Καμπανάκι Στουρνάρα: Βάλτε τέλος στις πρόωρες συντάξεις

Οριστικό τέλος στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, μέτρα για τη γήρανση του πληθυσμού και περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών υπέδειξε ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας, στην ετήσια έκθεση της ΤτΕ προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και να μην διακινδυνεύσει η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Συγκεκριμένα ανέφερε ότι χρειάζεται «μείωση των κινήτρων πρόωρης συνταξιοδότησης ώστε να διευκολυνθεί η επανένταξη και η παραμονή περισσότερων εργαζομένων στην αγορά εργασίας». Ουσιαστικά, ο διοικητής της ΤτΕ, επιμένει στην τακτική να δυσκολέψει και άλλο η έξοδος προς τη συνταξιοδότηση προκειμένου να καλυφθούν οι κενές θέσεις εργασίας. Παράλληλα, όσοι συνεχίσουν να εργάζονται, προσφέρουν ασφαλιστικές εισφορές στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, ενώ δεν το επιβαρύνουν με δαπάνες για εφάπαξ και μηνιαίες συντάξεις.
Ωστόσο στην πράξη, με τις μνημονιακές παρεμβάσεις του Αυγούστου 2015 ένα πολύ μικρό πλήθος ασφαλισμένων έχει πλέον το δικαίωμα να αποχωρίσει πρόωρα πριν από την ηλικία των 62 ετών καθώς εκπνέει η προθεσμία ισχύος των μεταβατικών ορίων. Τα «απομεινάρια» των μεταβατικών διατάξεων είναι κυρίως μητέρες ανηλίκων και γυναίκες με το καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών (ΒΑΕ) που μπορούν να αποχωρίσουν νωρίτερα τα επόμενα χρόνια αν έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τη διετία 2010-2012.
Ελάχιστοι στην πρόωρη σύνταξη
Ουσιαστικά, η διαχωριστική γραμμή έχει τεθεί για τις γυναίκες γεννημένες από τη 1/1/1969 και μετά για τις οποίες ισχύουν πλέον τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
«Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις αφορούν πλέον μόνο τις μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα, το δημόσιο και τα πρώην ειδικά ταμεία και τις γυναίκες ασφαλισμένες με το καθεστώς των ΒΑΕ», επισημαίνει ο πρώην υπουργός εργασίας και σύμβουλος ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης, παραθέτοντας ενδεικτικά παραδείγματα. Οι μητέρες γεννημένες το 1966 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 60 ετών και δύο μηνών αν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (5.500 ένσημα στον ιδιωτικό τομέα, 25ετία στο δημόσιο) τη διετία 2010-2012.
Επίσης ένα μικρό πλήθος γυναικών στα ΒΑΕ, μπορούν να αποχωρήσουν 55-57 ετών.
Για τις γεννημένες από 1/1/1969 και μετά δεν ισχύουν πλέον τα μεταβατικά όρια. Αυτό σημαίνει ότι έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 62 με 40 χρόνια δουλειάς ή στα 67 με 15-20 χρόνια ασφάλισης.
«Στην πράξη πάντως δεν υπάρχουν κίνητρα για να παραμείνει κάποιος στην εργασία του περισσότερα χρόνια. Η ανταποδοτική σύνταξη παραμένει μικρή παρά τη βελτίωση των ποσοστών αναπλήρωσης με το νόμο Βρούτση για όσους έχουν διανύσει πάνω από 36 - 40 χρόνια ασφάλισης. Ο νόμος ωστόσο δεν αυξάνει τα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τα 40 χρόνια δουλειάς κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο παραμονής στην εργασία για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες. Ειδικά για τις γυναίκες θέλω να επισημάνω ότι παραμένει υψηλή η ανεργία στις ηλικίες άνω των 55. Επομένως εξ ανάγκης ανοίγουν νωρίτερα την πόρτα προς τη συνταξιοδότηση», σημειώνει ο κ. Κουτρουμάνης.
Προς αύξηση των ορίων;
Παράλληλα στην Έκθεση διαπιστώνεται ότι η γήρανση του πληθυσμού ενδέχεται να υπονομεύσει τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, ανοίγοντας ένα «παραθυράκι» για πιθανή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.
Σύμφωνα με τα ισχύοντα (διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, η οποία δεν καταργήθηκε), από την 1/1/2024 τα όρια ηλικίας θα ανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση πάντα το προσδόκιμο ζωής.
Από το 2010 έως το 2015 είχαμε αύξηση του προσδόκιμου ζωής (περίπου 7 έως 12 μήνες). Ωστόσο την περίοδο 2015 - 2020 δεν σημειώθηκε αντίστοιχη αύξηση. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας το προσδόκιμο ζωής έχει υποχωρήσει οπότε σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας δεν απαιτείται να ανοίξει συζήτηση για αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Μάλιστα ανώτατα στελέχη της ασφάλισης επισημαίνουν ότι «Εφαρμόζουμε το νόμο έχοντας όμως στη σκέψη μας ότι σε βάθος χρόνου, οι άνθρωποι όπως αναφέρουν οι επιστήμονες θα ζουν έως 120 ετών. Μπορεί να πληρώνει την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη και τις συντάξεις τους το κράτος χωρίς να απαιτηθούν παρεμβάσεις»;