Χάνουν επιδόματα και προστασία κατοικίας λόγω του ΕΝΦΙΑ!

Παγίδες για 1 εκατομμύριο νοικοκυριά τα εκκαθαριστικά, καθώς κινδυνεύουν από παράπλευρες απώλειες λόγω των νέων αυξημένων αντικειμενικών
Σε παγίδα για πάνω από 1 εκατομμύριο νοικοκυριά εξελίσσονται τα εκκαθαριστικά του νέου ΕΝΦΙΑ. Δείχνουν μείωση φόρου 380 εκατ. ευρώ για τους πολίτες, αλλά αποκαλύπτουν τεράστια αύξηση της αξίας της ακίνητης περιουσίας τους κατά 95 δισ. ευρώ.
Αν και οι περισσότεροι ιδιοκτήτες έπεσαν στα μαλακά παρά την αύξηση της φορολογητέας αξίας του ακινήτου τους, ακόμα και αυτοί κινδυνεύουν από παράπλευρες απώλειες. Γιατί η νέα -αυξημένη- αντικειμενική αξία των ακινήτων, όπως υπολογίζεται και αναγράφεται πλέον στα εκκαθαριστικά του νέου ΕΝΦΙΑ για 7,5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες, θα είναι στο εξής το κριτήριο εξαιτίας του οποίου πολλοί:
■ θα χάνουν επιδόματα που προβλέπουν άλλοι νόμοι
■ θα χάνουν προστασία από πλειστηριασμούς χιλιάδες δανειολήπτες
■ θα φορολογηθούν φέτος για πρώτη φορά με πολύ βαριά τεκμήρια
■ θα χάνουν τις εκπτώσεις 50% στον ΕΝΦΙΑ
■ θα αυξάνονται περίπου 20 άλλοι φόροι και επιβαρύνσεις επί των ακινήτων.
Άμεσα χαμένοι βγήκαν ήδη χιλιάδες ιδιοκτήτες που δικαιούνταν έκπτωση ΕΝΦΙΑ 50%. Πέρυσι 1,3 εκατομμύρια δικαιούχοι ιδιοκτήτες γλίτωσαν 81 εκατ. ευρώ, δηλαδή τα μισά από τα 162 εκατ. που θα όφειλαν. Φέτος η έκπτωση έπεσε ξαφνικά στα 51 εκατ. ευρώ. Δηλαδή οι εκπτώσεις φόρου μειώθηκαν κατά 33%, πολύ περισσότερο από όσο μειώθηκαν οι βεβαιώσεις φόρου γενικά (13%).
Προκύπτει συνεπώς ότι φέτος εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά έχασαν την προνομιακή έκπτωση που είχαν γιατί υπερέβησαν μαζικά τα κριτήρια προστασίας. Και όχι βεβαίως τα κριτήρια εισοδήματος (αφού λόγω πανδημίας και lockdown οι περισσότεροι δήλωσαν μικρότερο και όχι υψηλότερο εισόδημα πέρυσι), αλλά τη συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας του υπόχρεου, που με βάση τον νόμο δεν πρέπει να ξεπερνά:
■ τις 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο
■ τις 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και
■ τις 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.
«Κόφτης» περιουσίας
Οι σχετικοί νόμοι ορίζουν πως το κριτήριο περιουσίας εξετάζεται «όπως λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ». Δηλαδή όπως αποτυπώνεται στα εκκαθαριστικά που μόλις εκδόθηκαν.
Στον βαθμό που οι αντικειμενικές προσεγγίζουν ή αντιστοιχούν στις πραγματικές αγοραίες αξίες των ακινήτων, θεωρείται δίκαιο να αποκαλυφθούν περιουσίες τεράστιας εμπορικής αξίας ώστε να φορολογηθούν ισότιμα με των υπολοίπων, χωρίς να κρύβονται πίσω από αφύσικα χαμηλές τιμές της εφορίας, αλλά και για να μην επωφελούνται επιτήδειοι από κρατικές πρόνοιες, προστασίες ή άλλα οικονομικά ή κοινωνικά ευεργετήματα τα οποία προορίζονται για τους ευάλωτους.
Προκειμένου να αμβλύνει τυχόν στρεβλώσεις ή αδικίες, πάντως, το υπουργείο Οικονομικών έχει ανακοινώσει πως ειδική Ομάδα Εργασίας, την οποία έχει συστήσει, θα εξετάσει τις επιπτώσεις όλων αυτών των ανατροπών και θα καταθέσει προτάσεις (για τα τεκμήρια, κοινωνικά επιδόματα κ.λπ.) για να αποφευχθούν ακρότητες.
Ποιοι κινδυνεύουν
Με τα δεδομένα που ισχύουν, πάντως, από τώρα και μέχρι νεωτέρας κίνδυνο να χάσουν κοινωνικά επιδόματα αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι σε πάνω από 7.000 περιοχές της χώρας. Με τα νέα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ, για πολλά νοικοκυριά θα περάσει το όριο που ορίζει ο νόμος για τα επιδόματα, με αποτέλεσμα να χάσουν τις ενισχύσεις.
