Τα 24 σημεία-κλειδιά στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων

Της Μαρίας Βουργάνα

Μάχη με το χρόνο δίνουν φορολογούμενοι και λογιστές για την υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Έπειτα από διαδοχικές παρατάσεις λόγω και των τεχνικών προβλημάτων στο Taxisnet, οι καταληκτικές προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2010 τρέχουν από σήμερα για περίπου 1,5 εκατ. εισοδηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις και αγρότες με την τελευταία προθεσμία να λήγει στις 5 Μαΐου.

Λίγο πριν από το ραντεβού με την εφορία, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους 24 σημεία:

  1. Υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων από όλα τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα καθώς και από κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία, του οποίου όμως η δήλωση υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο λογιστή.
2. Υποχρεωτική η υπογραφή της φορολογικής δήλωσης από λογιστή για επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα πάνω από 100.000 ευρώ και ελεύθερους επαγγελματίες με αμοιβές πάνω από 50.000 ευρώ.
3. Υποχρεωτική η υπογραφή λογιστή στις δηλώσεις για επιτηδευματίες που εντάσσονται στον «αυτοέλεγχο».
4. Από σήμερα 18 Απριλίου και μέχρι 5 Μαΐου ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ η υποβολή δηλώσεων από εισοδηματίες, αγρότες, εμποροβιοτέχνες και ελεύθερους επαγγελματίες. Για τις δηλώσεις που υποβάλλονται ηλεκτρονικά η προθεσμία λήγει στις 5 Μαΐου ανεξαρτήτως ΑΦΜ.

5. Σε περιπτώσεις που καθίσταται αδύνατη η επικοινωνία με το Taxisnet, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων των ατομικών επιχειρήσεων, των ελευθέρων επαγγελματιών παρέχεται η ευχέρεια υποβολής των δηλώσεων αυτών στις ΔΟΥ, εντός πέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία λήξης των δηλώσεων μέσω διαδικτύου. Δηλαδή μέχρι τις 12 Μαΐου.

6. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης τα δικαιολογητικά δεν συνυποβάλλονται.
7. Εξαιρούνται και δεν υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος οι φορολογούμενοι που έχουν εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ, το οποίο προκύπτει αποκλειστικά με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες (δαπάνες διαβίωσης, όπως της κατοικίας, του αυτοκινήτου Ι.Χ., του σκάφους, των ιδιωτικών σχολείων, των οικιακών βοηθών κ.λπ.) Επομένως, ο φορολογούμενος που έχει εισόδημα από μία ή περισσότερες κατηγορίες (οικοδομές, σύνταξη κ.λπ.) υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης όταν το εισόδημά του με βάση τις δαπάνες διαβίωσης είναι μέχρι 6.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του ποσού των 6.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη και η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη των 3.000 ευρώ για τον άγαμο και 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, το οποίο υπολογίζεται κατά το ήμισυ για τον κάθε σύζυγο.
8. Οι έγγαμοι συμπληρώνουν υποχρεωτικά το τετραγωνίδιο με την ένδειξη «ΑΦΜ συζύγου» και «ΑΦΜ της συζύγου». Σε καμιά περίπτωση, προκειμένου για έγγαμη, δεν θα αναγράφεται στο τετραγωνίδιο αυτό ο ΑΦΜ του συζύγου της.
9. Ο εν διαστάσει υπόχρεος (πρώην σύζυγος) πρέπει να διαγράψει από τον πίνακα αυτόν τα στοιχεία και τον ΑΦΜ της πρώην συζύγου του.
10. Η εν διαστάσει σύζυγος στη δήλωσή της πρέπει να αναγράφει μόνο τα στοιχεία που την αφορούν.
11. Μειώνονται κατά 30% οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες (τεκμήρια διαβίωσης) προκειμένου για συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.
12. Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος τα κέρδη από την άσκηση ατομικής εμπορικής επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος, μέχρι 30.000 ετησίως, όσων υποβάλλουν δήλωση έναρξης εργασιών για πρώτη φορά, για το έτος της έναρξης και για τα δύο επόμενα έτη, εφόσον ο φορέας της επιχείρησης κατά την έναρξη δεν έχει συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας του.
13. Χάνουν το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ και φορολογούνται με 10% από το πρώτο ευρώ του εισοδήματός τους και μέχρι το ποσό των 12.000 ευρώ επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν υποπέσει από την 1η Ιουνίου και μετά σε φορολογικές παραβάσεις (μη έκδοση στοιχείων του ΚΒΣ, μη καταχώριση ή ανακριβή καταχώριση των στοιχείων που προσδιορίζουν το ύψος της συναλλαγής, στα πρόσθετα βιβλία, μη έκδοση ή ανακριβή έκδοση των στοιχείων, και έχει ως αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής ή μέρους αυτής, η δε αποκρυβείσα αξία είναι μεγαλύτερη των 1.200 ευρώ, έκδοση πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων και η λήψη εικονικών ή νόθευση αυτών, καθώς και η καταχώριση στα βιβλία αγορών ή εξόδων που δεν έχουν πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί φορολογικό στοιχείο).
14. Κατά 20% μειώνονται τα καθαρά κέρδη και τα καθαρά εισοδήματα των ατομικών επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, όταν ο κύκλος εργασιών μειώνεται για 2 συνεχόμενες διαχειριστικές περιόδους χωρίς μείωση του αριθμού των εργαζομένων.
15. Φορολογούμενοι με ακίνητα ή καταθέσεις στο εξωτερικό συμπληρώνουν υποχρεωτικά τους κωδικούς 029-030.
16. Εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα: Η σημαντική αλλαγή που έγινε αφορά τη μεταφορά ζημίας των ελεύθερων επαγγελματιών. Πιο συγκεκριμένα, λόγω της καθιέρωσης του λογιστικού προσδιορισμού του καθαρού εισοδήματος για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και η ζημία που προκύπτει από επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία που τηρούν, να μεταφέρεται, όπως και στις εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις, στα επόμενα πέντε έτη για συμψηφισμό με κέρδη, κατά το μέρος που δεν καλύπτεται με θετικά στοιχεία άλλων εισοδημάτων της χρήσης μέσα στην οποία προέκυψε η ζημία, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι κατά τα έτη αυτά τα βιβλία του υπόχρεου θα εξακολουθήσουν να τηρούνται επαρκώς και ακριβώς. Κατά συνέπεια η ζημία από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος της χρήσης 2010 (οικονομικό έτος 2011), αν δεν καλύπτεται από θετικά εισοδήματα άλλων πηγών, θα μεταφερθεί για συμψηφισμό στο οικονομικό έτος 2012 και επόμενα έτη.
17. Στους πίνακες 4Γ και 4Δ του εντύπου Ε1 γράφονται τα εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα αντίστοιχα. Όταν συμπληρώνονται οι κωδικοί αριθμοί 401-402, 413-414, πρέπει απαραίτητα να συμπληρώνονται και οι κωδικοί 425-426. Όταν συμπληρώνονται οι κωδικοί αριθμοί 501-502, 511-512, πρέπει απαραίτητα να συμπληρώνονται και οι κωδικοί 517-518.
18. Στους κωδικούς 783 - 784 συμπληρώνονται τα επαναπατριζόμενα κεφάλαια.
19. Αποδείξεις: τον κωδικό 049 αναγράφονται οι αποδείξεις για τις δαπάνες του 2010, για αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών που εξασφαλίζουν το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ.
Για ατομικό εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων δαπανών.
Φορολογούμενοι με ατομικό εισόδημα από 6.000 έως 12.000 ευρώ θα πρέπει να προσκομίσουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του εισοδήματός τους.
Για φορολογουμένους με εισόδημα από 12.000 και άνω θα απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων αξίας ίσης με το 10% του τμήματος του εισοδήματος μέχρι τις 12.000 και αποδείξεις αξίας ίσης με το 30% του τμήματος του εισοδήματος πάνω από τις 12.000 ευρώ.
Όταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες για την κάλυψη του αφορολογήτου και μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος θα δικαιούται μείωση φόρου ίση με το 10% της διαφοράς μεταξύ του ποσού των απαιτούμενων για το αφορολόγητο δαπανών και αυτού των δηλουμένων.
Όταν η αξία των αποδείξεων που προσκομίζονται είναι μικρότερη από την απαιτούμενη, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με φόρο 10%.
20. Τεκμήρια: Αντιμέτωποι με το νέο σύστημα των τεκμηρίων διαβίωσης «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» βρίσκονται πλέον οι φορολογούμενοι. Το νέο σύστημα υποχρεώνει τους επαγγελματίες να εμφανίζουν στην εφορία, αν όχι τα πραγματικά, τουλάχιστον υψηλότερα εισοδήματα από αυτά που δήλωναν τα τελευταία χρόνια. Στην αντίθετη περίπτωση, θα πιαστούν στην απόχη των τεκμηρίων και θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμαρτά εισοδήματά τους. Τεκμήρια διαβίωσης αποτελούν κατοικίες (ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρηθείσες κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες), αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, πισίνες, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, δαπάνη για οικιακούς βοηθούς, αεροσκάφη.
21. Αυτοέλεγχος: Ακριβότερος είναι φέτος ο «αυτοέλεγχος» για τους επαγγελματίες. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που κάνουν «αυτοέλεγχο» όταν υποβάλλουν τις δηλώσεις τους αναγκάζονται πια να δηλώνουν όχι μόνο μεγαλύτερα καθαρά κέρδη, αλλά και μεγαλύτερο μεικτό εισόδημα από αυτό που πραγματικά είχαν, ώστε να φορολογηθούν με βάση τα «αναμορφωμένα» καθαρά κέρδη τους. Οι αμιγώς ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει με τη διαδικασία που προβλέπεται για τις επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών. Δηλαδή, πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό «του αθροίσματος των εξόδων και δαπανών», με το συντελεστή αναγωγής αυτού σε ακαθάριστα έσοδα. Ως συντελεστής αναγωγής λαμβάνεται ο συντελεστής που προκύπτει από τη σχέση του κλάσματος που αριθμητή έχει τον αριθμό 100 και παρονομαστή τον αριθμό 100, μείον τον προβλεπόμενο συντελεστή καθαρών αμοιβών.
22. Πίνακας αναμόρφωσης: Για πρώτη φορά φέτος συμπληρώνεται και η κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης η οποία περιλαμβάνει πίνακα με τα ποσά της φορολογικής αναμόρφωσης κατά κατηγορία δαπανών, πίνακα με τα ποσά των φόρων που έχουν αποδοθεί, πίνακα στον οποίο θα αναγράφονται ο αριθμός των κινητών τηλεφώνων και ο αριθμός των απασχολουμένων στην επιχείρηση και πίνακα στον οποίο θα περιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα της επιχείρησης με τα κυβικά τους.
23. Οι φόροι θα υπολογιστούν με νέα ενιαία φορολογική κλίμακα, στην οποία το βασικό αφορολόγητο ανέρχεται σε 12.000 ευρώ και οι συντελεστές φόρου κυμαίνονται από 18% έως 45%.
24. Για όσους έχουν προστατευόμενα τέκνα, το αφορολόγητο όριο ανέρχεται σε:

