Στα κάστρα του Γεντί Κουλε- Τι σχέση είχε ο διαβόητος λήσταρχος Μήτρος Τζατζάς με τον ηγέτη του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη

Μήτρος Τζατζάς λήσταρχος , Νίκος Ζαχαριάδης κομμουνιστής , Γεντί Κουλέ φυλακή - Κόλαση . Τρία δυνατά στοιχεία και ο θρύλος έτοιμος… Η Ιστορία πιο σωστά!
«Στα κάστρα του Γεντί-Κουλέ, φτωχό κορμί, χαμένο, λιώνω στη σκέψη τη βαριά και σβήσαν οι ελπίδες πια...». Παραδοσιακό το τραγούδι που απαθανατίζει τις φυλακές του Επταπυργίου , του Γεντί Κουλέ, στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης...
Yedi Κule στα τούρκικα σημαίνει «επτά πύργοι». Το Φρούριο του Επταπυργίου, στα βορειοανατολικά της Θεσσαλονίκης, έχει ιστορία που χάνεται στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας , όμως η χρήση του σαν φυλακή από το 1890 και μέχρι τη 10ετία του 1980 είναι που έκανε τραγούδι, θρύλο, παραμύθι για μικρά παιδιά και τρομακτικές. ιστορίες πίσω από τα κάγκελα για τους μεγάλους.
Τα κελιά του Επταπυργίου έχουν αφουγκραστείτε τις οιμωγές των κρατουμένων τις δικτατορίας του Μεταξά , των κατοχικών δυνάμεων και τις χούντας των Συνταγματαρχών . Μέσα στο Επταπύργιο έχασαν τη ζωή τους κακούργοι κι αθώοι, μαρτύρησαν φονιάδες και θύματα της εξουσίας, βασανίστηκαν ανελέητα άνθρωποι- ακόμα και στην περίοδο της Μεταπολίτευσης : το 1987 (το ΠΑΣΟΚ έξι χρόνια στην Κυβέρνηση!) είχε προκαλέσει αλγεινή αίσθηση η από κάλυψη για απάνθρωπους τρόπους βασανισμού. κρατουμένων από δεσμοφύλακες, διακίνηση ναρκωτικών και βιασμούς! Και το 1989, τα κάστρα του Γεντί Κουλέ τα πήδηξε μια νύχτα… η Ιστορία κι από τότε ξεσκέπασαν από την ανθρώπινη παρουσία, αφημένα στο έλεος των καταιγίδων…
Με ομπρέλα την κοπάνησε ο Μήτρος Τζατζάς...
Εκεί, στην Κάστρα του Γεντί Κουλέ κάπου στα 1925, σεργιάνισαν πλάι ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο ηγέτης του ΚΚΕ και ο διαβόητος λήσταρχος Μήτρος Τζατζάς… Και οι δυο δραπέτευσαν από τις φυλακές του Επταπυργίου τροφοδοτούσαν τους λαϊκούς.
Ο Μήτρος Τζατζάς ήταν ο τελευταίος από τους λήσταρχους που λυμαίνονταν την ελληνική ύπαιθρο· καταγόταν από το χωριό Κρανιά του ανατολικού Ολύμπου και ήταν από τους διαβόητους ληστές της περιοχής. Ο Τζατζά αποκαλούσαν Δον Ζουάν των ελληνικών ορέων, προσωνύμιο που νόμισε για τις επιτυχίες του στο ωραίο φύλο· λέγεται ότι ακολούθησε το δρόμο της παρανομίας όταν υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στη Λάρισα και λιποτάκτησε για να παραστήσει στην κηδεία του αδελφού του. Ο λοχαγός δεν του είχε δώσει άδεια και ο Τζατζάς πήρε το νόμο και… το τουφέκι στα χέρια του και βγήκε στα μπουνά. Τον Ιανουάριο του 1925, προδομένος ο Μήτρος Τζατζάς από δικούς του που κάποτε βοηθούσε, που συλλέχθηκε από τις σερβικές αρχές και θα παραδοθεί στις έλληνες χωροφύλακες που θα τον οδηγήσουν σιδηροδέσμιο στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους συντρόφους του για να εγγραφούν στο κολαστήριο του Γεντί Κουλέ.

