Τι θα ζητήσει ο Μάριο Ντράγκι από τους Ευρωπαίους ηγέτες

JOHN O’ DONNELL / REUTERS
Οι αγορές κρατικών ομολόγων θα ενισχύσουν προσωρινά την εμπιστοσύνη των επενδυτών, αλλά ο Ντράγκι είναι πεπεισμένος ότι η κίνηση θα αποδειχτεί μάταιη μακροπρόθεσμα εάν τα κράτη-μέλη δεν δεσμευτούν να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στη φορολογία.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα, στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να καλέσει μετ’ επιτάσεως τους Ευρωπαίους ηγέτες να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις στις χειμαζόμενες οικονομίες τους. Σε διαφορετική περίπτωση αναλαμβάνουν το ρίσκο να αποδυναμώσουν τη νομισματική επίθεση που έχει εξαπολύσει η ΕΚΤ στην προσπάθειά της να αναζωογονήσει τη στάσιμη ευρωπαϊκή οικονομία. Καθώς η ΕΚΤ πλησιάζει όλο και πιο πολύ στο να τυπώσει χρήμα ώστε να αγοράσει κρατικά ομόλογα, ο Μάριο Ντράγκι ανησυχεί όλο και περισσότερο για τον αργό ρυθμό με τον οποίο εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, κάτι που ο Ντράγκι φοβάται ότι θα υπονομεύσει τη μακροπρόθεσμη επίδραση της ονομαζόμενης ποσοτικής χαλάρωσης στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.Στις 18 Δεκεμβρίου, ο Ντράγκι θα πει στον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και στον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι να επιταχύνουν την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και να συγκρατήσουν τις δαπάνες. Αντιθέτως, ο Ντράγκι θα ζητήσει από τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ να επενδύσει περισσότερα χρήματα σε έργα υποδομής και να ενισχύσει την εσωτερική ζήτηση. Ωστόσο η επιφυλακτικότητα των Γάλλων, η εύθραυστη κατάσταση που επικρατεί στην Ιταλία και η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα σημαίνουν ότι ο Ντράγκι θα αποχωρήσει από τη σύνοδο κορυφής χωρίς να έχει αποσπάσει μία απόφαση που θα αλλάξει ριζικά την παρούσα κατάσταση. Γεγονός που τον αναγκάζει να προχωρήσει με την ποσοτική χαλάρωση ανεξάρτητα από το τι θα κάνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Οι αγορές κρατικών ομολόγων θα ενισχύσουν προσωρινά την εμπιστοσύνη των επενδυτών, αλλά ο Ντράγκι είναι πεπεισμένος πως η κίνηση θα αποδειχτεί μάταιη μακροπρόθεσμα εάν τα κράτη-μέλη δεν δεσμευτούν να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στη φορολογία. «Η ατζέντα της γαλλικής και της ιταλικής κυβέρνησης είναι σωστή, αλλά δεν προχωρούν με την εφαρμογή. Η Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει ασκώντας πίεση», λέει μια πηγή.

Συχνές εκκλήσεις

Οι δημόσιες εκκλήσεις του Ντράγκι γίνονται σταδιακά όλο και αυστηρότερες. Προειδοποίησε, τον προηγούμενο μήνα, ότι αν δεν γίνουν αλλαγές, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να τρωθεί η «ουσιαστική συνοχή» της Ευρωζώνης, δηλαδή η ίδια η επιβίωσή της. Ομως οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται αντιμέτωποι με ευρωσκεπτικιστές που επιθυμούν τη διάλυση της Ευρωζώνης και με κατεστημένα συμφέροντα που έχουν γαντζωθεί σε κεκτημένα δικαιώματα και προς το παρόν διαθέτουν μικρό περιθώριο κινήσεων. Αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν συζητήσει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την ιδέα σύναψης «συμφώνου διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», δηλαδή δεσμεύσεων που θα υπογράψουν όλα τα 18 μέλη της Ευρωζώνης και θα περιλαμβάνουν σημεία αναφοράς ώστε να μετριέται η πρόοδος κάθε χώρας. Εφόσον δεν επιτυγχάνεται πρόοδος, θα ασκείται πίεση από τους εταίρους. Οι εν λόγω προτάσεις θα συζητηθούν στη σύνοδο κορυφής του Φεβρουαρίου, ωστόσο η υπογραφή παρόμοιας συμφωνίας αργεί πολύ, εάν υπάρξει ποτέ. Η πρόταση του τέως προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι για υπογραφή «συμβολαίων μεταρρυθμίσεων», που θα προσφέρουν φθηνή χρηματοδότηση στα κράτη-μέλη σε αντάλλαγμα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, δεν προχώρησε. Τα βόρεια κράτη θεώρησαν ότι δεν υπάρχει λόγος να πληρώσουν τους εταίρους ώστε να κάνουν αυτά που θα έπρεπε ούτως ή άλλως να κάνουν, ενώ τα νότια κράτη αρνήθηκαν να δεχτούν μεταρρυθμίσεις που θα επιβάλλονται απ’ έξω. Ο Μάριο Ντράγκι δεν μπορεί πλέον να αναβάλλει περισσότερο τις αγορές κρατικών ομολόγων, εάν θέλει να αποφύγει τον αποπληθωρισμό στην Ευρωζώνη.

Τραπεζίτης, όχι κυβερνήτης

Ο Μάριο Ντράγκι θα δώσει και συμβουλές διακριτικά, διότι θέλει να αποφύγει την όποια υπόνοια πως οι μεταρρυθμίσεις είναι το αντάλλαγμα για τις αγορές κρατικών ομολόγων. «Δεν μπορεί να υπάρξει προσφορά ποσοτικής χαλάρωσης σε αντάλλαγμα για μεταρρυθμίσεις», λέει ο Κλέμενς Φουστ, επικεφαλής του σημαντικού γερμανικού Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Ερευνα (ZEW). «Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι ο Μάριο Ντράγκι κυβερνάει την Ευρώπη και αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί», προσθέτει.

Η Γαλλία απειλείται με επιβολή προστίμου αν δεν λάβει επιπλέον μέτρα λιτότητας ώστε να μειώσει ταχύτερα το δημοσιονομικό της έλλειμμα κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ. Το ιταλικό Κοινοβούλιο επικύρωσε τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας που προώθησε ο Ματέο Ρέντσι, ωστόσο ο νόμος για την απασχόληση δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί.

Ομως ο Ντράγκι έχει αιτήματα και από τη Γερμανία. Η ΕΚΤ θέλει το Βερολίνο να επενδύσει περισσότερα χρήματα προκειμένου να εκσυγχρονίσει τα δίκτυά του στις μεταφορές, στην ενέργεια και στα ψηφιακά δίκτυα.