Κτηματολόγιο: Διεκπεραίωση δεκάδων χιλιάδων εκκρεμότητων μέσω... AI - Ποιες οι δυνατότητες του νέου εργαλείου

Δεκάδες χιλιάδες είναι οι εκκρεμότητες που έχουν συσσωρευτεί στα Κτηματολογικά Γραφεία, ενώ ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί έτι περαιτέρω λόγω του κλεισίματος του συνόλου των υποθηκοφυλακείων και της εισροής νέων υποθέσεων.
Η κτηματογράφηση της χώρας μπορεί να ολοκληρώνεται ώστε η κυβέρνηση να φανεί συνεπής με τη δέσμευσή της να υπάρχει Κτηματολόγιο εντός του 2025, αλλά οι εκκρεμότητες και στα λειτουργούντα Κτηματολογικά Γραφεία φαίνεται ότι αυξάνονται συνεχώς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης κατά τη διάρκεια της παρουσίασης για την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στον νομικό έλεγχο συμβολαίων, από τον περασμένο Δεκέμβριο έως και το τέλος Ιουνίου, έχουν εκδοθεί 197.000 αποφάσεις. Υπενθυμίζεται ότι περίπου ένα χρόνο πριν ο αριθμός των υποθέσεων σε εκκρεμότητα έφτανε τις 150.000. Οι περισσότερες απ΄αυτές έχουν πλέον διεκπεραιωθεί, ωστόσο καθημερινά προστίθενται και νέες δεδομένου ότι ελήφθη και η απόφαση να επιταχυνθεί το κλείσιμο των υποθηκοφυλακείων και η μετατροπή τους σε Κτηματολογικά Γραφεία. Το γεγονός αυτό προσέθεσε δεκάδες χιλιάδες νέες εκκρεμότητες με το μεγαλύτερο όγκο να προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο. Είναι χαρακτηριστικό επίσης το παράδειγμα της Ρόδου όπου το κλείσιμο του υποθηκοφυλακείου την 1η Νοεμβρίου εκτιμάται ότι θα προσθέσει άλλες 45.000.
Ο όγκος των συναλλαγών βαίνει διαρκώς αυξανόμενος. Καθημερινά λαμβάνονται 2.000 πράξεις, ενώ μόνο από το Κτηματολογικό Γραφείο της Αθήνας που έχει και τον μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών πέρυσι το καλοκαίρι είχαν εκδοθεί 600 αποφάσεις, ενώ τον φετινό Ιούνιο ο αριθμός τους ξεπέρασε τις 5.500 με τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων και χωρίς την εισαγωγή της ΤΝ ακόμα.
Στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης των απαραίτητων διαδικασιών έχει ήδη εφαρμοστεί η ψηφιακή πλατφόρμα, ενώ το Κτηματολόγιο γίνεται ο πρώτος φορέας του Δημοσίου που θα κάνει χρήση ΤΝ. Κλειδί για την εφαρμογή των αλγορίθμων της ΤΝ, η οποία αναμένεται να επιταχύνει σημαντικά τη διαδικασία νομικού ελέγχου των συμβολαίων από τους προϊσταμένους των αρμόδιων υπηρεσιών, ήταν το ψηφιακό αντίγραφο του συμβολαίου.
Η εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης στον Νομικό Έλεγχο του Κτηματολογίου παρουσιάστηκε την Τετάρτη σε ειδική εκδήλωση στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης όπου επισημάνθηκε ότι κατά την πιλοτική εφαρμογή της ελέγχθηκαν ήδη 2.000 συμβόλαια με το χρόνο ανά συμβόλαιο να έχει μειωθεί από τα 30 στα 10 λεπτά.
Μέχρι σήμερα, οι προϊστάμενοι διάβαζαν ολόκληρα τα συμβόλαια, τα οποία μπορεί να έφταναν ακόμη και τις 200 σελίδες, προκειμένου να εντοπίσουν τα απαραίτητα στοιχεία και να εφαρμόσουν τους κανόνες νομικού ελέγχου. 

Το νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο λειτουργεί ήδη πιλοτικά για τους προϊσταμένους σε όλη την επικράτεια, μπορεί:

• Να διαβάσει το κείμενο του συμβολαίου σε φυσική γλώσσα,
• Να αναγνωρίσει το είδος της πράξης, να εντοπίσει τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει των νομικών κανόνων,
• Να εφαρμόσει αυτόματο έλεγχο πληρότητας των στοιχείων ενός συμβολαίου, όπως ενημερότητες και δήλωση ΕΝΦΙΑ,
• Και να δημιουργήσει μια αυτόματη εισήγηση προς τον προϊστάμενο για την έγκριση ή απόρριψη στοιχείων του συμβολαίου.

Με τη χρήση του εργαλείου, ο χρόνος επεξεργασίας μειώνεται κάτω από το μισό ή ακόμη και στο 1/3 σύμφωνα με τις μέχρι τώρα δοκιμές. Αυτό συνεπάγεται σημαντική εξοικονόμηση χρόνου και κόστους για το δημόσιο, καθώς μια διαδικασία που σήμερα κοστίζει 15 ευρώ, θα μπορούσε να κοστίζει έως και 30 λεπτά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελική απόφαση θα συνεχίσει να λαμβάνει ο αρμόδιος προϊστάμενος, ωστόσο το εργαλείο θα διευκολύνει σημαντικά το έργο του, παρέχοντας μια έτοιμη εισήγηση που θα επισημαίνει ακριβώς τα σημεία του συμβολαίου που χρήζουν προσοχής.