Ο Μήτρος Τζατζάς

Γράφει ο Βασίλης Τζανακάρης στο εξαιρετικό βιβλίο του «Τα παλληκάρια τα καλά σύντροφοι τα σκοτώνουν» ( εκδόσεις Καστανιώτη): «Ο Μήτρος Τζατζάς θα μείνει για λίγο διάστημα κλεισμένος στα υγρά και κατασκότεινα μπουντρούμια της διαβόητης εκείνης φυλακής, καταφέρνοντας να δραπετεύσει το βράδυ του κάποιου θεοσκόπιου. 1925. Με το φίλο του Δημήτρη Μπουρλή ή Γερο Σκοτίδα θ' ανοίξει τις αμερικάνικου τύπου χειροπέδες τους με ένα σπιρτόξυλο και αφού τακτοποιήσουν τις χοντρές τρίχες τους πάνω στα κρεβάτια για να φαίνεται πως κοιμούνται, θα πούνε στους συγκρατούμενους τους ότι πάνε στις τουαλέτες. Ύστερα θα σπάσουν τα τούβλα από έναν λεπτό τοίχο που χώριζε τα αποχωρητήρια από τον διάδρομο που οδήγησε στον προαύλιο χώρο, θα ανέβει σε ένα παράγωγο που ήταν κολλημένο στην εσωτερική πλευρά του τοίχου και θα πηδήξει έξω από ύψος οκτώ μέτρων. Λένε μάλιστα πως ο Μήτρος Τζατζάς χρησιμοποίησε κατά τη δραπέτευση του μια ανοιχτή ομπρέλα που μετρούσε κάπως την ταχύτητα με την οποία το σώμα του προσέκρουσε στο σκληρό έδαφος. μπορεί. Όμως, ο σύντροφός του, που είναι κοντά στα 40, πέφτοντας θα τραυματιστεί βαριά στη σπονδυλική στήλη, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κουνήσει και τα δυο του πόδια.
Ο Τζατζάς βρίσκεται σε αδιέξοδο όταν τον βλέπει να βογκάει και να μην μπορεί να κινηθεί, ενώ από στιγμή σε κινδυνεύει να γίνει αντιληπτή η δραπέτευσή τους, μα δεν θα αργήσει να πάρει τη γενναία απόφαση-παρά το ενδεχόμενο κόστος που μπορεί να έχει αυτή. - να κουβαλήσει τον βαριά τραυματισμένο Μπουρλή στις γερές του πλάτες μέσα στο σκοτεινό δάσος του Σέιχ Σου , ενώ πίσω τους θα ακούγονται γρήγορα και απειλητικά τα βαριά βήματα των χωροφυλάκων. Αλλά το εγχείρημα της διάθεσής του τραυματισμένου του συντρόφου παραείναι δύσκολο και ο Τζατζάς θα αναγκαστεί να τον εγκαταλείψει σε ένα παρακείμενο ρέμα». Ο Μπούρλης συνελήφθη, δικάστηκε με συνοπτικές διαδικασίες και καταδικάστηκε σε θάνατο· έγινε στο Επταπύργιο λίγες μέρες μετά.
Ο Μήτρος Τζατζάς θα σκοτωθεί πέντε χρόνια μετά από τους χωροφύλακες. Το τηλεγράφημα του νομάρχη Λάρισας προς τον υπουργό Εσωτερικών έγραφε: «Αναφέρω ότι η συμμορία Τζατζά περικυκλωθείσα από τη νυκτός εις τη θέση Παλαιοκαρυά παρά το χωρίο Μικρό Καϊσερλή, υπό δυνάμεως 15 αποσπασμάτων εξοντώθη κατόπιν διώρου συμπλοκών εν μέσω. Εφονεύθη ο λήσταρχος Τζατζάς και ο ληστής Καραντώνης…». Αυτή ήταν η ταφόπλακα της ληστοκρατίας στην Ελλάδα- όπως γράφει ο Τζνακάρης. Βέβαια οι ληστές παραμένουν ενεργοί και ανενόχλητοι εν Ελλάδι, με διαφορετική αμφίεση πλέον, όχι με φουστανέλες και τσαρούχια, και με εντελώς διαφορετικό τρόπο καταστροφής των Ελλήνων. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Μονόστηλο η απόδραση Ζαχαριάδη!
Την ίδια περίοδο με τον Τζατζά, στα τέλη του Μαρτίου του 1925 και συγκεκριμένα την Κυριακή 29 Μαρτίου, θα αποδράσει από τις φυλακές του Επταπυργίου ο μετέπειτα αρχηγός του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη. Η δραπέτευση του Ζαχαριάδη θα χαρακτηριστεί «ως μία από τις πλέον θρασυτέρας». Και ενώ η απόδραση του Μήτρου Τζατζά, λίγες μέρες πριν, είχε γίνει πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης με περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων και φωτογραφικό υλικό, η απόδραση του Ζαχαριάδη θα φανεί στη 2η σελίδα της εφημερίδας της Θεσσαλονίκης «Το Φως» υπό τον τίτλο: Νέα. απόδρασις εκ των φυλακών του Επταπυργίου- Ο κομμουνιστής Ζαχαριάδης». Το ρεπορτάζ έλεγε ανάμεσα στα άλλα: «Νέα και πάλι απόδρασις κρατουμένου έλαβε χώραν χθες την 3η ώραν μετά μεσημβρίαν εκ των στρατιωτικών φυλακών του Επταπυργίου οπόθεν προχθές απέδρασαν οι Τζατζάς και Μπουρλής. Η απόδραση αυτή δύναται να χαρακτηριστεί ως μία από τας πλέον θρασυτέρας διότι ο δράστης αυτής, κρατούμενος κομμουνιστής Νικόλαος Ζαχαριάδης, διήλθε προ των σκοπών των στρατιωτικών φυλακών, έφθασεν εις τον περίβολον των πολιτικών οπόθεν δια της κυρίας εισόδου εξήλθεν ανενό. Η απόδρασις οφείλεται εις το εξής γεγονός. Ο εν λόγω κρατούμενος κομμουνιστής αναμιχθείς μετά των επισκεπτών των φυλακών των εισερχομένων εις τον περίβολον εξήλθε μετ' αυτών και απέδρασε. Ειδοποιήθησαν όλαι αι αρχαί αι οποίαι έλαβον τα κατάλληλα μέτρα προς ανακάλυψιν και σύλληψίν του».

