Η ιστορία των αγροτών της Τριφυλίας: Αξιοποίηση του αρχείου του Συνεταιριστικού Κινήματος Φιλιατρών

Η ιστορία του Συνεταιριστικού Κινήματος των Φιλιατρών αναδεικνύεται από το αρχειακό υλικό που βρήκε και έφερε στην επιφάνεια ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φιλιατρών «Η Τριφυλία».
Παράλληλα μέσα από το πλούσιο και λεπτομερές αρχειακό υλικό καταγράφεται η τοπική αγροτική και οικονομική ιστορία της περιοχής από το 1910 μέχρι και τη δεκαετία του 1970. Ένα συνεταιριστικό κίνημα που όπως φαίνεται κράτησε όρθια την αγροτική παραγωγή σε δύσκολες εποχές και έδωσε ώθηση στον αγροτικό κόσμο να συνεχίσει.
Αυτό το αρχειακό υλικό εκτέθηκε στην Αγροτική έκθεση Filiatra Agro Vision 2023 και όπως δεσμεύτηκε ο Περιφερειάρχης Παναγιώτης Νίκας θα προωθήσουν την ψηφιοποίηση του και πράγματι τις επόμενες ημέρες υπήρξαν οι πρώτες επαφές με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό.
Για το σημαντικό αυτό υλικό που ήλθε στην επιφάνεια μας μίλησε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιλιατρών «Η Τριφυλία» Γιώργος Αλεξανδρόπουλος, όπως και για τα διδάγματα που αντλούνται μέσα από αυτό το αρχείο των προγόνων τους.
Χαρακτηριστικά μιλώντας στη «Ε» επισήμανε: «Είναι ένα αρχείο που βρήκαμε στα γραφεία του τωρινού Συνεταιρισμού Φιλιατρών και περιχώρων Φιλιατρών. Τα οποία θεωρήσαμε ότι πρέπει να τα μαζέψουμε, να τα συντηρήσουμε και να μπορέσουμε να τα εκθέσουμε. Είναι στοιχεία από τον πρώτο συνεταιρισμό που συστάθηκε, με βάση τα στοιχεία που έχουμε βρει, το 1910. Το 1910 έγινε ο πρώτος Συνεταιρισμός και αφορούσε σιτοκαλλιεργητές, αμπελοκαλλιεργητές και σταφιδοκαλλιεργητές. Από ό,τι καταλάβαμε από αυτά που βρήκαμε, και το λίγο που έχουμε ψάξει, το 1915 ξεκινούν ένα νέο Συνεταιρισμό, που μετονομάζεται σε Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα Φιλιατρών που είχε σαν σκοπό να χρηματοδοτήσει την καλλιέργεια, δηλαδή κάτι σαν καλλιεργητικά δάνεια. Αυτός ο Συνεταιρισμός ξεκίνησε με 110 μέλη και συνέχισε μέχρι το 1950 και το 1960. Για τη λειτουργία του υπάρχουν πολλά στοιχεία από τις γενικές συνελεύσεις.
Τη δεκαετία του 1960 γίνονται και κάποιοι άλλοι Συνεταιρισμοί από όσο γνωρίζουμε, γίνεται ο Συνεταιρισμός Αγίας Κυριακής, ο Συνεταιρισμός Αγρίλη, ο Συνεταιρισμός Φιλιατρών, ο Συνεταιρισμός Μάλης, οι οποίοι τη δεκαετία του 1980 συνενώθηκαν και έγινε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φιλιατρών και περιχώρων.
Αυτά τα αρχεία είναι σημαντικά για τη περιοχή μας, είναι η ιστορία του τόπου μας και θα προσπαθήσουμε από τη μεριά μας σας Αγροτικός Συνεταιρισμός «Η Τριφυλία» που είμαστε σήμερα, να μπορέσουμε να τα διασώσουμε, να συντηρηθούν και να εκτεθούν. Είναι φυσικά και άλλα αρχεία που υπάρχουν, πολύ περισσότερα, μέσα από τα οποία κάποιος μπορεί να βρει πολλά στοιχεία όπως και τους προγόνους του. Αλλά και οι νεώτεροι αγρότες να δουν πως ξεκίνησαν οι παλαιότεροι αγρότες, φτιάχνοντας τους συνεταιρισμούς, που για την περιοχή των Φιλιατρών ήταν μια αγροτική περιοχή πολύ δυναμική. Ακόμη και μετά την περίοδο της σταφίδας που έπεσε η αρρώστια, της φυλλοξήρας και του περονόσπορου, μπήκαν σε άλλες καλλιέργειες και κατάφεραν να σταθούν. Υπήρχε συνεργασία με τις τράπεζες τη δεκαετία του 1930 για να χρηματοδοτούνται οι αγρότες, υπάρχουν στοιχεία για τις εξαγωγές που γινόταν τότε, στοιχεία για τη χρηματοδότηση που έδιναν οι συνεταιρισμοί για να πάρουν οι παραγωγοί το θειάφι, λιπάσματα, μέσω της Αγροτικής Τράπεζας.
Υπάρχουν πολλά πράγματα τα οποία καλό είναι όποιος θέλει και έχει διάθεση να τα δει. Εμείς θα κοιτάξουμε να ζητήσουμε να βρεθεί κάποιος χώρος να εκτεθούν. Αν κάποιος έχει διάθεση από τη Δημοτική Αρχή να τα διασώσουμε. Είχαμε την αναφορά του Περιφερειάρχη του κ. Νίκα ότι θα βοηθήσει στην κατεύθυνση της ψηφιοποίησης, κατά τα εγκαίνια της Filiatra Agro Vision και ήδη έχουν επικοινωνήσει μαζί μας για να προχωρήσει αυτή η διαδικασία. Με τη ψηφιοποίηση θα μπορεί κάποιος πιο άνετα να τα δει και αυτά ας παραμείνουν ως κειμήλια, γιατί πραγματικά είναι κειμήλια».
Αναφερόμενος ο κ. Αλεξανδρόπουλος στη σημασία των συνεταιρισμών και στα όσα αντλούνται από όλα αυτά τα στοιχεία τόνισε: «Αυτό που είδαν τότε οι πρόγονοί μας, ότι αν δεν συνενωθούν δεν μπορεί να σταθεί η καλλιέργεια, αυτό ισχύει και σήμερα, αυτό είναι που κάναμε και εμείς μεταγενέστερα. Στον καινούργιο Συνεταιρισμό που φτιάξαμε τη τελευταία δεκαετία βλέπουμε ότι έχει ενδιαφέρον και έχει αξία, να μπορείς να συγκεντρώσεις το προϊόν, να έχει εφόδια. Είναι ένα δίδαγμα που παίρνουμε μέσα από αυτά τα αρχεία, ήταν σε δύσκολες εποχές, καθώς βλέπουμε ότι για να κάνουν γενική συνέλευση έπρεπε να πάρουν άδεια από την τότε Χωροφυλακή. Σε δύσκολες εποχές κατάφερε να μείνει όρθιο το συνεταιριστικό κίνημα.
Ο καθένας φυσικά το βλέπει από την πλευρά του, εμείς και εγώ σαν πρόεδρος του Συνεταιρισμού, βλέπω ότι έχει πολλά θετικά στοιχεία. Αλλά όπως είπα ο καθένας το βλέπει διαφορετικά σε σχέση με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Εμείς βλέπουμε να υπερτερούν τα θετικά γι’ αυτό και συνεχίζουμε, κλείνουμε δέκα χρόνια με ένα πολύ καλό θετικό αποτέλεσμα και εγώ πιστεύω ότι είναι μονόδρομος».