H ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΆΔΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΊΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΏΝ

Σάλος έχει προκληθεί από τη χθεσινή αποκάλυψη της Wall Street Journal. Το δημοσίευμα στηρίχθηκε σε άκρως εμπιστευτικά αρχεία του ΔΝΤ και ανατρέπει όσα δήλωναν στη συνέχεια οι αξιωματούχοι του Ταμείου.

Η απόφαση του ΔΝΤ για τη διάσωση της Ελλάδας την άνοιξη του 2010 δεν είχε στόχο την αποφυγή της χρεοκοπίας, προς όφελος της χώρας, αλλά για τη σωτηρία των πιστωτριών τραπεζών, ευρωπαϊκών και αμερικανικών.
Σε άρθρο της η Wall Street Journal, αποκαλύπτει ότι το 1/3 των μελών του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ που συμμετείχαν στη συνάντηση της 9ης Μαΐου 2010, όπου αποφασίστηκε το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, είχε διατυπώσει τεράστιες ενστάσεις τόσο για τη σκοπιμότητα του σωσιβίου, όσο και για την αποτελεσματικότητά του.
Το δημοσίευμα στηρίχθηκε σε εμπιστευτικά αρχεία του ΔΝΤ και αναδεικνύει ότι οι εκπρόσωποι 40 και πλέον μη ευρωπαϊκών χωρών -σχεδόν το ένα τρίτο των μελών του Δ.Σ.του ΔΝΤ- αντιτάχθηκαν στον σχεδιασμό της ελληνικής διάσωσης.Αρκετοί προέβαλαν ενστάσεις για το γεγονός ότι όλο το φορτίο της επίπονης προσαρμογής έπεφτε στους Ελληνες, ενώ αντίθετα δεν ζητούνταν τίποτα από τους Ευρωπαίους πιστωτές.

Αλλοι πάλι υποστήριξαν ότι, αν οι πιστωτές δεν “κούρευαν” μέρος από το τεράστιο χρέος της Ελλάδας, η διάσωση ήταν καταδικασμένη να αποτύχει. Αρκετοί εκπρόσωποι χωρών της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν επίμονα την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. «Η εναλλακτική λύση μιας εθελοντικής αναδιάρθρωσης του χρέους θα έπρεπε να είχε τεθεί στο τραπέζι», υποστήριξε χαρακτηριστικά ο Αργεντινός τότε εκτελεστικός διευθυντής του ΔΝΤ Andres Pereira, προειδοποιώντας ότι το Ταμείο ρισκάρει «την αναβολή αλλά παράλληλα και την ενδεχόμενη επιδείνωση του αναπόφευκτου» – δηλαδή της ελληνικής χρεοκοπίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων της Βραζιλίας, της Ρωσίας, του Καναδά, και της Αυστραλίας – που εκπροσωπούν 38 χώρες. Το πρόγραμμα μπορεί να αποδειχθεί «κακά σχεδιασμένο και τελικά μη βιώσιμο»… ή απλά «μια διάσωση των ιδιωτών κατόχων ελληνικών ομολόγων, κυρίως των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων», προειδοποιούσε ο εκτελεστικός διευθυντής της Βραζιλίας.

Πιο σαφής, αξιωματούχος που συμμετείχε στη συνάντηση του 2010 λέει: «Η ελληνική διάσωση δεν ήταν ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, αλλά για την ευρωζώνη».

Τα εμπιστευτικά έγγραφα αποκαλύπτουν ότι από την αρχή αρκετοί διευθυντές του ΔΝΤ ήταν ιδιαίτερα δύσπιστοι για τις οικονομικές προβλέψεις του προσωπικού. Τις χαρακτήριζαν συγκεκριμένα «υπεραισιόδοξες» και «υπερβολικά ήπιες».

Από την άλλη πλευρά, οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ και των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, που είχαν κάτω από τον έλεγχο τους το 50% των ψήφων του διοικητικού συμβουλίου, ήταν πανέτοιμοι να προχωρήσουν στην έγκριση του προγράμματος. Η υποστήριξη των ΗΠΑ αποδίδεται από το δημοσίευμα στην τεράστια έκθεση που είχαν στις ευρωπαϊκές τράπεζες οι αμερικανικές. Το ελληνικό πρόγραμμα δεν περιελάμβανε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, το οποίο σήμερα αποτελεί το βασικό αίτημα της ηγεσίας του ΔΝΤ προς τους Ευρωπαίους.

Ο Rene Weber, εκπρόσωπος Ελβετίας υποστήριξε: «Εχουμε σοβαρές αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα του προγράμματος [...] Εχουμε αμφιβολίες σχετικά με τις αναπτυξιακές παραδοχές, οι οποίες φαίνεται να είναι υπερβολικά αισιόδοξες. Ακόμη και μια μικρή αρνητική απόκλιση από τις προβλέψεις που έχει το βασικό σενάριο για την ανάπτυξη θα καταστήσει το χρέος μη βιώσιμο μακροπρόθεσμα [...] Γιατί η αναδιάρθρωση του χρέους και η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο πακέτο διάσωσης δεν έχουν εξεταστεί μέχρι τώρα;»

Ο Nogueira Batista, ευπρόσωπος της Βραζιλίας είπε: «Οι κίνδυνοι του προγράμματος είναι τεράστιοι [...] δεν μπορεί να θεωρηθεί ως διάσωση της Ελλάδας, η οποία θα υποχρεωθεί σε μια στρεβλή προσαρμογή, αλλά ως ένα σχέδιο διάσωσης των ιδιωτών κατόχων ελληνικού χρέους, κυρίως των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».

