Υπερβολικό κόστος και περιβαλλοντική μελέτη οι εχθροί κατασκευής του Πύργος-Καλό Νερό-Τσακώνα

Υπό προϋποθέσεις μπορεί να προχωρήσει η υλοποίηση του υπολειπόμενου τμήματος της Ολυμπίας Οδού, Πύργος-Καλό Νερό- Τσακώνα. Σύμφωνα με απάντηση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών σε ερώτηση βουλευτών της Ελληνικής Λύσης, την οποία δημοσιεύει το «ypodomes», «κλειδί» είναι η εκπόνηση και η έγκριση νέας περιβαλλοντικής μελέτης στο τμήμα Κάτω Σαμικό – Καϊάφας – Ζαχάρω – Ποταμός Νέδα, μήκους 20,5 χλμ. Πρόκειται για το τμήμα στο οποίο στο παρελθόν είχαν ακυρωθεί οι περιβαλλοντικοί όροι από το ΣτΕ, καθώς επρόκειτο για περιοχή χαρακτηρισμένη ως Natura.
Τις μελέτες έχει αναλάβει η παραχωρησιούχος εταιρεία, Ολυμπία Οδός, με εντολή του υπουργείου ΥΠΟΜΕ. Η Ολυμπία Οδός θα προχωρήσει σε νέες εκτεταμένες μελέτες, που θα περιλαμβάνουν νέα τοπογραφική αποτύπωση, οριστική γεωλογική μελέτη, γεωτεχνικές μελέτες και έρευνες και, βέβαια, τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία είναι και το κρίσιμο σημείο για τη μελλοντική υλοποίηση του έργου.
Ουσιαστικά οι μελέτες θα καταδείξουν τις νέες ανάγκες που προκύπτουν, με βάση και τη βιωσιμότητα του τμήματος αυτού, για να μπορέσει να κατασκευαστεί.
Τι προηγήθηκε
Το τμήμα Πύργος-Καλό Νερό-Τσακώνα είναι μήκους 76,5 χλμ. Αποτελούσε τμήμα της αρχικής σύμβασης παραχώρησης του 2008 με την Ολυμπία Οδό. Για την αναβάθμιση σε αυτοκινητόδρομου του οδικού άξονα Αλφειός – Καλό Νερό – Τσακώνα, μήκους 76,5 χλμ., με βάση τη μελέτη δημοπράτησης και τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους που εκδόθηκαν το έτος 2006, προβλεπόταν γενικά, για το τμήμα Αλφειός – Τσακώνα, η μετατροπή της υφιστάμενης εθνικής οδού πλάτους 10 περίπου μέτρων σε αυτοκινητόδρομο πλάτους 17 μέτρων με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο από σκυρόδεμα μεταξύ των δύο κατευθύνσεων (δηλαδή, η διατομή που χρησιμοποιείται σήμερα στον αυτοκινητόδρομο Λεύκτρο – Σπάρτη), με μόνες εξαιρέσεις την παράκαμψη της Ζαχάρως (μήκους 3 χλμ. περίπου όπου προβλεπόταν χάραξη δυτικά της πόλης), καθώς και την παράκαμψη του Καλού Νερού.
Επίσης, λόγω μειωμένων γεωμετρικών χαρακτηριστικών της υφιστάμενης εθνικής οδού προβλέπονταν μικρού μήκους παραλλαγές της χάραξης της υφιστάμενης εθνικής οδού στα τμήματα Καλό Νερό – Κοπανάκι (στο οποίο η διέλευση γινόταν με κατασκευή τεχνικού με εκσκαφή και επανεπίχωση μήκους 200 μ.), καθώς και στην περιοχή Μάλθης – Κόκλα του τμήματος Καλό Νερό – Τσακώνα.
Κατόπιν προσφυγών που υποβλήθηκαν από ιδιώτες τόσο ενώπιον του ΣτΕ, όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι ακυρώθηκαν με την αριθμ. 2473/2010 απόφαση του ΣτΕ για το τμήμα Κάτω Σαμικό – Ζαχάρω – Ποταμός Νέδα, μήκους 20,5 χλμ.
Είχε προηγηθεί στις 24/11/2009 η αποστολή προς την ελληνική κυβέρνηση Αιτιολογημένης Γνώμης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απειλώντας ουσιαστικά με παραπομπή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Στην υπόψη αιτιολογημένη γνώμη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαλούνταν ότι με την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Αλφειός – Τσακώνα διαπιστώνεται παράβαση της Οδηγίας 93/40/ΕΟΚ για τη «διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» και ειδικότερα στον «Τόπο Κοινοτικής Σημασίας θίνες και παραλιακό δάσος Ζαχάρως, Λίμνης Καϊάφα, Στροφυλιά, Κακόβατος» με κωδικό GR 2330005.
Η επαναφορά του δρόμου
Ουσιαστικά με την υπόψη απόφασή του ΣτΕ απαγόρευσε οιαδήποτε παραλιακή χάραξη για το τμήμα Κάτω Σαμικό – Ζαχάρω – Ποταμός Νέδα, ζητώντας να εξεταστεί η ορεινή ανατολική χάραξη μέσω του ορεινού όγκου Λαπίθα, με δίδυμη σήραγγα μήκους 3.700 μ. και στη συνέχεια ανατολικά της Ζαχάρως.
Το 2013 με το περίφημο reset όλο το δυτικό τμήμα της Ολυμπίας Οδού αφαιρέθηκε και έμεινε μόνο το τμήμα Ελευσίνα-Πάτρα.
Το 2022 το τμήμα Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα επανεντάχθηκε στη σύμβαση παραχώρησης και ξεκίνησε η κατασκευή του τμήματος Πάτρα-Πύργος.
Η κατασκευή του Πύργος-Καλό Νερό-Τσακώνα θα πρέπει να ξεπεράσει και το χρηματοδοτικό σκόπελο. Κι αυτό, όπως αναφέρεται στην απάντηση, λόγω του συνδυασμού του υπερβολικού κόστους κατασκευής (εξαιτίας του μεγάλου αριθμού και μήκους των υπογείων έργων που απαιτούνται, καθώς και της επιπρόσθετης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης εξαιτίας της αναγκαιότητας κατασκευής συνδετήριων κλάδων προς την παραλιακή ζώνη, όπου υφίσταται η οικιστική και η οικονομική δραστηριότητα), καθώς και των εξαιρετικά χαμηλών κυκλοφοριακών φόρτων που αναμένεται να προσελκύσει.