Είμαστε όλοι μανιχαϊστές

Ο νεοφιλελευθερισμος έχει σήμερα γενέθλια. Γιορτάζει την ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε στην Χιλή, εκείνο το πρωίνο της 11ηςΣεπτεμβρίου του 1973. Γιορτάζει τις εκτελέσεις, τους ομαδικούς τάφους και τις φυλακίσεις στη χώρα του Πινοσέτ που επέτρεψαν την πειραματική εφαρμογή των νεοφιλελευθερων μοντέλων που δημιουργούσε ο Μίλτον Φρίντμαν και η σχολή του Σικάγου...

Του Άρη Χατζηστεφάνου
Στην Ελλάδα οι εορτάζοντες φαίνεται πως βρήκαν το τελευταίο διάστημα το δικό τους τρόπο να τιμήσουν την ιστορική μνήμη. Σπάνια περνάει μια ημέρα όπου κάποιος προβεβλημένος νεοφιλελευθερος αναλυτής δεν «επιτίθεται» στο νεοναζισμό και τη Χρυσή Αυγή με μοναδικό στόχο να τα συγκρίνει με την Αριστερά. Κάθε φωνή αντίδρασης στην πολιτική του μνημονίου και της τρόϊκας βαφτίζεται εμμέσως πλην σαφώς φιλοναζιστική. Ακόμη και τα κύρια άρθρα ορισμένων εφημερίδων κάνουν λόγο για «ακροδεξιά και ακροαριστερά τάγματα εφόδου», θυμίζοντας τρομακτικά τα επιχειρήματα του τούρκου στρατηγού Εβρέν – του δικτάτορα που έφερε τον νεοφιλελευθερισμό στη γειτονιά της Ευρώπης.

Η λογική της «συνάντησης των άκρων», η κριτική στη «βία της Αριστεράς» και τόσες άλλες ιδέες εκφράζονται πλέον με τόσο πανομοιότυπες φράσεις που προκαλούν εύλογα ερωτήματα για το αν προέρχονται από κάποιο σύγχρονο εγχειρίδιο πολιτικής προπαγάνδας. Αναζητώ εδώ και εβδομάδες μια νεοφιλελεύθερη ανάλυση που να ασκεί κριτική στο ναζισμό και στον φασισμό και η οποία να μην αποτελεί ταυτόχρονα ένα φτηνό λαϊκιστικό όχημα για μια ακόμη επίθεση στην Αριστερά. Μάταιος κόπος.

Πριν από περίπου ένα μήνα έγραψα κάπου ότι «απέναντι στο νεοναζισμό, όσοι δεν είναι μέρος της λύσης είναι μερος του προβλήματος». Με μια ομοβροντία μηνυμάτων, νεοφιλελεύθεροι χρήστες του Twitter με συνέκριναν με τον Τζορτζ Μπους και τη φράση του «όσοι δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας». Ένα στέλεχος από το κόμμα του Στέφανου Μάνου, μάλιστα, με κατηγόρησε ανοιχτά για μανιχαϊσμό.

Και είχαν απόλυτο δίκιο. Απέναντι στην άνοδο του ναζισμού και του φασισμού, είμαστε μανιχαϊστές. Είμαστε μανιχαϊστές όπως οι γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι, οι αντάρτες του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και οι στρατιώτες του κόκκινου στρατού (και όχι ο Στάλιν) που συνέθλιψαν τα ναζιστικά στρατεύματα του Χίτλερ.

Όσες φορές και αν ασκήσετε κριτική (δικαίως) στη συμφωνία Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, θα σας θυμίζουμε ότι ο δρόμος για αυτό το τερατούργημα άνοιξε με τη συμφωνία του Μονάχου, με την οποία οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έκλειναν το μάτι στον Χίτλερ. Όσες φορές μιλάτε για την ιδεολογική «συνάντηση των άκρων», θα σας μιλάμε για το κράτος της δεξιάς που παρέδωσε τα κλειδιά των φυλακών με τους πολιτικούς κρατούμενους στα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής – και ύστερα τα παρέλαβε από αυτούς. Όποτε αναφέρεστε σε κοινούς στόχους φασισμού και κομμουνισμού, θα σας θυμίζουμε ότι η μοναδική συμφωνία μεταξύ του Χίτλερ και του Τσόρτσιλ στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο έγινε στην Ελλάδα, προκειμένου να αποχωρήσουν τα γερμανικά στρατεύματα ανενόχλητα και οι Βρετανοί να στραφούν προς τον πραγματικό τους εχθρό – τους έλληνες κομμουνιστές.   

Όταν θυμάστε τη «βία της Αριστεράς», θα σας δείχνουμε με το δάχτυλο τους δεξιούς κουκουλοφόρους συνεργάτες των ναζί, τους δοσίλογους και τους μαυραγορίτες αλλά και τους βασανιστές της χούντας – όλους αυτούς που συναπαρτίζουν αυτό που εσείς αποκαλείτε «εθνικό κορμό» και ελληνική αστική τάξη. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε σε βιβλία ιστορίας για αυτό – τα ιδεολογικά τέκνα του δικτάτορα Παπαδόπουλου τα υπουργοποιήσατε με την πρώτη ευκαιρία και τους αξιωματούχους της χούντας τους κάνατε γενικούς γραμματείς.   

Όσους αναθεωρητές και αν ξεφουρνίσουν τα πανεπιστήμιά σας, δεν θα καταφέρουν να ξαναγράψουν αυτή την ιστορία. Ο φασισμός είναι γέννημα του καπιταλισμού. Είναι το πολυτιμότερο εργαλείο απέναντι στις κρίσεις υπερσυσσώρευσης που ελαχιστοποιούν την κερδοφορία του συστήματος, αναγκάζοντάς το να αναζητά  λύσεις μέσα στα ερείπια των παγκόσμιων πολέμων. Ήταν και παραμένει το απόλυτο ανάχωμα στα κινήματα της Αριστεράς.  Αν ο ο νεοφιλελευθερισμός κατάφερε να κρατήσει στη ζωή ένα αποτυχημένο οικονομικό σύστημα για τέσσερις δεκαετίες, ανακαλύπτοντας νέες μορφές εκμετάλευσης και κερδοφορίας, τώρα συνειδητοποιείτε ότι θα χρειαστεί να ξυπνήσετε και πάλι τα τέρατα του παρελθόντος.    

Σε αυτή λοιπόν τη μάχη απέναντι στις σύγχρονες μορφές ναζισμού και φασισμού, είμαστε μανιχαϊστές. Εσείς φυσικά μπορείτε να υιοθετείτε πολιτική «ίσων αποστάσεων» ανάμεσα στη φρίκη του Ολοκαυτώματος και στο όραμα μιας κοινωνίας ισότητας και δικαιοσύνης. Θα επιτρέψετε όμως και σε εμάς αυτή την 11^η Σεπτεμβρίου να μην θυμόμαστε μόνο τον Αλιέντε αλλά και να παραφράζουμε τον Τζορτζ Μπους: απέναντι στο νεοναζισμό, όσοι δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας. Και εσείς δεν υπήρξατε ποτέ μαζί μας.