Ο Pablo Andrés Pereira, εκπρόσωπος της Αργεντινής προέβλεψε: «Η εναλλακτική λύση της εθελοντικής αναδιάρθρωσης του χρέους θα έπρεπε να ήταν στο τραπέζι [...] η εγκριθείσα στρατηγική θα έχει οριακή μόνο επίδραση σε προβλήματα φερεγγυότητας της Ελλάδας [...] Είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να καταλήξει σε χειρότερη κατάσταση μετά την εφαρμογή αυτού του προγράμματος».

Ο Arvind Virmani, εκπρόσωπος της Ινδίας ανέλυσε: «Η κλίμακα της δημοσιονομικής συρρίκνωσης, χωρίς αντιστάθμιση νομισματικής πολιτικής, είναι πρωτοφανής [...] Είναι ένα βάρος-μαμούθ που η [ελληνική] οικονομία δεν θα μπορέσει να καλύψει. Ακόμη και αν το πρόγραμμα εφαρμοστεί με επιτυχία, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα αποπληθωριστικό σπιράλ συρρίκνωσης των τιμών, μείωση της απασχόλησης και των φορολογικών εσόδων, που σταδιακά θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το ίδιο το πρόγραμμα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι επίσης απαραίτητο να ρωτήσω αν το μέγεθος της προσαρμογής [...] οικοδομεί στον κίνδυνο αποτυχίας του προγράμματος και στην επακόλουθη στασιμότητα πληρωμών [...] Υπάρχει ανησυχία ότι χρεοκοπία /αναδιάρθρωση είναι αναπόφευκτη».

Τέλος, η γνωστή μας Christine Lagarde , διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, τον Ιούνιο του 2013 υποστήριξε: «Τον Μάιο του 2010 γνωρίζαμε ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα σχέδιο διάσωσης, αλλά όχι ότι θα χρειαστεί αναδιάρθρωση του χρέους [...] Δεν είχαμε καμία ένδειξη ότι η γενική οικονομική κατάσταση πρόκειται να επιδεινωθεί τόσο γρήγορα».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που βγαίνουν στην επιφάνεια σημαντικό ρόλο στην αποτροπή της αναδιάρθρωσης του χρέους διαδραμάτισε και ο πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος εξέφραζε την άποψη της ΕΚΤ.

Οι αποκαλύψεις αυτές για τις ενστάσεις στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης του 2010, από το μέρος των αντιπροσώπων χωρών στο ΔΝΤ, εκτός της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, μαζί και πληθώρας υπηρεσιακών παραγόντων του ΔΝΤ, επιβεβαιώνουν τα γνωστά προβλήματα του προγράμματος.

Τόσο ότι η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν απότομη και υπέρογκη και συνεπώς θα προκαλούσε τεράστια ύφεση, όσο και ότι το δημόσιο χρέος θα εκτοξευόταν σε εξωπραγματικά επίπεδα και αυτό θα απαιτούσε στο μέλλον διαδοχικές αναδιαρθρώσεις.

Επίσης, ότι το βάρος έπεσε στο συμφέρον των ευρωπαϊκών τραπεζών που ήταν εκτεθειμένες στο ελληνικό χρέος και των αμερικανικών που ήταν εκτεθειμένες στις ευρωπαϊκές και οι φόβοι ότι η διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους θα προκαλούσε ντόμινο.

Αυτό το δημοσίευμα με την “διαρροή” των «άκρως εμπιστευτικών» εγγράφων δείχνει εσκεμμένη, η οποία προφανώς, προκλήθηκε από ίδιο το Ταμείο. Η στιγμή άλλωστε δεν είναι άσχετη με τις πιέσεις που ασκεί το ΔΝΤ προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκειμένου να συναινέσουν σε ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, που θα φέρει την πολυπόθητη βιωσιμότητα και θα καταστήσει τη μελλοντική βοήθεια εφικτή.

Την πρόταση απορρίπτουν προς το παρόν οι Γερμανοί, αλλά οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, που φοβούνται για το βάρος που θα κληθούν να σηκώσουν οι φορολογούμενοι των χωρών τους, κυρίως όμως για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στη δύναμη τους στις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μαΐου.

Βέβαια, η διαρροή αυτή αποτυπώνει και τον διχασμό απόψεων που υπάρχει αλλά και τον υπόγειο πόλεμο που διεξάγεται στους κόλπους του ΔΝΤ, μεταξύ συνασπισμού χωρών-μελών και διαφορετικών οικονομικών συμφερόντων τους ή και συγκρουόμενων οικονομικών σχολών.

Έτσι, η Wall Street Journal θεωρεί ότι το θέμα του κουρέματος θα είναι ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα, στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Όλα αυτά έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είχε πολλές δυνατότητες κινήσεων και όσα σενάρια συνωμοσίας είχαν διακινηθεί καταρρέουν και πάλι.

Το μόνο που μένει να μας προβληματίζει ως προς τη δική μας στάση απέναντι στους δανειστές, είναι εκείνη η παλιά φράση του Ανδρέα Παπανδρέου «ή θα αφανίσουμε το χρέος ή το χρέος θα αφανίσει εμάς».