Το ρέκβιεμ της διαπλοκής

Του Κώστα Βαξεβάνη
Θυμάμαι μερικά από τα επίθετα που απέδωσαν στον Χρήστο Λαμπράκη μετά τον θάνατό του. Ευπατρίδης, δημοκράτης, σεμνός, κύριος. Κάποια από αυτά είχε τρέξει να αποδώσει και ο Σταύρος Θεοδωράκης, τότε που περηφανευόταν για τη σχέση του με το συγκρότημα και δεν επιχειρούσε να το πνίξει στο Ποτάμι. Αφού είχε γράψει για κρασιά που είχαν πιεί μαζί και χειρόγραφα που του αφιέρωσε κατέληγε πως ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν «σαφής, ευγενής, σύντομος».

Δεν θέλω να αδικήσω ούτε τον Λαμπράκη, ούτε αυτούς που τον θαύμαζαν. Δεν είχα την τύχη να τον γνωρίσω. Θα επαναλάβω όμως εντελώς ορθολογιστικά αυτό που είχα πει κάποτε σε κάποιον ο οποίος τον θαύμαζε και συνήθιζε να λέει πως ο Λαμπράκης ήταν τόσο σεμνός που κυκλοφορούσε με ένα σαραβαλάκι και παλιά παπούτσια: «αφού του έφτανε ένα παλιοαυτοκίνητο και ένα κομμάτι ψωμί για να ζήσει, αφού είχε τέτοια αυτάρκεια, γιατί ήθελε τόσο πολύ να έχει μια οικονομική αυτοκρατορία η οποία μάλιστα μαζί με τον ίδιο να κυβερνούν την Ελλάδα;».

Ο Λαμπράκης κυβερνούσε την Ελλάδα. Και αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από όσα επίθετα κι αν εφευρεθούν για να τον εξιλεώσουν. Η αλήθεια είναι πως η βασική ευθύνη δεν ανήκει σε αυτόν, αλλά σε όλους εκείνους που δέχονταν να τους κυβερνά. Που αντιλαμβάνονταν τη δημοσιογραφία ως πολιτική παρέμβαση και την πολιτική παρέμβαση ως επιθυμία του. Δεν χρειαζόταν ο Λαμπράκης να σηκώσει το τηλέφωνο και να δώσει εντολές. Αρκούσε να γράψει αυτό που επιθυμούσε ή αυτό που οραματιζόταν για να συνωμοτήσει όλο το πολιτικό σύμπαν για να το αποκτήσει όπως θα έλεγε και ο Κοέλιο.

Δεν γνωρίζω πόσο ταλαντούχος ήταν στη μουσική και πόσο ευαίσθητος στην τέχνη, αλλά αυτό το «ο κύριος Λαμπράκης» που ταύτιζαν όλοι με τη μελωδία της ευτυχίας στα υπουργικά γραφεία, δεν σχετιζόταν με τέχνη. Αν και πρέπει να του πιστώσω στο σημείο αυτό πως κατάφερε να κάνει μια σειρά από παρατρεχάμενους και αγροίκους που δούλευαν στο ΔΟΛ και το Mega, να ακούσουν ένα δύο δίσκους κλασσικής μουσικής για να εμφανίζονται φιλόμουσοι αν τύχαινε και σε κάποια τους συνάντηση εκτός από εντολές, τούς έδινε το περιθώριο να δείξουν πόσο ευαίσθητα πιστοί ήταν.

Δεν θα πω αυτό το γνωστό «τον Λαμπράκη θα τον κρίνει η Ιστορία», γιατί πάρα πολλοί, μαζί και ο ίδιος, φρόντισαν για μια άλλη συγγραφή της Ιστορίας αφού εκτός από νικητές ήταν και κάτοχοι των πιο ισχυρών Μέσων Ενημέρωσης. Όπως θα διαβάσετε στο τεύχος του Hot Doc που κυκλοφορεί (τεύχος 60) ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν σύμφωνα με έγγραφα που έχουν κατατεθεί στοn Φάκελο της Κύπρου, πίσω από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Πίσω δηλαδή από την τραγωδία της διχοτόμησης που ακολούθησε λόγω του πραξικοπήματος. Η διχοτόμηση ήταν ένας αμερικανικός σχεδιασμός, αφού οι Αμερικανοί με πρώτο τον Κίσινγκερ, προτιμούσαν μια διχοτομημένη νατοϊκή Κύπρο, από μια Κύπρο στα χέρια του αστάθμητου («κόκκινου» όπως τον αποκαλούσαν) Μακάριου.

Τα έγγραφα αυτά, τα οποία αποσιωπήθηκαν συνοδεύονται από μαρτυρίες ανθρώπων που μιλούν στο Hot Doc αλλά και από ένα ιστορικό προηγούμενο το οποίο καλύφθηκε στο πέρασμα των δεκαετιών από την τεχνητή λήθη. Ο Χρήστος Λαμπράκης συνωμότησε και στο παρελθόν με τους ίδιους ανθρώπους που φέρεται να σχεδίασε το πραξικόπημα, για να ανατρέψει τον Γεώργιο Παπανδρέου. Οργάνωσε τις συσκέψεις Αποστασίας, για τραγική σύμπτωση και πάλι, την εποχή που οι Αμερικανοί ήθελαν αυτό ακριβώς. Ο «κεντρώος» ρόλος του Λαμπράκη λίγο πριν από τη Χούντα δεν είναι σίγουρο αν ήταν πεποίθησή του όπως ισχυρίζεται το Ίδρυμα Λαμπράκη ή αν ήταν η ανάγκη να καλύψει τις δράσεις και τις επιλογές του.

Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που επιβεβαιώνουν πως ο Λαμπράκης είχε σχέση και με τον Ιωαννίδη και με τον Σαμψών, οι οποίοι, λένε, τον συναντούσαν συνοδεία ΕΣΑτζήδων. Η σχέση αυτή δεν ήταν απαραίτητα πολιτική μόνο και δεν είναι αντικείμενο δημοσιογραφικής έρευνας γιατί δεν πρέπει να μας απασχολεί αυτή η πλευρά. Η ουσία είναι πως μια πλευρά της πολιτικής - εθνικής τραγωδίας σε αυτή τη χώρα και την Κύπρο, αντί να βγει στην επιφάνεια και να αντιμετωπιστεί με επιχειρήματα, παραχώνεται στο σκοτάδι της ευγενούς διαπλοκής.

Εμείς παραδίδουμε στη δημοσιότητα τα στοιχεία, όχι γιατί φιλοδοξούμε να ξαναγράψουμε την Ιστορία, αλλά γιατί πιστεύουμε πως αν αυτή η χώρα δεν κοιτάξει την αλήθεια κατάματα, θα είναι καταδικασμένη ο ορίζοντάς της να είναι όσα δείχνουν τα κανάλια και οι φυλλάδες της διαπλοκής.