Επιδόματα που κινδυνεύουν είναι, μεταξύ άλλων:
■ Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Για να λάβει ένα νοικοκυριό την ενίσχυση πρέπει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ. Συνεπώς, νοικοκυριό με ένα παιδί και κατοικία αντικειμενικής αξίας 100.000 ευρώ που αυξάνεται σε 130.000 ευρώ, χάνει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Το ίδιο ισχύει και για ζευγάρι με 2 παιδιά και ακίνητη περιουσία που από 110.000 ευρώ αυξάνεται σε 140.000 ευρώ.
■ Το επίδομα θέρμανσης. Τα όρια αξίας της ακίνητης περιουσίας διευρύνθηκαν λόγω των εκτάκτων μέτρων για την ενεργειακή ακρίβεια και έχουν διαμορφωθεί σε 180.000 ευρώ (από 130.000) για άγαμο και στα 300.000 (από 250.000) για έγγαμο δικαιούχο.
■ Το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο. Για άγαμο η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ, ενώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
Η επιστροφή των τεκμηρίων
Από τις φετινές δηλώσεις εισοδήματος ενεργοποιούνται ξανά τα τεκμήρια για όλους. Αλλά για κατοικίες (ιδιόκτητες ή ακόμα και αν ζουν στο ενοίκιο) που ο ΕΝΦΙΑ εκδόθηκε με αντικειμενικές πάνω από τα 2.800 ευρώ ανά τ.μ., το τεκμήριο προσαυξάνεται κατά 40%. Ενώ σε περιοχές με αντικειμενικές από 5.000 ευρώ και πάνω προσαυξάνονται κατά 70%.
Για παράδειγμα, άγαμος που νοικιάζει σπίτι 80 τ.μ. έχει αυτομάτως τεκμαρτό εισόδημα 6.200 ευρώ. Αν ζει σε περιοχή με Τιμή Ζώνης 2.800-4.999 ευρώ το τ.μ., η εφορία υπολογίζει εισόδημα 7.480 ευρώ. Ενώ αν κατοικεί στις πιο ακριβές περιοχές, τον φορολογεί για τουλάχιστον 8.440 ευρώ.
Οι διαφορές θα φανούν μόλις συμπληρωθεί και εκκαθαριστεί το νέο Ε1 του 2022 για τα εισοδήματα του 2021. Στην παγίδα του 40% κινδυνεύουν να πέσουν άμεσα οι κάτοικοι περιοχών όπως:
■ της Πλάκας και του 3ου διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων (Αστεροσκοπείο, Πετράλωνα, Μεταξουργείο, Θησείο κ.λπ.), όπου η τιμή ζώνης ανεβαίνει από τα 2.300 στα 3.200 -3.350 ευρώ ανά τ.μ.
■ του 1ου διαμερίσματος Δήμου Θεσσαλονίκης (παραλία – κέντρο)
■ των δήμων Πειραιά, Παλαιού Φαλήρου, Αλίμου, Γλυφάδας κ.λπ.
Μεγαλύτερη επιβάρυνση (+70%) δέχονται εκείνοι που κατοικούν π.χ. στους Αέρηδες ή στη Ρωμαϊκή Αγορά στην Ακρόπολη, όπου η τιμή ανέβηκε από 3.300 στα 5.100 ευρώ το τ.μ., ενώ τις 5.000 ευρώ ξεπέρασε η τιμή και στα Φηρά της Σαντορίνης, στη Μύκονο κ.α.
Σημειώνεται ότι στην παγίδα των τεκμηρίων έπεφταν έως τώρα κάθε χρόνο 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι, στους οποίους η εφορία καταλογίζει επιπλέον εισόδημα 6 δισ. ευρώ (3.000 ευρώ κατά κεφαλήν) και αυξημένους φόρους εισοδήματος.
Υπερχρεωμένα νοικοκυριά
Βασικός κανόνας προστασίας για οφειλέτες και δανειολήπτες ανέκαθεν ήταν η αξία της ακίνητης περιουσίας που διαθέτουν.
Ακόμα και για να ενταχθούν στον νέο Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων (ο οποίος θα αγοράζει την κύρια κατοικία νοικοκυριών που θεωρούνται ευάλωτα και αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες ή τα funds για να αποφύγουν την έξωση), το κριτήριο περιουσίας έχει οριστεί στα 120.000 έως 180.000 ευρώ, ανάλογα και με τα προστατευόμενα μέλη.
Από την αξία της ακίνητης περιουσίας κρίνεται και η επιδότηση από το κράτος με ποσό 70 έως 210 ευρώ -ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη- της δόσης του δανείου που έχει υποθήκη κύρια κατοικία, για χρονικό διάστημα έως 15 μήνες.
Ο κόφτης περιουσίας λειτουργεί στις αιτήσεις που γίνονται στις ειδικές πλατφόρμες, οι οποίες αντλούν αυτόματα τα στοιχεία ακινήτων για να επιλέξει τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Από την άλλη πάντως, όσοι χάνουν στο εξής ακίνητο σε πλειστηριασμό από το Δημόσιο, θα πρέπει να σβήνει μεγαλύτερο χρέος των οφειλών λόγω και της μεγαλύτερης αντικειμενικής αξίας.   newmoney.gr