Τριετίες: Πως οχυρώνονται οι εργοδότες πίσω από ατομικές συμβάσεις – Που θα βρουν οι εργαζόμενοι την προϋπηρεσία τους

Μετ ΄ εμποδίων εφαρμόζεται ο νόμος για την επαναφορά των τριετιών στον ιδιωτικό τομέα όπως διαπιστώνουν οι επιθεωρητές της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας (ΑΑΕΕ) οι οποίοι διενεργούν ελέγχους τόσο στο πεδίο της εφαρμογής του νέου κατώτατου μισθού, όσο και στην χορήγηση των μισθολογικών ωριμάνσεων (τριετίες).
Το ύψος του προστίμου για την επιχείρηση του παρανομεί είναι από 1.800 ως 8.000 ευρώ ανάλογα με τα μέγεθος της.
Μπορεί το «ξεπάγωμα» της διαδικασίας να έχει πραγματοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου επίσημα με ειδική διάταξη νόμου, ωστόσο παρερμηνείες και κακή χρήση αναφορών στις παλαιότερες αλλά και στις νέες ατομικές συμβάσεις των εργαζομένων, έχουν δημιουργήσει προβλήματα.
Το γεγονός ότι ο νόμος ορίζει πως εφεξής θα μπορεί να γίνει χρήση της προϋπηρεσίας πριν από την 14η Φεβρουαρίου 2012 και μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, μπερδεύει ορισμένα λογιστήρια και επιχειρήσεις. Υπάρχουν εργοδότες που θεωρούν ότι η προϋπηρεσία πρέπει να αφορά χρόνο εργασίας που διανύθηκε μόνο στην δική τους επιχείρηση. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει.
Επίσης, έχουν εντοπιστεί ατομικές συμβάσεις που υπογράφηκαν σε χρόνο προγενέστερο από την επανέναρξη καταβολής των τριετιών, όπου έχει περιληφθεί ειδική αναφορά, που διατηρεί το ίδιο ύψος αποδοχών, για κάθε άλλη μισθολογική μεταβολή που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μελλοντικό χρόνο. Έτσι, περιορίζεται σημαντικά η πιθανότητα καταβολής μισθολογικών ωριμάνσεων ή επιδομάτων που προκύπτουν στο μέλλον, όπως είναι για παράδειγμα το επίδομα γάμου.
Στα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί, συγκαταλέγεται και το εργόσημο. Σε περιπτώσεις που αξιοποιείται για εργασία στον αγροτικό τομέα ή για φύλαξη ηλικιωμένων, έχει εντοπιστεί ότι, εάν καταβάλλονται οι βασικές αποδοχές, δεν γίνεται η προσμέτρηση της όποιας προϋπηρεσίας του εργαζόμενου.
Ο χρόνος προϋπηρεσίας
Όπως ρητά ορίζεται στη διάταξη νόμου (ν.5053/23, άρθρο 33) και επεξηγήθηκε σε ειδική εγκύκλιο που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας, για όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο «ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τις 14.02.2012 και μετά την 1.1.2024».
Δηλαδή με λίγα λόγια, σε περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική αναφορά στην οικεία ΣΣΕ, ο γενικός κανόνας που αφορά στους - τις αμειβόμενους - ες με βάση τον κατώτατο μισθό/ημερομίσθιο είναι ότι οι προσαυξήσεις λόγω χρόνου εργασίας καταβάλλονται για την προϋπηρεσία σε οποιονδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε ειδικότητα.
Οι εργατολόγοι διευκρινίζουν ότι το ξεπάγωμα των τριετιών αφορά όσους αμείβονται στα όρια του κατώτατου μισθού και σε όσους αμείβονται με ΣΣΕ που προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας.
Ατομική συμφωνία
Ωστόσο δεν αφορά σε όσους έχουν ατομική συμφωνία με μισθό ανώτερο του κατώτατου και ρήτρα στην ατομική σύμβαση εργασίας περί συμψηφισμού.
«Έστω και ένα ευρώ περισσότερο από τον κατώτατο μισθό να λαμβάνει ο εργαζόμενος δεν δικαιούται τριετίες εκτός αν το προβλέπει η κλαδική η επιχειρησιακή του σύμβαση. Αυτό βεβαίως είναι παράδοξο και συνιστά ανισότητα» τονίζει χαρακτηριστικά ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος.
Στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν αναγνωρίζει η δεν βρίσκει τα αποδεικτικά προϋπηρεσίας , οι εργαζόμενοι μπορούν να να αναζητήσουν:
α) στοιχεία της απασχόλησης και του χρόνου ασφάλισής τους μέσω του my ERGANI και του my ΕΦΚΑ με τη χρήση των κωδικών πρόσβασής τους στο TAXIS
β) στοιχεία Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας από τις ιστοσελίδες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας
γ) πιστοποιητικό εργασίας από τον εργοδότη για το είδος και τη διάρκεια της εργασίας τους κατά τη λήξη της σύμβασής τους. Μόνο εάν το ζητήσουν ειδικά οι εργαζόμενοι - ες βεβαιώνεται η ποιότητα της εργασίας τους και η διαγωγή τους. Η παραίτηση των εργαζομένων από το δικαίωμά τους αυτό είναι άκυρη (άρθρα 14, 319 ΠΔ 80/2022, άρθρα 678-679 ΑΚ).