τους αιτούντες φακέλους, με τα απαιτούμενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά
Αναστολή επαναχορήγηση επιδόματος
1. Η καταβολή του επιδόματος αναστέλλεται:
(α) Εάν περιέλθουν στον ΟΓΑ στοιχεία από τα οποία προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις ότι το επίδομα χορηγήθηκε χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις, καθώς και όταν εκκρεμεί δίκη, η οποία έχει σχέση με το εν λόγω δικαίωμα. Το επίδομα επαναχορηγείται από την ημερομηνία αναστολής, εάν διαπιστωθεί μετά από έρευνα, ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις χορήγησης, καθώς και εάν εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση υπέρ του δικαιούχου.
(β) Την 1η του επόμενου μήνα εκείνου που ο δικαιούχος ή εξαρτώμενο τέκνο απομακρύνθηκε από την Ελλάδα για χρόνο πλέον του τριμήνου.
(γ) Την 1η του επόμενου μήνα εκείνου που το εξαρτώμενο τέκνο, περιθάλπεται σε Μονάδα Κοινωνικής Φροντίδας (π.χ. Κέντρο Προστασίας Παιδιού) ή άλλο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου δωρεάν ή με δαπάνη του Δημοσίου ή Ασφαλιστικού Οργανισμού.
δ) την 1η του επόμενου μήνα εκείνου που το εξαρτώμενο τέκνο τοποθετήθηκε σε ανάδοχη οικογένεια, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4538/2018.
Το επίδομα επαναχορηγείται από την 1η του επόμενου μήνα εκείνου που έπαυσαν οι ανωτέρω λόγοι αναστολής.
(ε) Εάν περιέλθουν στον ΟΠΕΚΑ στοιχεία, είτε μέσω της διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων, είτε από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, ότι το εξαρτώμενο τέκνο, για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δεν είναι εγγεγραμμένο στο σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος ή ότι, αν και είναι εγγεγραμμένο, δεν ήταν επαρκής η φοίτησή του για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος, σύμφωνα με την περ. ε’ της παρ. 1 του άρθρου 1. Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης επαρκούς φοίτησης λόγω αδικαιολόγητων απουσιών του εξαρτώμενου τέκνου, δύναται να επανυποβληθεί αίτηση για το επίδομα έξι (6) μήνες μετά από τη διαπίστωσή της, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής στο νέο σχολικό έτος. Η αναστολή του δικαιώματος υποβολής αίτησης εφαρμόζεται μία φορά κατά τη διάρκεια του ίδιου σχολικού έτους.
2. Δεν αναστέλλεται η καταβολή του επιδόματος στις εξής περιπτώσεις απομάκρυνσης από την Ελλάδα, ανεξάρτητα από τη χρονική διάρκεια αυτής:
(α) Εάν η απουσία του δικαιούχου ή εξαρτώμενου τέκνου οφείλεται σε λόγους νοσηλείας σε θεραπευτήρια.
(β) Εάν ο δικαιούχος ή εξαρτώμενο τέκνο απασχολούνται στην αλλοδαπή σε εργασία για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου ή Ελληνικού Ν.Π.Δ.Δ. ή Ελληνικής Τράπεζας ή Οργανισμού ή άλλων Ελληνικών Επιχειρήσεων, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα ή ακολούθησε την οικογένειά του στο εξωτερικό, η οποία απουσιάζει για τους ανωτέρω λόγους ή εάν η απουσία οφείλεται σε λόγους σπουδών των τέκνων σε Ανώτερες ή Ανώτατες σχολές του Εξωτερικού.