Επιτροπή Ανταγωνισμού: Συνολικό πρόστιμο πάνω από 1,3 εκατ. ευρώ σε 4 εταιρείες

Συνολικό πρόστιμο 1.373.307 ευρώ επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού σε τέσσερις εταιρείες των κλάδων εμπορίας μηχανοκίνητων εργαλείων χειρός και εργαλείων κήπου,
γιατί παραβίασαν το δίκαιο του ανταγωνισμού και προχώρησαν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, σε κάθετες συμπράξεις. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη απόφαση είναι η πρώτη απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού που αφορά υπόθεση Διευθέτησης Διαφορών.
Ακολουθεί ολόκληρη η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού επί της Διαδικασίας Διευθέτησης Διαφορών (ΔΔΔ) σχετικά με την αυτεπάγγελτη έρευνα της ΕΑ στις αγορές εισαγωγής, χονδρικής και λιανικής εμπορίας μηχανοκίνητων εργαλείων χειρός καθώς και εργαλείων κήπου:
Η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΕΑ) ομόφωνα αποφάσισε κατά τη συνεδρίαση της στις 22/07/2022, σύμφωνα με την παρ. 35 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασής της, την αποδοχή των σχετικών Προτάσεων Διευθέτησης Διαφοράς που υπέβαλλαν οι εταιρίες 

1) ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.Β.Ε., 

2) STANLEY BLACK & DECKER (ΕΛΛΑΣ) ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ Ε.Π.Ε., 

3) ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Α.Ε.Β.Ε και 

4) ΜΑΚΙΤΑ ΕΛΛΑΣ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ Α.Ε., κατόπιν των Δηλώσεων Διευθέτησης εκ μέρους των ανωτέρων μερών, δυνάμει της παρ. 37 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ[1].

Για τους σκοπούς της έρευνας, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού πραγματοποίησε, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, επιτόπιο έλεγχο στις 24.06.2021, στην έδρα, μεταξύ άλλων, των ανωτέρω εταιριών και κρίθηκε σκόπιμη η αποστολή ερωτηματολογίων στις εν λόγω εταιρίες.
Η σχετική αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμες ή δυνάμενες να υποκατασταθούν μεταξύ τους, λόγω των χαρακτηριστικών τους, της τιμής τους και της σκοπούμενης χρήσης τους. 

Στην παρούσα υπόθεση, οι εμπλεκόμενες εταιρίες δραστηριοποιούνται στις αγορές εισαγωγής και εμπορίας 

α) μηχανοκίνητων εργαλείων χειρός και 

β) εργαλείων κήπου.
Η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαμβάνει την περιοχή, στην οποία οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πωλούν τα σχετικά προϊόντα υπό επαρκώς ομοιογενείς συνθήκες ανταγωνισμού. Εν προκειμένω, ως σχετική γεωγραφική μπορεί να οριστεί καταρχάς το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, καθώς οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται ή δύνανται να δραστηριοποιούνται σε όλη την επικράτεια.
Τα εμπλεκόμενα μέρη της υπόθεσης εκδήλωσαν εγγράφως το ενδιαφέρον τους για διερεύνηση της δυνατότητας υπαγωγής τους στη ΔΔΔ και κατέθεσαν σχετικό αίτημα, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην παρ. 16 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ. Σε συνέχεια των εν λόγω αιτημάτων, η ΕΑ σε συνεδρίασή της στις 21.03.2022 έκρινε ομόφωνα ότι η παρούσα υπόθεση είναι πρόσφορη και μπορεί να υπαχθεί στην εν λόγω διαδικασία διευθέτησης, καθώς πληροί τα κριτήρια υπαγωγής σε αυτή (υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφαση ΕΑ, παρ. 6, 9 και 31). Προς τούτο, στο πλαίσιο άσκησης της διακριτικής της ευχέρειας για την υπαγωγή υποθέσεων σε διαδικασία διευθέτησης, η ΕΑ συνεκτίμησε, ιδίως, την ειλικρινή πρόθεση των ενδιαφερομένων μερών να υπαχθούν στη διαδικασία διευθέτησης διαφορών, τον αριθμό των επιχειρήσεων που αιτούνταν την υπαγωγή τους σε διαδικασία διευθέτησης[2], τη φύση της εν λόγω παράβασης ως κάθετης σύμπραξης και τον προσδοκώμενο βαθμό επίτευξης διαδικαστικής αποτελεσματικότητας, ο οποίος κρίθηκε εν προκειμένω αισθητά μεγάλος. Στη συνέχεια, ο Εισηγητής κάλεσε τα εμπλεκόμενα μέρη σε διμερείς συσκέψεις και όταν επετεύχθη επαρκής βαθμός συναντίληψης αναφορικά με τα πραγματικά περιστατικά, τον νομικό τους χαρακτηρισμό, τη βαρύτητα και τη χρονική διάρκεια των παραβάσεων, τον βαθμό απόδειξης των αιτιάσεων βάσει των αποδεικτικών στοιχείων και τον υπολογισμό του εύρους του προστίμου, τα εμπλεκόμενα μέρη ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Εισηγητή για υποβολή «Πρόταση Διευθέτησης Διαφοράς» και υπεβλήθησαν αυτές από αυτά, σύμφωνα με την παρ. 27 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ. Τα εμπλεκόμενα μέρη κατέθεσαν τις δηλώσεις διευθέτησης μεταξύ του χρονικού διαστήματος 12 με 15 Ιουλίου 2022, δυνάμει της παρ. 37 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ, σύμφωνα με τις οποίες, επιβεβαιώνουν ανέκκλητα, ανεπιφύλακτα και με σαφήνεια ότι η Έκθεση Διευθέτησης του Εισηγητή απηχεί και αντανακλά τις υποβληθείσες Προτάσεις Διευθέτησης και, ως εκ τούτου, ισχύει η δέσμευσή τους για υπαγωγή στη Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών.
Οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις εφήρμοσαν πρακτικές καθορισμού τιμών μεταπώλησης (εφεξής και «RPM»), με τις οποίες συμμορφώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα συνεργαζόμενα καταστήματα λιανικής πώλησης. 