Ο Νίκος Ζαχαριάδης.

Με κοστούμι και φρέσκοξυρισμένος...
Ο Νίκος Ζαχαριάδης- 23 χρονών τότε- και Γενικός Γραμματέας της Κομμουνιστικής Νεολαίας Θεσσαλονίκης, είχε συλληφθεί με ακόμη 12 ομοϊδεάτες του και είχαν κατηγορηθεί ότι «αγωνίζονταν για την αυτονομία της Μακεδονίας »· είχαν καταδικαστεί από 12 έως 18 χρόνια ο καθένας τους. Ο φυσικός μύθος λέει ότι ο Ζαχαριάδης είχε μείνει αξύριστος για εβδομάδες για να με τους ληστές που προαυλίζονταν στο Επταπύργιο και μια Κυριακή, την ώρα του επισκεπτηρίου, ο Ζαχαριάδης, φρεσκοξυρισμένος, φορώντας καινούργιο κοστούμι πλήθος των επισκεπτών και πέρασε την πύλη χαιρετώντας μάλιστα ευγενικά τον φρουρό! Μια άλλη εκδοχή του αστικού μύθου, πάλι, υποστηρίζει ότι ο Ζαχαριάδης έμοιαζε πολύ με τον αδελφό τροφίμου των φυλακών, που επισκεπτόταν συχνά τον δικό του άνθρωπο. Σύμφωνα με το σχέδιο απόδρασης, ο αδελφός του κατάδικου πήγε στο επισκεπτήριο κρατώντας ένα παιδί στην αγκαλιά του. Με το ίδιο παιδί πήρε από τις φυλακές ο Ζαχαριάδης. Ο επισκέπτης διαμαρτυρήθηκε όταν τέλειωσε το επισκεπτήριο, οι φύλακες κατάλαβαν, αλλά ήταν αργά…
Ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος , γράφει για το Γεντί Κουλέ: «…εάν η δύναμη της αφήγησης ήταν ανάλογη με τη συγκλονιστικότητα των επεισοδίων αυτών, τότε θα είχαμε ένα έργο σαν τους «Αθλίους» του Ουγκώ και όχι απλώς ένα αξιόλογο πρωτόλειο», αναφερόμενος στις άθλιες. συνθήκες που επικρατούσαν στις φυλακές και στο μαρτύριο των εγκλείστων…
Σήμερα; «Ερειπωμένοι τοίχοι. Εγκατάλειψη. Περασμένες μορφές κυκλοφορούν αδιάφορα. Χρόνος παλιός χωρίς υπόσταση. Τίποτα πια δε θ' άλλαξε δω μέσα» γράφει ο Μανώλης Αναγνωστάκης , κάθε τρόφιμος κι αυτός του Γεντί Κουλέ που αργογκρεμίζεται από τις αντοχές των αμαρτιών των ανθρώπων…