Ζώα συντροφιάς: Πέντε χρόνια στα χαρτιά ο νόμος για τις υποχρεωτικές στειρώσεις - Τι αλλάζει (ξανά) κι από πότε θα επιβάλλονται τα πρόστιμα

Ανεφάρμοστος αποδεικνύεται στην πράξη ο νόμος για τα ζώα συντροφιάς, τον οποίο ψήφισε η κυβέρνηση στην προηγούμενη θητεία της πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά έως και σήμερα οι διατάξεις του περί υποχρεωτικών στειρώσεων ή εναλλακτικά αποστολής γενετικού υλικού, μένουν στα χαρτιά λαμβάνοντας συνεχώς παρατάσεις.
Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για τους χερσαίους συνοριακούς σταθμούς και την ενίσχυση των ΟΤΑ, που εισέρχεται σήμερα Τρίτη στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση, η επιβολή των προστίμων για τη μη στείρωση των ζώων μετατίθεται πλέον για την 1η Ιουλίου του 2025, δηλαδή 5 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου. Κι έτσι γράφεται μια ακόμα παράταση και τροποποίηση του συγκεκριμένου πολυδιαφημισμένου νόμου, ο οποίος ουσιαστικά ακυρώνεται εν τοις πράγμασι, τουλάχιστον στην αρχική του μορφή πριν καν εφαρμοστεί. Και μπορεί οι υποχρεωτικές στειρώσεις να μην προχωρούν και το ζήτημα των αδέσποτων να παραμένει άλυτο, αλλά αυτό που έχει προχωρήσει είναι η διάθεση 2 εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία του Μητρώου των ζώων συντροφιάς από το μηδέν, καθώς η πολιτεία αποφάσισε να μη «χτίσει» πάνω στην υφιστάμενη πλατφόρμα που λειτουργούσε.
Με το νέο σχέδιο νόμου μειώνεται και το ύψος του παραβόλου λήψης γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς από τα 135 στα 70 ευρώ και για τους κυνηγετικούς σκύλους στα 40 ευρώ, ενώ η κυβέρνηση κλείνει το ...μάτι στους κτηνιάτρους και σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις συνεχιζόμενες αντιδράσεις τους, διπλασιάζει το προβλεπόμενο ανώτατο όριο αμοιβής τους για τη συγκεκριμένη εργασία στα 50 ευρώ, συμπεριλαμβανόμενων των εξόδων αποστολής του υλικού. Αυτό βέβαια, όπως κατέδειξε και η κατάθεση των απόψεων των κτηνιάτρων στο πλαίσιο της ακρόασης των εξωκοινοβουλευτικών φορέων, ουδόλως καταφέρνει να τους αλλάξει γνώμη, δεδομένου ότι ο κλάδος έχει σαφή άποψη ως προς την αναποτελεσματικότητα της χρήσης DNA για τον έλεγχο του πληθυσμού των αδέσποτων.
Επιπλέον με το ίδιο νομοσχέδιο, διπλασιάζεται η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων κατά της πράξης βεβαίωσης παράβασης σχετικά με την ευζωία των ζώων συντροφιάς από πέντε σε δέκα εργάσιμες ημέρες και δίνεται ισόχρονη προθεσμία αποκατάστασης της παράβασης, οπότε και το πρόστιμο καταβάλλεται μειωμένο κατά 50% σε περιπτώσεις παράλειψης σήμανσης ή κατά 70% σε περιπτώσεις παράλειψης στείρωσης ή αποστολής δείγματος DNA ζώου συντροφιάς από τον ιδιοκτήτη του.
Να σημειωθεί ότι με προηγούμενη νομοθετική ρύθμιση είχε δοθεί ακόμα μία πολύμηνη παράταση στην καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης των καταφυγίων ζώων συντροφιάς μέχρι τις 31/12/2025 και υπό προϋποθέσεις μέχρι τις 31/12/2027.
Γιατί ασκούν κριτική οι κτηνίατροι
Το ζήτημα της νέας αναβολής στα πρόστιμα για τη μη στείρωση των ζώων συντροφιάς πυροδότησε πολλές αντιδράσεις και 73 σχόλια στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης. Τα περισσότερα εξ αυτών ανέφεραν ότι η προτεινόμενη διάταξη θα ενθαρρύνει την παραβατικότητα και θα μειώσει τα ποσοστά σήμανσης και καταχώρισης δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, αφού οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να απέχουν από αυτές μέχρι τη διενέργεια ελέγχου χωρίς να διακινδυνεύουν την επιβολή προστίμου.
Αλλά το θέμα για το οποίο ...έσπασαν πάλι τα κοντέρ της διαβούλευσης ήταν οι υποχρεωτικές στειρώσεις και η αποστολή, λήψη, καταχώριση και διατήρηση του γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς, για τα οποία συνολικά υποβλήθηκαν 722 σχόλια!
