Συνταξιούχοι: Διπλή έκτακτη ενίσχυση και «λύση» για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές

«Αφιερωμένος» στους συνταξιούχους είναι ο δεύτερος πυλώνας του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, καθώς περιλαμβάνει τη νέα καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, την κατάργηση της οριζόντιας περικοπής της σύνταξης για όσους εργάζονται με την παροχή κινήτρων.
Μεταξύ των βασικών στοιχείων αναφοράς το νέου ασφαλιστικού είναι επίσης η δυνατότητα συνταξιοδότησης μη μισθωτών με ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές, πάνω από 20.000 ευρώ, αλλά και η ενιαιοποίηση κανόνων θεμελίωσης δικαιώματος επικουρικής σύνταξης και επιτάχυνση της απονομής επικουρικών συντάξεων.
Έκτακτη οικονομική ενίσχυση
Για δεύτερη φορά εντός του 2023 θα λάβουν έκτακτη ενίσχυση οι συνταξιούχοι με θετική προσωπική διαφορά, που δεν θα δουν αύξηση των συντάξεών τους από 1/1/2024.
Συγκεκριμένα, οι συνταξιούχοι με θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 10 ευρώ που λαμβάνουν μηνιαία σύνταξη έως και 1.600 ευρώ, θα λάβουν έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση έως και 200 ευρώ, αναλόγως του ύψους της σύνταξής τους.
Ειδικότερα, οι συνταξιούχοι με μηνιαίο ύψος συντάξεων:

• έως 700 ευρώ θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ,
• από 700,01 ευρώ έως 1.100 ευρώ θα λάβουν ενίσχυση 150 ευρώ και
• με μηνιαίο ύψος συντάξεων από 1.100,01 ευρώ έως 1.600 ευρώ θα λάβουν ενίσχυση 100 ευρώ.

Συνταξιοδότηση μη μισθωτών με ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές
τη δυνατότητα για πρώτη φορά συνταξιοδότησης μη μισθωτών με ληξιπρόθεσμες οφειλές ασφαλιστικών εισφορών στον e-ΕΦΚΑ έως €30.000 από €20.000 που ισχύει σήμερα (έως €10.000 για αγρότες από €6.000 που ισχύει σήμερα), με αυστηρά κριτήρια διαπίστωσης πραγματικής αδυναμίας πληρωμής,
«Λύση» στο αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι οποίοι βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης, πλην, όμως, παραμένουν εγκλωβισμένοι, λόγω πραγματικής αδυναμίας αποπληρωμής των συσσωρευμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών τους στον e-ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα, αυξάνεται το ανώτατο όριο οφειλών ασφαλιστικών εισφορών για συνταξιοδότηση από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ και από 6.000 ευρώ σε 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, για οφειλέτες που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος ηλικίας τους και, ταυτόχρονα, έχουν καταβάλει εισφορές για τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης.
Για το ποσό από 20.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ και 6.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, παρακρατείται ποσοστό τουλάχιστον 60% της μηνιαίας σύνταξης, ενώ, για το υπόλοιπο χρέος, γίνεται παρακράτηση σε 60 δόσεις, μέχρι την εξόφλησή του, όπως γίνεται και σήμερα.
Ως κριτήριο υπαγωγής στη ρύθμιση τίθεται όριο τραπεζικών καταθέσεων του οφειλέτη στις 12.000 ευρώ και 6.000 ευρώ για οφειλέτες του π. ΟΓΑ. Παράδειγμα:
Ασφαλισμένος, με οφειλές 29.000 ευρώ, δικαιούται μηνιαία σύνταξη 750 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι η παρακράτηση αρχικά θα ανέρχεται σε 750 ευρώ x 60% = 450 ευρώ και αυτός θα λαμβάνει 300 ευρώ.
Εντός 20 μηνών, η οφειλή του θα έχει μειωθεί κατά 450 ευρώ x 20 = 9.000 ευρώ, με το υπόλοιπό του να ανέρχεται σε 20.000 ευρώ.
Από αυτό το σημείο και έπειτα, θα ενταχθεί στο καθεστώς των 60 δόσεων.
Η νέα του παρακράτηση θα είναι 20.000 ευρώ/60 = 333,33 ευρώ έως την αποπληρωμή της οφειλής και θα λαμβάνει σύνταξη 416,67 ευρώ τον μήνα για 60 μήνες.
Κίνητρα απασχόλησης συνταξιούχων
Αυτό το οποίο συμβαίνει με τη νέα διάταξη από 1η Ιανουαρίου 2024 είναι ότι κάθε συνταξιούχος ο οποίος επιθυμεί να εργαστεί δεν θα υφίσταται περικοπή 30% στη σύνταξή του.
Πρόκειται για ένα από τα βασικά κίνητρα για την ενθάρρυνση της νόμιμης απασχόλησης συνταξιούχων που περιλαμβάνονται στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, με στόχο την τόνωση του εισοδήματος των συνταξιούχων, η προώθηση της ενεργού γήρανσης και η περαιτέρω αύξηση της νόμιμης και δηλωμένης συμμετοχής στην αγορά εργασίας των συνταξιούχων που επιθυμούν να εργαστούν.
Ταυτόχρονα, θεσπίζεται ένας μη ανταποδοτικός πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ, ο οποίος για τους μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους θα ισούται με το 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους και για τους μη μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους με το 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης για κύρια σύνταξη. Θεσπίζεται, επίσης, ετήσιο πλαφόν του πόρου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλασιο της εθνικής σύνταξης.

