Σαν σήμερα 6/10, Το ατμόπλοιο «Αδρίας» προσκρούει στη Φαλκονέρα και βυθίζεται - Η βραχονησίδα θα πρωταγωνιστήσει σε μεγαλύτερη τραγωδία 15 χρόνια μετά

Μια μέρα σαν σήμερα, 6 Οκτωβρίου του 1951, το ατμόπλοιο «Αδρίας», ενώ έπλεε από τα Χανιά προς τον Πειραιά προσάραξε στη βραχονησίδα Φαλκονέρα (που έμελλε να την μάθει ο πολύς κόσμος 15 χρόνια μετά με το τραγικό ναυάγιο του «Ηράκλειον») με αποτέλεσμα να υποστεί ρήγμα και να βυθιστεί. Το ρολόι έδειχνε 04:25 μετά τα μεσάνυχτα, ο αέρας λυσσομανούσε κι η θάλασσα έβραζε…
Το ατμόπλοιο «Αδρίας» είχε «χτιστεί» το 1893 στην Ιρλανδία ως «SS Magic». Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε ως πλωτό νοσοκομείο και με τα χρόνια κι έπειτα από πολλές βαφτίσεις έφτασε σε ελληνικά χέρια. Το 1948 με το όνομα «Αδρίας» πλέον, πλέει στα ελληνικά πέλαγα για λογαριασμό της εταιρείας «Epirotiki Lines SA», του Γεώργιου Ποταμιάνου και εκτελεί το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Πειραιάς- Κρήτη- Ρόδος – Χίος.
Προφανώς, λόγω του δυνατού ανέμου το σκαρί παρέκλινε της πορείας του και κατευθύνθηκε προς τη βραχονησίδα και - σίγουρα - δεν υπολογίστηκε επακριβώς η απόσταση του φάρου της που βρίσκεται προς τα δυτικά με αποτέλεσμα το πλοίο να προσαράξει σε αυτή.
Η πρόσκρουση ήταν τόσο βίαιη, που αμέσως το σκάφος άρχισε να γεμίζει νερά. Ο πλοίαρχος όταν διαπίστωσε την κρίσιμη κατάσταση εξέπεμψε σήμα κινδύνου και διέταξε την καθέλκυση των λέμβων και την αποβίβαση των επιβατών στη βραχονησίδα. Με το ατμόπλοιο ταξίδευαν 538 επιβάτες και 78 μέλη του πληρώματος κι ανάμεσά τους περίπου 80 στρατιώτες που είχαν πάρει άδεια από μονάδες της Κρήτης.
Για καλή τύχη των επιβαινόντων οι ηλεκτρομηχανές του πλοίου δεν σταμάτησαν να λειτουργούν, οπότε υπήρχε φως κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αποβίβασης των ναυαγών και επίσης η σωστή απόφαση του πλοιάρχου Γεράσιμου Φωκά να μην μετακινήσει το πλοίο γιατί όπως - σωστά – υπολόγισε θα έπαιρνε περισσότερα νερά και θα βυθιζόταν γρήγορα.

Επιχείρηση διάσωσης

Ο ψύχραιμος πλοίαρχος και οι συμβουλές του συνέβαλαν στη διάσωση του 99% των επιβατών από το πλήρωμα. Μια 60χρονη γυναίκα, η Ευθαλία Καρύδα, ήταν το μοναδικό θύμα του ναυαγίου. Η Καρύδα έπεσε στη θάλασσα στην προσπάθειά της να φθάσει στη Φαλκονέρα και πνίγηκε μην μπορώντας να εντοπίσει το σωσίβιο που της είχαν ρίξει.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση επιβάτη σε εφημερίδες της εποχής: «Το πλοίο είχε γείρει απελπιστικά σχεδόν βυθιζόταν. Ήταν από κάτω κόκκινο θυμάμαι από το φως των δαιμονισμένων αφρών… Πλάι μας, μέσα στα νερά, δύο γυναίκες θαρρώ πνιγμένες, χτυπιόνταν στους βράχους και στο τοίχωμα του πλοίου η μια είχε την τσάντα της ανοιχτή στον ώμο της κρεμασμένη. Κι άλλοι δυο, παρέκει… δεν ξέρω αν σώθηκαν…».
Μόλις ξημέρωσε τρία πλοία πλησίασαν στη Φαλκονέρα. Η μαινόμενη θάλασσα όμως εμπόδιζε την προσέγγιση των καραβιών, καθιστώντας αδύνατη την πόντιση λέμβων. Η λύση ήταν ένας υπήνεμος ορμίσκος στην νότια πλευρά της βραχονησίδας, όπου για να φθάσουν οι ναυαγοί έπρεπε να διανύσουν μια δύσκολη διαδρομή ενός και πλέον χιλιομέτρου, πάνω στα βράχια.

Δημοσίευμα της εποχής

Τελικά, όλοι οι επιβαίνοντες του «Αδρίας», πλην ενός, μέχρι το απόγευμα της 7ης Οκτωβρίου είχαν ανέβει στα πλοία διάσωσης και ταξίδευαν σώοι στον Πειραιά. Τις επόμενες μέρες καταβλήθηκαν προσπάθειες για την διάσωση του πλοίου, αλλά οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως και οι «καρχαρίες που εμφανίστηκαν», σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής απέτρεψαν τις προσπάθειες των δυτών και των συνεργείων για εντοπισμό των ρηγμάτων και την αποκατάστασή τους. Η κακοκαιρία που κράτησε σχεδόν τρεις ημέρες έσπασε στα δυο το πλοίο που ακολούθησε τη μοίρα των ναυαγίων: βυθός.
Επίσης «Αδρίας» ονομαζόταν αντιτορπιλικό – θρύλος του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που το 1943 προσέκρουσε σε νάρκη, έχασε 21 μέλη του πληρώματός του και την πλώρη του, αλλά κατάφερε - δίχως πλώρη - να καταπλεύσει στην Τουρκία και να επισκευαστεί!
Και για να κλείσουμε: και το ατμόπλοιο Αδρίας και ο Τιτανικός, αλλά και ο Βρετανικός (που βυθίστηκε στ’ ανοιχτά της Κέας) είχαν κατασκευαστεί από το ίδιο ναυπηγείο: Harland και Wolff στο Μπέλφαστ… Σύμπτωση!