Ειδικά δε ως προς μια εταιρία, διαπιστώθηκε επιπροσθέτως η επιβολή συμβατικού όρου περί απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών σε συμβάσεις με το δίκτυο εξουσιοδοτημένων μεταπωλητών. 

Ως εκ τούτου, οι εξεταζόμενες πρακτικές και συμβατικοί όροι εμπίπτουν στην έννοια της «συμφωνίας» και δη στην έννοια της κάθετης συμφωνίας μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικό επίπεδο στην αλυσίδα διανομής και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 1 παρ. 1 του ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 ΣΛΕΕ.

 Οι ανωτέρω πρακτικές είναι ικανές να επηρεάσουν αισθητά το ενδοκοινοτικό εμπόριο, κατά την έννοια των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, το άρθρο 101 ΣΛΕΕ τυγχάνει παράλληλης εφαρμογής στην παρούσα υπόθεση. Παράλληλα, συντρέχουν οι προϋποθέσεις (ιδίως ταύτιση αντικειμένου, προϊόντων, συμμετεχόντων μερών, γεωγραφικής περιοχής και εφαρμοζόμενων μεθόδων) για το χαρακτηρισμό των εξεταζόμενων πρακτικών ως μίας ενιαίας και διαρκούς παράβασης, ενώ δεν νοείται ατομική εξαίρεση βάσει των άρθρων 1 παρ. 3 ν.3959/2011 και 101 παρ. 3 ΣΛΕΕ, βάσει του σκεπτικού της Έκθεσης.
Η Ολομέλεια της ΕΑ, δυνάμει της παρ. 35 της υπ’ αρ. 704/2020 Απόφασης της, αποφάσισε την αποδοχή, σύμφωνα με το σκεπτικό της Έκθεσης του Εισηγητή, των ως άνω αναφερομένων Προτάσεων Διευθέτησης Διαφοράς που υπεβλήθησαν από τις ανωτέρω εταιρίες και την έκδοση απόφασης με την οποία:
Διαπιστώνει ότι τα εμπλεκόμενα μέρη παραβίασαν το άρθρο 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ λόγω της συμμετοχής τους σε απαγορευμένες κάθετες συμπράξεις δυνάμει των πρακτικών που συνοπτικά, στο πλαίσιο της Διαδικασίας Διευθέτησης Διαφορών, περιγράφονται στην Έκθεση. 

Η συμμετοχή για κάθε ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη στις απαγορευμένες κάθετες συμπράξεις έχει ως εξής:
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.Β.Ε.: η διάρκεια της παράβασης άρχεται στις 24.02.2015 και λήγει στις 05.02.2021
STANLEY BLACK & DECKER (ΕΛΛΑΣ) ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ Ε.Π.Ε.: η διάρκεια της παράβασης άρχεται στις 16.09.2019 και λήγει στις 22.03.2021
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Α.Ε.Β.Ε: η διάρκεια της παράβασης άρχεται στις 06.05.2016 και λήγει στις 05.02.2021
ΜΑΚΙΤΑ ΕΛΛΑΣ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ Α.Ε.: η διάρκεια της παράβασης καθορισμού τιμών μεταπώλησης άρχεται στις 17.10.2019 έως τις 30.03.2021 και η διάρκεια της παράβασης απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών άρχεται στις 15.05.2012 έως τις 11.04.2022.
Επιβάλλει τα κατωτέρω πρόστιμα ανά εταιρία για την τέλεση των διαπιστωθεισών στην Έκθεση παραβάσεων των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ:

• ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.Β.Ε.: το συνολικό πρόστιμο ανέρχεται στο πόσο των 710.964 ευρώ
• STANLEY BLACK & DECKER (ΕΛΛΑΣ) ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ Ε.Π.Ε.: το συνολικό πρόστιμο ανέρχεται στο πόσο των 255.699 ευρώ
• ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Α.Ε.Β.Ε: το συνολικό πρόστιμο ανέρχεται στο πόσο των 63.838 ευρώ
• ΜΑΚΙΤΑ ΕΛΛΑΣ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ Α.Ε.: το συνολικό πρόστιμο για τις δύο (2) παραβάσεις ανέρχεται στο πόσο των 342.806 ευρώ.

Υποχρεώνει τα εμπλεκόμενα μέρη να παύσουν, εφόσον δεν το έχουν ήδη πράξει, και να παραλείπουν στο μέλλον τις διαπιστωθείσες στην Έκθεση παραβάσεις των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ.
Το συνολικό πρόστιμο των τεσσάρων (4) συμμετεχόντων στην Διευθέτηση μερών ανέρχεται στο πόσο των 1.373.307 ευρώ.
Σημειώνεται, ότι η παρούσα είναι η πρώτη Απόφαση της ΕΑ που αφορά υπόθεση Διευθέτησης Διαφορών όπου οι αποδιδόμενες παραβάσεις αφορούν τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 ή/και 101 ΣΛΕΕ στο πλαίσιο κάθετων συμφωνιών, κατόπιν της δημοσίευσης του Ν. 4886/2022 (ΦΕΚ Α΄ 12/24.12.2022).