Το εργαλείο αυτό δημιουργήθηκε από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δίχως κόστος, είναι πολύ απλό στη χρήση του δίχως να απαιτείται περαιτέρω εκπαίδευση των χρηστών. Προειδοποιεί για λάθη όπως ενδεχόμενες αναντιστοιχίες στα τ.μ. ή στα ονόματα, κλπ ώστε ο προιστάμενος να στρέψει την προσοχή του σε αυτά. Δε λαμβάνει αποφάσεις έγκρισης ή απόρριψης ενός συμβολαίου, αλλά προσφέρει μια έτοιμη εισήγηση που επισημαίνει ακριβώς τα σημεία του συμβολαίου που χρήζουν προσοχής.
Το εν λόγω εργαλείο, σύμφωνα με τον κ. Κυρανάκη θα βελτιώνεται συνεχώς, ενώ ήδη έως τώρα στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του γίνονται περί τα 6 – 7 updates την εβδομάδα στην πλατφορμα κατόπιν των σχολίων και των παρατηρήσεων των εργαζομένων. Εως το τέλος της εβδομάδας μάλιστα θα είναι έτοιμος και ο έλεγχος της ψηφιακής υπογραφής των δικηγόρων.
Οπως τόνισε μάλιστα ο πρόεδρος του φορέα, Στέλιος Σακαρέτσιος, με τη χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας όλοι οι υπάλληλοι γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τι πρέπει να κάνουν, ενώ και η διοίκηση ξέρει πόσες αποφάσεις βγαζει ο κάθε προϊστάμενος, πόσες αποφάσεις καταχωρίζει ο κάθε καταχωριστής: «Αυτό δίνει τη δυνατότητα να θεσπίσουμε κίνητρο ως μπόνους παραγωγικότητας ώστε τα καλύτερη στελέχη να επιβραβεύονται με ποσό έως και 15% του μισθού τους εφόσον πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια».
Σήμερα οι καθημερινοί χρήστες της πλατφόρμας είναι περισσότεροι από 900.
Σχολιάζοντας το νέο εργαλείο, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου υπογράμμισε ότι στο Κτηματολόγιο, στο μεγαλύτερο έργο πληροφορικής που συντελείται στη χώρα, ενσωματώνεται η ΤΝ. «Πρόκειται για κάτι ιδιαίτερα καινοτόμο, οραματικό. Η ΤΝ δεν θα λάβει αποφάσεις αλλά θα βοηθήσει σημαντικά τους εμπλεκόμενους λειτουργούς, θα επιταχύνει διαδικασίες. Στοχεύουμε σε πιο γρήγορο νομικό έλεγχο με παράλληλη αναβάθμιση της ασφάλειας δικαίου. Το Κτηματολόγιο, όχι απλώς έχει περάσει στο στάδιο ολοκλήρωσης του λύνοντας ένα πρόβλημα δεκαετιών, αλλά με την αξιοποίηση των αναδυόμενων τεχνολογιών γίνεται ένας δημόσιος φορέας παράδειγμα. Ένα παράδειγμα για το πως μπορούμε με την εισαγωγή ΤΝ να απελευθερώσουμε σημαντικές δυνάμεις και πόρους της Δημόσιας Διοίκησης».
Ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιος για το Κτηματολόγιο, Κωνσταντίνος Κυρανάκης δήλωσε: «Σήμερα παρουσιάζουμε τον πρώτο δημόσιο φορέα στην Ελλάδα ο οποίος εφαρμόζει τεχνητή νοημοσύνη για διοικητικές αποφάσεις. Σε συνεργασία με τους προϊσταμένους του Κτηματολογίου και με προγραμματιστές του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, παρουσιάσαμε ένα εργαλείο, το οποίο επιταχύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη διαδικασία νομικού ελέγχου για ένα συμβόλαιο. Μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από μισή ώρα έως και δύο ώρες, μειώνεται περίπου στα 10 λεπτά και το κόστος από 15 ευρώ που πληρώνει σήμερα το ελληνικό κράτος ανά εισήγηση, μειώνεται σε κάτω από τα 30 λεπτά του ευρώ. Άρα μιλάμε για μια τεράστια εξοικονόμηση χρόνου και μείωση κόστους με όφελος προς τον πολίτη».
Τεχνητή νοημοσύνη και για τα καμένα
Η τεχνητή νοημοσύνη, πάντως, είναι κάτι το οποίο σύντομα θα δούμε και σε άλλες υπηρεσίες. Οπως ανακοίνωσε ο κ. Κυρανάκης στους στόχους του υπουργείου είναι η χρήση μοντέλου ΤΝ και για την αποκατάσταση καμένων εκτάσεων. «Μπορούμε από δορυφορικές φωτογραφίες να εντοπίζουμε εκτάσεις οι οποίες έχουν καεί τα προηγούμενα χρόνια και να ”τρέξουμε” αλγορίθμους οι οποίοι να βλέπουν την ταχύτητα με την οποία γίνεται η αναδάσωση, ενδεχομένως αν υπάρχει παράνομη δόμηση, πόσο «πρασινίζει> η πληγείσα περιοχή και διάφορες άλλες πληροφορίες», ανέφερε.