Οι τρεις υπουργοί της συμφοράς....της διακυβέρνησης Καραμανλή

Είχαν την ευθύνη για την οικονομική πολιτική την πενταετία της διακυβέρνησης Καραμανλή, η οποία εκτόξευσε το έλλειμμα και οδήγησε τη χώρα στα πρόθυρα της πτώχευσης

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ |

Η ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ νέα αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 από τη Εurostat σε επίπεδα πάνω από το 15% του ΑΕΠ εδραιώνει τη διάχυτη πεποίθηση ότι η κυβέρνηση Καραμανλή κατέστρεψε την οικονομία, οδήγησε την Ελλάδα στο χείλος της πτώχευσης και φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τον εγκλωβισμό στο μνημόνιο,την έκρηξη της ανεργίας, τη βαθιά ύφεση σε όλους τους κλάδους και την πιο σκληρή λιτότητα των τελευταίων 40 ετών. Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη για το έλλειμμα στον προϋπολογισμό
του 2009 ήταν 2,7%. Από τότε διαρκώς αναθεωρείται και σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια μετά, αποκαλύπτεται ότι ανέρχεται σε επίπεδα πέντε φορές μεγαλύτερα! Κατά την πενταετία Καραμανλή το δημόσιο χρέος έσπασε κάθε ρεκόρ μεγέθυνσης, αφού αυξήθηκε κατά 116 δισ. ευρώ καιτα ελλείμματα της κεντρικής κυβέρνησης και των Ταμείων, των δήμων και των νοσοκομείων εκτινάχθηκαν πέρα από κάθε πρόβλεψη. Η τότε κυβέρνηση, αντί να λάβει δραστικά μέτρα για να αντιμετωπίσει χρόνιες παθογένειες του δημόσιου τομέα, καλλιεργούσε μια «μαγική εικόνα» ευημερίας και «ήπιας προσαρμογής».

Η σημερινή κυβέρνηση πρόκειται να ζητήσει από τη Βουλή τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη συγκεκριμένη περίοδο- «την τελική ευθεία προς τη χρεοκοπία» , όπως λένε κυβερνητικά στελέχη- και να διερευνήσει τις ευθύνες των προσώπων ιδίως την κρίσιμη διετία 2007-2009. Πέραν του τέως πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή, την ευθύνη για την οικονομική πολιτική την περίοδο 2004-2008 είχε εξ ολοκλήρου ο κ. Γ. Αλογοσκούφης και για τους πρώτους εννέα μήνες του 2009ο κ. Ι. Παπαθανασίου και ο τότε «Νο 2 της κυβέρνησης» κ. Γ. Σουφλιάς.