Παράδειγμα 1:
Συνταξιούχος που εργάζεται και δικαιούται σύνταξη, ύψους 1.200 ευρώ, αντιμετωπίζει παρακράτηση, ύψους 360 ευρώ, βάσει του ισχύοντος καθεστώτος.
Εάν αυτός ο συνταξιούχος εργάζεται ως μισθωτός, με μικτό μηνιαίο μισθό 780 ευρώ, θα λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξή του και η παρακράτηση, ύψους 360 ευρώ, αντικαθίσταται από μη ανταποδοτικό πόρο, ύψους 78 ευρώ.
Όφελος: 282 ευρώ μηνιαίως. 

Παράδειγμα 2:
Εάν ο ίδιος συνταξιούχος εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας και έχει επιλέξει την πρώτη ασφαλιστική κλάση, όπως η μεγάλη πλειονότητα των ελευθέρων επαγγελματιών, τότε η παρακράτηση, ύψους 360 ευρώ, αντικαθίσταται από μη ανταποδοτικό πόρο 169,95 ευρώ x 50% = 84,98 ευρώ.
Όφελος: 275,02 ευρώ μηνιαίως.
Θεμελίωση δικαιώματος επικουρικής σύνταξης
Την επιτάχυνση της απονομής των εκκρεμών επικουρικών συντάξεων, αλλά και την ενιαιοποίηση των προϋποθέσεων θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον χρόνο απονομής, οι επικουρικές συντάξεις μπορούν να εκκαθαριστούν μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο.
Ενώ όσον αφορά την ενοποίηση των κανόνων, πλέον με 15 χρόνια ασφάλισης ή 4.500 ένσημα και μόνο θα παρέχεται επικουρική ασφάλιση, είτε ο συνταξιούχος εργαζόταν στον ιδιωτικό, είτε στον δημόσιο τομέα και είτε εργαζόταν σε έναν φορέα, είτε διαδοχικά.
Με τη διάταξη αυτή, υπηρετείται η ενοποίηση των κανόνων του ασφαλιστικού συστήματος για όλους, με άμεση συνέπεια την ένταξη των επικουρικών συντάξεων στο σύστημα fast track, ώστε οι εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, οι οποίες υπολογίζονται σήμερα περίπου στις 40.000, να μειωθούν σημαντικά σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μάλιστα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου, με αυτή τη διάταξη αναμένεται τουλάχιστον 13.000 μέσα στο χρόνο να αποκλιμακωθούν.