ΕΚΤ: Αποφάσισε μείωση των επιτοκίων κατά 25 μ.β. - Η πρώτη μετά από 10 αυξήσεις

H Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε την πρώτη μείωση των επιτοκίων της κατά 25 μονάδες βάσης μετά από δέκα συνεχόμενες αυξήσεις τους σε επίπεδα – ρεκόρ, ανοίγοντας έναν καθοδικό κύκλο τους, η έκταση και η διάρκειά του οποίου θα εξαρτηθούν κυρίως από την ταχύτητα που ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης θα κινηθεί προς τον στόχο του 2%.
Το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης μειώθηκε στο 4,25% από 4,50% και το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,75% από 4%.
Ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό
Σε ανακοίνωσή της, η ΕΚΤ αναφέρει ότι η απόφαση για μείωση των επιτοκίων ήταν ενδεδειγμένη καθώς ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά. «Από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου τον Σεπτέμβριο του 2023 και μετά, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί κατά περισσότερες από 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και οι προοπτικές για τον πληθωρισμό έχουν βελτιωθεί σημαντικά», σημείωσε.
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές και τα στελέχη της ΕΚΤ αναθεώρησαν ανοδικά τις προβλέψεις για τον γενικό πληθωρισμό και τον πυρήνα του πληθωρισμού σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Μαρτίου, με τον γενικό πληθωρισμό να αναμένεται τώρα ότι θα υποχωρήσει από 2,5% φέτος στο 2,2% το 2025 και στο 1,9% το 2026.
Κατά τα λοιπά ανέφερε ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό και ότι οι αποφάσεις της θα λαμβάνονται σε κάθε συνεδρίαση με βάση τα στοιχεία.
Η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια τον Ιούλιο του 2022, όταν ο πληθωρισμός είχε εκτιναχθεί μετά την πανδημία και στη συνέχεια τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα οποία αυξήθηκαν συνολικά κατά 450 μονάδες βάσης (4,5 ποσοστιαίες μονάδες) έως τον Σεπτέμβριο του 2023 για να παραμείνουν στη συνέχεια αμετάβλητα.
Δεν θα υπάρξει επιστροφή στα προηγούμενα χαμηλά επίπεδα
Τα επιτόκια δεν αναμένεται πάντως να υποχωρήσουν στα χαμηλά επίπεδα – ρεκόρ που ίσχυαν πριν τον Ιούλιο του 2022. Αν και δεν είναι γνωστό το εύρος της μείωσής τους, στελέχη της ΕΚΤ έχουν αναφέρει ότι είναι πιθανό να «καθίσουν» σε ένα επίπεδο κοντά στο 2%.
Αντίστοιχες είναι και οι εκτιμήσεις αναλυτών και επενδυτών, οι οποίοι έχουν προσγειώσει τις προσδοκίες που είχαν στην αρχή του 2024 για συνεχόμενες μειώσεις επιτοκίων. Σήμερα, οι προσδοκίες της αγοράς είναι ότι το 2024 θα γίνουν μία έως δύο ακόμη μειώσεις από την ΕΚΤ της τάξης των 25 μ.β. η κάθε μία – πιθανόν τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο.
Πώς επηρεάζονται οι δανειολήπτες
Η μείωση των επιτοκίων θα γίνει άμεσα αισθητή στις επιχειρήσεις που έχουν δάνεια με επιτόκια που καθορίζονται με βάση το Euribor. Για όσους έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο έως το τέλος του 2022 με κυμαινόμενο επιτόκιο, το όφελος στις δόσεις τους δεν θα φανεί άμεσα καθώς είχαν παγώσει στα επίπεδα του Απριλίου 2023, αλλά μετά τη μείωση των επιτοκίων κατά 125 μ.β., κάτι που με τα σημερινά δεδομένα θα συμβεί το 2025.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη αξιολόγηση όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική, κρίνεται τώρα ενδεδειγμένο να μετριαστεί ο βαθμός συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής έπειτα από εννέα μήνες διατήρησης σταθερών επιτοκίων.
Από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου τον Σεπτέμβριο του 2023 και μετά, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί κατά περισσότερες από 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και οι προοπτικές για τον πληθωρισμό έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Ο υποκείμενος πληθωρισμός έχει επίσης υποχωρήσει, ενισχύοντας τις ενδείξεις ότι οι πιέσεις στις τιμές έχουν εξασθενήσει, και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν μειωθεί σε όλους τους ορίζοντες. Η νομισματική πολιτική έχει διατηρήσει περιοριστικές τις συνθήκες χρηματοδότησης. Ο περιορισμός της ζήτησης και η σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό έχουν συμβάλει σημαντικά στην επαναφορά του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα.
Ταυτόχρονα, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία τρίμηνα, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές καθώς ο ρυθμός ανόδου των μισθών είναι αυξημένος, και ο πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο διάστημα του επόμενου έτους επίσης.
Οι πιο πρόσφατες προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τον γενικό πληθωρισμό και τον πυρήνα του πληθωρισμού έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω για το 2024 και το 2025 σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,8% το 2024, 2,2% το 2025 και 2,0% το 2026. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται να επιταχυνθεί σε 0,9% το 2024, 1,4% το 2025 και 1,6% το 2026.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης σήμερα ότι θα μειώσει τους τίτλους που διακρατεί το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP) κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο το β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Οι λεπτομερείς όροι της μείωσης αυτής θα είναι γενικά παρεμφερείς με εκείνους που ίσχυσαν για το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP).
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθούν σε 4,25%, 4,50% και 3,75% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 12 Ιουνίου 2024.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να επανεπενδύει πλήρως τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP κατά τη λήξη τους μέχρι το τέλος του Ιουνίου 2024. Στη διάρκεια του β΄ εξαμήνου του έτους, θα μειώσει το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος του 2024.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ θα αναλύσει τις σκέψεις που οδήγησαν στη λήψη αυτών των αποφάσεων στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 14:45 (ώρα κεντρικής Ευρώπης).