Τα σενάρια για την τύχη του προγράμματος προστασίας των δανειοληπτών

«Το καλοκαίρι ίσως…. η αντίστροφη πορεία των επιτοκίων» είπε με νόημα η Κριστίν Λαγκάρντ από το Νταβός και οι δανειολήπτες ανά την Ευρώπη αναθάρρησαν καθώς αυτό θα οδηγήσει και στη μείωση των υψηλών επιτοκίων στα δάνεια τους, έστω κι από το καλοκαίρι.
Η μέγγενη του αυξημένου κόστους χρήματος πιέζει εδώ και μήνες όλο και περισσότερο τους δανειολήπτες (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ανά την Ευρώπη παρόλα αυτά, στην Ελλάδα ,οι ενήμεροι δανειολήπτες στεγαστικών ίσως είναι σε καλύτερη μοίρα καθώς βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας μετά την απόφαση των τραπεζών κατόπιν συνεννόησης με την κυβέρνηση να παγώσουν για ένα χρόνο τα επιτόκια στεγαστικών δανείων.
Το πλαφόν στα στεγαστικά
Πρόκειται για το μέτρο που έλαβαν οι τράπεζες (εθελοντικά) στην Ελλάδα την περασμένη άνοιξη και προβλέπει “πάγωμα” της δόσης του δανείου στα επίπεδα του 2,7% (για δάνεια με επιτόκιο αναφοράς το Euribor 1) και στο 2,85% (για δάνεια με επιτόκιο αναφοράς το Euribor 3 μηνών). Στο έκτακτο μέτρο εντάχθηκαν αυτόματα δάνεια συνολικής αξίας 18-20 δισ. ευρώ που έχουν συνάψει μισό εκατομμύριο δανειολήπτες.
Έχουν γίνει οι πρώτες συζητήσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές (οικονομικό επιτελείο-τράπεζες) ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις, με τις τράπεζες να εμφανίζονται αποφασισμένες προς το παρόν να θέλουν να συνεχίσουν το πρόγραμμα των μειωμένων επιτοκίων
Βέβαια το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τα στεγαστικά δάνεια μετά τον Μάιο, όταν και λήγει το πρόγραμμα, τα οποία σήμερα είναι στο καθεστώς προστασίας καθώς τότε θα κλείσει (θεωρητικά) η «ομπρέλα» προστασίας που έχουν ανοίξει οι τράπεζες. Να σημειωθεί δε, πως η ΕΚΤ σύμφωνα με τις τελευταίες δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ δεν θα έχει ξεκινήσει τότε τον κύκλο των μειώσεων. Αν συμβεί αυτό τότε αυτόματα μισό εκατομμύριο δανειολήπτες θα βρεθούν απότομα αντιμέτωποι με αυξήσεις στα δάνεια τους.
Οι συζητήσεις και τα σενάρια
«Είναι κάτι που απασχολεί και εμάς αλλά και τις ίδιες τις τράπεζες πως θα γίνει το fade out του προγράμματος» αναφέρουν στο ΟΤ στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΟΤ έχουν γίνει οι πρώτες συζητήσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές (οικονομικό επιτελείο-τράπεζες) ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις, με τις τράπεζες να εμφανίζονται αποφασισμένες προς το παρόν να θέλουν να συνεχίσουν το πρόγραμμα των μειωμένων επιτοκίων.
Οι τράπεζες μπορεί να έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους και να είναι διατεθειμένες να συνεχίσουν το πρόγραμμα ακόμη και μέχρι τα τέλη του 2024, παρόλα αυτά, τον τελευταίο λόγο για την συνέχιση του προγράμματος ή όχι τον έχουν οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές και συγκεκριμένα ο SSM, καθώς υπενθυμίζεται πως και στην πρώτη φάση του προγράμματος, μετά και τη συνεννόηση τραπεζών-κυβέρνησης άναψε και το πράσινο φως από τον SSM.
Τα επιτόκια
Εάν πάντως το καλοκαίρι όντως αρχίσει η μείωση των επιτοκίων, η επέκταση του προγράμματος δεν θα αφήσει τους Ελληνες δανειολήπτες να πιουν το πικρό ποτήρι των υψηλότερων επιτοκίων έστω και για μικρό χρονικό διάστημα.
Καθώς οι μειώσεις θα είναι σταδιακές, ίσως μάλιστα χρειαστεί να φτάσουμε στον επόμενο Δεκέμβριο ώστε το επιτόκιο της ΕΚΤ να φθάσει στο ίδιο επίπεδο στο οποίο έχουν παγώσει τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων οι ελληνικές τράπεζες.
Μάλιστα σύμφωνα με το Bloomberg , οι traders «βλέπουν» συνολικές μειώσεις 150 μονάδων βάσης, μέσα στο 2024 οι οποίες θα οδηγήσουν το καταθετικό επιτόκιο από το 4% στο 2,5% και αυτό της κύριας αναχρηματοδότησης από το 4,5% που είναι σήμερα ,στο 3%. Κάτω και από αυτό το καλό σενάριο, το επιτόκιο της ΕΚΤ ,θα βρίσκεται υψηλότερα από το «παγωμένο» επιτόκιο που απολαμβάνουν οι Έλληνες δανειολήπτες.
Έτσι, εάν το επιτόκιο της ΕΚΤ ή αντίστοιχα το euribor που είναι και η βάση υπολογισμού των στεγαστικών δανείων οδηγηθεί στο 3%-3,50% ,το όφελος για τους δανειολήπτες θα συνεχιστεί, εάν όντως επεκταθεί το πρόγραμμα (πάρει δηλαδή και το «πράσινο» φως από τον SSM) αυτό θα σημαίνει ένα όφελος από 20 έως 70 μονάδες βάσης μέχρι η ΕΚΤ προσαρμόσει τα επιτόκια στο επίπεδο των μειωμένων επιτοκίων που έχουν εφαρμόσει οι ελληνικές τράπεζες, δηλαδή κοντά στο 2,80%.
Οι απροστάτευτες επιχειρήσεις
Ωστόσο, χωρίς προστασία , «γυμνές» μπροστά στις αυξήσεις βρίσκονται εδώ και καιρό, οι επιχειρήσεις με ενήμερες οφειλές οι οποίες δεν χαίρουν «ομπρέλα προστασίας», με τους επαγγελματίες να αντιμετωπίζουν τεράστιες αυξήσεις στις δανειακές τους υποχρεώσεις . Μια επιχείρηση για δάνειο των 150.000 ευρώ ,τον Ιούλιο του 2022, καλούνταν να πληρώσει δόση 1,483,29 ευρώ όταν σήμερα πληρώνει νέα δόση 1.780,53 ευρώ δηλαδή 297 ευρώ μηνιαίως περισσότερα.