Γ. ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ

Ο εμπνευστής της «απογραφής»
Ο εμπνευστής της περιβόητης «απογραφής», η οποία άνοιξε τον ασκό του Αιόλου που ισοπέδωσε την αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων, εξακολουθεί να υπερασπίζεται την επιλογή του εξηγώντας ότι, όταν ανέλαβε το 2004, η Εurostat ήταν ήδη εγκατεστημένη στο Γενικό Λογιστήριο και αργά ή γρήγορα θα ανακάλυπτε τα πραγματικά στοιχεία. Κύκλοι του πρώην υπουργού Οικονομίας επιμένουν ότι στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας επί ΠαΣοΚ δεν υπέγραφαν πρωτόκολλα παραλαβής οπλικών συστημάτων και ως εκ τούτου τα ελλείμματα των ετών πριν από το 2004 αναθεωρήθηκαν με βάση τις πραγματικές πληρωμές για εξοπλισμούς που ενέκρινε το Γενικό Λογιστήριο. Πολλοί στην κυβέρνηση Καραμανλή αντιτάχθηκαν στην απογραφή, με πρώτο τον κ. Γ. Σουφλιά , ωστόσο οι υποστηρικτές της υπενθυμίζουν ότι η απογραφή υπήρχε στο «διά χειρός Σουφλιά» προεκλογικό πρόγραμμα του 2004 και ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ την υποστήριξε αρχικώς, αλλά υπαναχώρησε μόλις διαπίστωσε την έκτασή της. Ο κ. Αλογοσκούφης τονίζει ότι επί των ημερών του πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μείωση της ανεργίας στο 7,5% ενώ τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν (οριακά) ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι μειώθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές. Ο πρώην υπουργός επιβεβαιώνει στις συνομιλίες του ότι ζητούσε από τον κ. Κ. Καραμανλή να ληφθούν αυστηρά μέτρα μετά τις εκλογές του 2007, αλλά εκτιμά ότι αυτό δεν έγινε γιατί η κυβέρνηση στηριζόταν σε 151 βουλευτές, είχε ορίζοντα διετίας, ως την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, και σύντομα αποδυναμώθηκε από το σκάνδαλο της Μονής Βατοπαιδίου. Πολιτικοί φίλοι του κ. Αλογοσκούφη τονίζουν ότι «η ευθύνη του τελειώνει στο τέλος του 2008» και υπενθυμίζουν ότι πήρε μέτρα το καλοκαίρι του 2008, τα οποία όμως η κυβέρνηση ακύρωσε αργότερα, υπό την πίεση και την επιρροή του κ. Σουφλιά.


Γ. ΣΟΥΦΛΙΑΣ

Σύγχυση στο «υπερδιευθυντήριο»
Σχεδόν από την πρώτη ημέρα της κυβέρνησης Καραμανλή ο πρώην υπουργός ΠΕΧΩΔΕ βρισκόταν σε διαρκή αντιπαράθεση με τον κ. Γ. Αλογοσκούφη . Οι διαμάχες ανάμεσα στα υπουργεία Οικονομίας και ΠΕΧΩΔΕ για τα δημόσια έργα ήταν συνεχείς, καθώς ο κ. Σουφλιάς διεκδικούσε τον πλήρη έλεγχο, ενώ ο κ. Αλογοσκούφης δεν του απέδιδε «εν λευκώ» την εξουσία σε έναν τομέα άμεσα σχετιζόμενο με τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. Το δεύτερο σημείο τριβής ήταν οι διαρθρωτικές αλλαγές, καθώς ο κ. Σουφλιάς, σαφώς κρατιστής, ήταν αντίθετος με τις μάλλον νεοφιλελεύθερες επιλογές του τότε υπουργού Οικονομίας. Επειτα από πέντε χρόνια «εχθροπραξιών» ο κ. Σουφλιάς πέτυχε την αντικατάσταση του κ. Αλογοσκούφη υποστηρίζοντας στις κατ΄ ιδίαν συνομιλίες του με τον τότε πρωθυπουργό ότι η οικονομία χρειάζεται μέτρα στήριξης, την ίδια ώρα που ο υπουργός Οικονομίας πίεζε για άμεση λήψη νέων περιοριστικών μέτρων. Δημιουργήθηκε στη συνέχεια ένα «υπερδιευθυντήριο Οικονομίας», με τον κ. Σουφλιά να «εποπτεύει» τους υπουργούς Οικονομίας κ. Ι. Παπαθανασίου και Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκη. «Η πρώτη τρόικα είναι η τρόικα του Σουφλιά» λένε σήμερα με νόημα φίλοι του κ. Αλογοσκούφη. Οι φίλοι του κ. Σουφλιά απαντούν ότι ο κ. Αλογοσκούφης παρέδωσε στην «πρώτη τρόικα» έλλειμμα για το 2008 σχεδόν διπλάσιο από την επίσημη «εκτίμηση 3%», στρώνοντας το χαλί για έλλειμμα του 2009 πολύ μεγαλύτερο από το 2,7% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός. Ωστόσο τους τελευταίους εννέα μήνες της διακυβέρνησης Καραμανλή ελήφθησαν ορισμένα περιοριστικά (π.χ. αύξηση φόρου στη βενζίνη) και ορισμένα επεκτατικά μέτρα (π.χ. μείωση τελών ταξινόμησης στα ΙΧ), τα οποία προκάλεσαν σύγχυση και καλλιέργησαν κλίμα διαρκούς «προεκλογικής αβεβαιότητας», ενώ οι αγορές «έδειχναν τα δόντια τους» με τις πρώτες «κορυφές» στο διάγραμμα των spreads.


