Ποιος πληρώνει το κόστος των μεγάλων γεωπολιτικών συγκρούσεων;

Γιάννης Μαγκριώτης
Μέχρι σήμερα, έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν αποδειχθεί, ότι:

Ο Πούτιν έπεσε έξω στην εκτίμησή του, ότι, σε λίγες ημέρες θα καταλάμβανε την Ουκρανία και θα επέβαλε τις γεωπολιτικές επιλογές του.
Η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες έπεσαν έξω στην εκτίμησή τους, ότι, με την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Ρωσία, θα την γονατίσουν οικονομικά και θα την αναγκάσουν να αποχωρήσει από την Ουκρανία.
Τώρα, όλοι βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί, μετρούν τις αντοχές τους, δεν φαίνεται όμως καμιά πλευρά να αλλάζει τις βασικές επιλογές της. Η Δύση, ιδιαίτερα η ΕΕ, μέχρι να απεξαρτηθεί από το φυσικό αέριο της Ρωσίας και να μπορέσει να μετριάσει τις δραματικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις χώρες της, θα πληρώνει και βαρύ πολιτικό τίμημα.
Από την άλλη η Ρωσία, θα έχει χάσει τα μεγάλα έσοδα από την πώληση φυσικού αερίου στις χώρες της ΕΕ και οι επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία της θα είναι πολύ πιο μεγάλες.
Ξέρουμε όμως, ότι οι εξελίξεις αυτές θα έχουν μεγαλύτερες πολιτικές επιπτώσεις στο εσωτερικό της ΕΕ και των ΗΠΑ, από ότι στην Ρωσία, λόγω της διαφοράς των πολιτικών πολιτισμών των κοινωνιών τους και των πολιτικών καθεστώτων.
Μέχρι τότε, θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για ένα χειμώνα, όπου η ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, δεν θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα, ανεξάρτητα από το κόστος τους.
Πως θα βγει όμως ο Χειμώνας που έρχεται, ίσως και οι επόμενοι δυο;
Η ΕΕ και η Ουάσιγκτον, είναι εμφανές, ότι υποτίμησαν τις αντοχές της Ρωσίας, ακόμη περισσότερο, τις επιπτώσεις στις δικές τους οικονομίες, από την αξιοποίηση του φυσικού αερίου, ως οικονομικού και πολιτικού όπλου από τον Πούτιν. Αυτάρεσκα οι ηγέτες της δήλωναν, ότι, μέχρι το τέλος του 2022, θα έχουν σταματήσει να εισάγουν φυσικό αέριο και πετρέλαιο από την Ρωσία, νομίζοντας ότι θα τρομάξουν τον Πούτιν, ο οποίος, είτε ήξερε καλύτερα τις ανάγκες και τις περιορισμένες εναλλακτικές δυνατότητες της Δύσης είτε όχι, βρέθηκε ξαφνικά, να έχει αυτός το πάνω χέρι.
Τώρα, που το συνειδητοποίησαν στην Δύση, από την άγρια σφαλιάρα που έφαγαν, από το «αόρατο χέρι» των δικών τους αγορών, δεν έχουν και πολλές επιλογές διαθέσιμες, αφού δεν μπορούν να γυρίσουν τον χρόνο πίσω και να σχεδιάσουν από την αρχή τις επιλογές τους.
Άμεσα πρέπει να αποφασίσουν:

1. Να μειώσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, πάνω από το 15% που αποφάσισαν και ακόμη δεν το έχουν υλοποιήσει, ειδικά η δική μας κυβέρνηση, φοβούμενη το πολιτικό κόστος, μέχρι του ορίου, που δεν θα διακινδυνέψουν την υγεία των πολιτών, την παραγωγή των αγαθών και την παροχή των υπηρεσιών. Το μέτρο αυτό, είναι το πρώτο, που μπορεί να οδηγήσει άμεσα στην μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου. Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρική ενέργειας, θα επιφέρει την πτώση της ανάπτυξης, κυρίως της πληθωριστικής ανάπτυξης, την μείωση των κρατικών εσόδων και την αύξηση της ανεργίας, όμως θα βοηθήσει αποφασιστικά να μειωθεί ο πληθωρισμός και το μεγάλο ροκάνισμα της αγοραστικής δύναμης της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών.
2. Την αποδέσμευση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φυσικού αερίου. Αυτό μπορεί να γίνει με τον ορισμό μιας λογικής τιμής για το φυσικό αέριο, που δεν θα επιτρέπει την ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία στο χρηματιστήριο της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρο που ήδη εφαρμόζει η Ισπανία, με μεγάλο βέβαια δημοσιονομικό κόστος. Αυτό με την σειρά του θα οδηγήσει σε μεγάλη πτώση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που θα σταματήσει την πραγματική και κυρίως την κερδοσκοπική αύξηση της τιμής των αγαθών και των υπηρεσιών. Η εξέλιξη αυτή θα βάλει επίσης φρένο, στον πληθωρισμό, την πληθωριστική ανάπτυξη, που την θέλουν κυβερνήσεις ανεύθυνες ,όπως η δική μας, για να επαίρονται για την ευημερία των αριθμών, και την δυνατότητα που τους δημιουργεί να δίνουν επιδόματα, από την υπερφορολόγηση των καταναλωτών, και των επιχειρήσεων.
3. Την επαναλειτουργία αρκετών λιγνιτικών μονάδων, όπως και την παράταση της λειτουργίας των πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
4. Φυσικά την επιτάχυνση κατασκευής μονάδων ΑΠΕ, την δραστική αύξηση της χρηματοδότησης, για την προώθηση της κατασκευής συστημάτων αποθήκευσης και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, μεγαλύτερη υποστήριξη στην παραγωγή του πράσινου υδρογόνου, που θα αλλάξει όλα τα δεδομένα, και φυσικά, αποφασιστική ενίσχυση των πολιτικών εξοικονόμησης της ενέργειας, με την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.

Οι επιλογές αυτές, θα αναστείλουν για κάποιο χρόνο δυστυχώς, την μείωση των ρύπων, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, βασικό παράγοντα της κλιματικής κρίσης.
Όπως εύκολα γίνεται κατανοητό οι επιλογές αυτές, όσο αδήριτες είναι, τόσο υψηλό κόστος έχουν. Οι ηγέτες της ΕΕ, ειδικά των ισχυρά οικονομικών χωρών, πρέπει να καταλάβουν, ότι αυτό μόνο με γενναία Κοινοτική υποστήριξη, ανάλογη του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, για την αντιμετώπιση της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία, μπορεί να γίνει.
Ημίμετρα δεν μπορούν να υπάρξουν, οι επιδοτήσεις της ακρίβειας δεν μπορούν να συνεχιστούν, τα μεγάλα γεωπολιτικά παιχνίδια, ακόμη και όταν δεν περιέχουν άμεση στρατιωτική σύγκρουση, έχουν και μεγάλο οικονομικό κόστος. Το κόστος όμως αυτό, μέχρι τώρα, το πληρώνουν κυρίως τα αδύναμα οικονομικά στρώματα και είναι διπλά άδικο, όταν μάλιστα, είναι πολλοί αυτοί που κερδοσκοπούν, στις χώρες της Δύσης.