• 13.500 ευρώ για όσους έχουν 1 παιδί.
• 15.000 ευρώ για όσους έχουν 2 παιδιά.
• 23.500 ευρώ για τρίτεκνους και
• Ο πολύτεκνος με 4 παιδιά δικαιούται αφορολόγητο 25.500 ευρώ.

Aποδείξεις και τεκμήρια
Οταν η αξία των αποδείξεων που προσκομίζονται είναι μικρότερη από την απαιτούμενη, ο φορο­λογούμενος θα επιβαρύνεται με φόρο 10%.
Το νέο σύστημα τεκμηρίων υποχρεώνει τους επαγγελματίες να εμφανίζουν στην εφορία, τουλάχιστον υψηλότερα εισο­δήματα από αυτά που δήλωναν τα τελευταία χρόνια. Στην αντίθετη περίπτωση, θα πιαστούν στην απόχη των τεκμηρίων και θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμαρτά εισοδήματά τους.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που κάνουν «αυτοέλεγχο», όταν υποβάλλουν τις δηλώσεις τους, αναγκάζονται πια να δηλώνουν όχι μόνο μεγαλύτερα καθαρά κέρδη, αλλά και μεγαλύτερο μεικτό εισόδημα από αυτό που πραγματικά είχαν, ώστε να φορολογηθούν με βάση τα «αναμορφωμένα» καθαρά κέρδη τους.