Σκληρή παραμένει και η κριτική των κτηνιάτρων. Η Αθηνά Τραχήλη, πρόεδρος του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου ανέφερε για τη λήψη του γενετικού υλικού πως η αντίθεση του Συλλόγου στηρίζεται σε λόγους επιστημονικούς, καθώς ο κλάδος ποτέ δε ρωτήθηκε αν και καλείται να εφαρμόσει τη διάταξη.
«Θα σας θυμίσω για την ιστορία, ότι διατέθηκαν 2 εκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία αυτού του μητρώου», τόνισε η κυρία Τραχήλη προσθέτοντας πως πουθενά στην Ευρώπη δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
«Είναι ένα μέτρο το οποίο δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και στις ΗΠΑ. Δεν υπάρχει κάποια τεκμηριωμένη μελέτη που να μας λέει ότι εάν, καταγράψουμε το DNA όλων των δεσποζόμενων ζώων – επαναλαμβάνω - δυνητικά μπορούμε να βρούμε εάν, κάποιος κακοποιήσει ή αφήσει, εγκαταλείψει ένα ζώο ότι αυτός ο ιδιοκτήτης, δηλαδή, του ζώου θα βρεθεί».
Χαρακτήρισε τη μειωμένη τιμή του παραβόλου για τους κυνηγούς «αντισυνταγματική», ενώ ξεκαθάρισε ότι η αύξηση της αμοιβής των κτηνιάτρων δε θα αλλάξει την επιστημονική άποψη του κλάδου ο οποίος εξακολουθεί να απέχει από την εφαρμογή του.
Ειδική αναφορά έκανε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα Pet.gov.gr. υπογραμμίζοντας ότι τα προβλήματα λειτουργίας της είναι πολλαπλά, μπορει να μην είναι λειτουργική για μέρες και η κάθε καταχώριση ενίοτε απαιτεί ώρες.
«Το υπό ψήφιση νομοσχέδιο δεν αλλάζει τίποτα από τις παθογένειες του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, αντίθετα η παράταση του χρόνου εκκίνησης της υποχρέωσης των ιδιοκτητών για τη λήψη, καταχώριση και διατήρηση του γενετικού υλικού είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι οι διατάξεις του ν. 4830/2021 είναι ανεδαφικές και ανεφάρμοστες», ανέφερε στο υπόμνημά της η Πανελλήνια Ένωση Κτηνιάτρων Δημοσίων Υπαλλήλων.
Αντιρρήσεις στη μείωση των προστίμων εφόσον αυτά καταβληθούν εντός δέκα εργάσιμων ημερών εξέφρασε η Δέσποινα Σπανούδη, αναπληρωματικό μέλος του Δ.Σ. της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας, τονίζοντας ότι «εάν δεν υπάρχει καν η απειλή ενός υπολογίσιμου προστίμου τότε ακόμα λιγότεροι θα συμμορφώνονται με τις προβλέψεις του νόμου. Πάγια θέση μας είναι ότι πρέπει να δημιουργηθούν ειδικά τμήματα στην Αστυνομία για να κάνει αυτεπάγγελτους ελέγχους ιδιαίτερα σε όσους έχουν μεγάλους αριθμούς ζώων, όπως κυνηγούς, κτηνοτρόφους και βέβαια στους εκατοντάδες παράνομους εκτροφείς που αναπαράγουν καθημερινά χιλιάδες ζώα σε όλη τη χώρα».
Προσέθεσε επίσης ότι «η κυβέρνηση τέσσερα χρόνια μετά την ψήφιση του δικού της νόμου, δεν τον θέτει σε εφαρμογή, δεν θέτει σε εφαρμογή την υποχρέωση στείρωσης, δίνοντας συνεχώς παρατάσεις στην επιβολή των προστίμων».
Στην καταγγελία ότι κόπηκε από την ακρόαση φορέων αν και είχε προταθεί από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, προχώρησε η Ομοσπονδία Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «θέλει διακαώς να μετατρέψει την επώδυνη συζήτηση για τις ανεδαφικές και αποκλειστικά επικοινωνιακές διατάξεις για τα ζώα σε μια ανώδυνη κουβεντούλα μεταξύ φίλων, χωρίς αντιπαραθέσεις και πολλά πολλά, αλλά με μπόλικα αυτοχειροκροτήματα. Είναι εύλογο να θέλει η Ελληνική Κυβέρνηση να αποκλείσει τον φορέα μας, αφενός διότι έχει συνηθίσει την συνδιαλλαγή με βολικούς συνομιλητές, αφετέρου δε διότι διακατέχεται από περισσή αλαζονεία και, ως επακόλουθο, από μία αναμενόμενη δυσανεξία σε κάθε είδους κριτική», επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία τονίζοντας ότι «δεν έχει ζητήσει ούτε λάβει ένα ευρώ δημοσίου χρήματος, σε αντίθεση με διάφορες ΜΚΟ που εισπράττουν χιλιάδες επί χιλιάδων ευρώ δημόσιου χρήματος με απ' ευθείας αναθέσεις».