Ι. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Μέτρα με ορίζοντα την... κάλπη
«Δεν έκλεισα προϋπολογισμό και δεν κατέθεσα προϋπολογισμό» υποστηρίζει ο πρώην υπουργός Οικονομίας στις ιδιωτικές συνομιλίες του. Ο κ. Παπαθανασίου ανέλαβε το υπουργείο τον Ιανουάριο και το παρέδωσε τον Οκτώβριο του 2009. Υπενθυμίζει ότι μίλησε δημοσίως για έλλειμμα 6%, τονίζει ότι λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές δήλωσε ότι «μπορεί να φθάσει στο 8%» και υποστηρίζει ότι η κρίση δανεισμού θα είχε αποφευχθεί αν η ΝΔ κέρδιζε τις εκλογές, γιατί «με τα μέτρα Καραμανλή αποκλείεται το έλλειμμα του 2009 να έκλεινε πάνω από το 8%». Ωστόσο τα «μέτρα Καραμανλή» θα έπρεπε να ληφθούν στις αρχές του 2009, αλλά αυτό δεν έγινε διότι, όπως πολλοί νεοδημοκράτες πρώην υπουργοί παραδέχονται, η κυβέρνηση υποτίμησε τους κινδύνους και λειτουργούσε με... «σχεδιασμό ευρωεκλογών». Ο κ. Παπαθανασίου αποδίδει την έκρηξη των δαπανών το 2009 (όταν έφθασαν στα 89 δισ. ευρώ): πρώτον, στον εκλογικό κύκλο· δεύτερον, στην αναγκαιότητα στήριξης των τραπεζών και άλλων κλάδων της οικονομίας· και, τρίτον, στις δαπάνες που «υπέγραψε» το ΠαΣοΚ μετά τον Οκτώβριο. Συνεργάτες του λένε ότι η νέα αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 που θα ανακοινωθεί μετά τις δημοτικές εκλογές οφείλεται κυρίως στο ότι το υπουργείο Οικονομικών επέτρεψε την κατάπτωση εγγυήσεων του ΟΣΕ και της ΕΘΕΛ τον Δεκέμβριο του 2009, παρά το γεγονός ότι σχετικός κανόνας της Εurostat προβλέπει πως οι καταπτώσεις δεν εγγράφονται μόνο στο χρέος, αλλά και στο έλλειμμα. Οσο για τα 116 δισ. ευρώ αύξησης του δημόσιου χρέους από το 2003 ως το 2009, απαντούν ότι τα 61 δισ. από αυτά κατευθύνθηκαν στην πληρωμή τόκων προηγούμενων χρεών, τα 20 δισ. σε εξοπλισμούς και χρέη Ταμείων και νοσοκομείων, τα 5 δισ. στην ενίσχυση των τραπεζών και τα 30 δισ. ευρώ κάλυψαν το έλλειμμα του 2009. Ο κ. Παπαθανασίου υπενθυμίζει, τέλος, τρία σημεία: πρώτον, ότι ο κ. Γ. Προβόπουλος είχε προειδοποιήσει για διψήφιο έλλειμμα «αν δεν ληφθούν μέτρα»· δεύτερον, ότι ο κ. Χ. Αλμούνια είχε ζητήσει (και δεν έλαβε) λίστα με πρόσθετα μέτρα ως τις 24 Οκτωβρίου 2009· τρίτον, ότι ήδη στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης του ΠαΣοΚ ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου είχε εκτιμήσει (και αποδεχθεί) το έλλειμμα του 2009 στα 30 δισ. ευρώ.