Όταν ο Σαμαράς δημιούργησε τον Τσίπρα

Είναι φορές που δεν υπάρχει τρίτος δρόμος, οι ισορροπίες ασθενούν και οι μέσες λύσεις που μπορεί να ικανοποιούν τη στιγμή, δεν είναι βιώσιμες στο χρόνο. Έρχονται, τότε, αμείλικτα τα διλήμματα και καλείσαι να πάρεις αποφάσεις, είτε ως άτομο, είτε ως συλλογικότητα, είτε ως χώρα. Είναι οι στιγμές που πρέπει να αποφασίσεις ενώ η κάθε σου παλινδρόμηση στοιχίζει σε χρόνο και η θέση αυτού στην εξίσωση του κόστους δυσχεραίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα...

Κάποια από τα διλήμματα είναι ξεκάθαρα και έχουν να κάνουν με μία καλή ή κακή επιλογή, με τις πολλές παραμέτρους να θολώνουν την SWOT analysis (ανάλυση πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων), όμως ένα καλό zoom out και η κωδικοποίησή του ξεκαθαρίζει το τοπίο και σου δίνει τη δυνατότητα να αποφασίσεις ορθά και να υποστηρίξεις με συνέπεια την απόφαση που θα πάρεις.

Δυστυχώς, στη ζωή υπάρχουν και τα διλήμματα από τα οποία η καλή επιλογή απουσιάζει πάνω απ᾽ το τραπέζι. Είναι οι περιπτώσεις που καλείσαι να επιλέξεις μεταξύ του δυσάρεστου και του καταστροφικού. Ένα τέτοιο δίλημμα αφορούσε και στην αντιμετώπιση χρεοκοπίας της Ελλάδας το 2009.

Η Ελλάδα βρέθηκε σε δυσμενή θέση, με δημοσιονομικό έλλειμμα 15,7%, χρέος 300 δις (127% του ΑΕΠ) και έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών 15%. Οι υπέρογκες δανειακές της ανάγκες
για το οικονομικό έτος 2010 δεν μπορούσαν πλέον να καλυφθούν από τις αγορές. Η Ελλάδα χρεοκόπησε και το δίλημμα ήταν ξεκάθαρο:

1) Η προσπάθεια για τη δημιουργία οικονομικού μηχανισμού στήριξης από την Ε.Ε., την οποία είχαμε εξαπατήσει με τα greek statistics, άρα το εγχείρημα ήταν δύσκολο καθότι η διαπραγματευτική μας αξία παρέμενε σχεδόν μηδενική εκείνη την περίοδο.

2) Η άτακτη χρεοκοπία και η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, αν και εφόσον δεν βρίσκαμε πηγή χρηματοδότησης.

Η πρώτη θα ήταν μία δυσάρεστη επιλογή και η δεύτερη η απόλυτη καταστροφή. Επιλέξαμε την πρώτη επιλογή, προσπαθήσαμε και καταφέραμε τη δημιουργία μηχανισμού στήριξης, προφανώς με τους όρους των δανειστών, ήταν το καλύτερο που μπορούσαμε να πάρουμε εκείνη την περίοδο.

Τι ακριβώς μάς είπαν οι εταίροι μας; Να συμφωνήσουμε στο περίφημο μνημόνιο, το οποίο περιελάμβανε 2 πακέτα, αυτό της λιτότητας ούτως ώστε να μειώσουμε το έλλειμμα (η λιτότητα είναι ο μοναδικός τρόπος, με ένα μίγμα αύξησης φόρων και μείωσης δαπανών σε συνδυασμό με την πάταξη της φοροδιαφυγής, ιδιωτικοποιήσεις και τον οικονομικό εξορθολογισμό) και το δεύτερο πακέτο των μεταρρυθμίσεων, για να μπορέσουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί και να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις της αγοράς.

Να πούμε πιο απλοϊκά τα 2 πακέτα; Να βγάζουμε όσα τρώμε και να αλλάξουμε ως κράτος, αντιμετωπίζοντας τις αιτίες χρεοκοπίας και εκσυχρονίζοντας τις δομές μας.

Πράγματι, ξεκινήσαμε μία προσπάθεια βασισμένη σε ένα συγκεκριμένο πλάνο, με τα όσα λάθη και παραλείψεις, η οποία σίγουρα δεν έφερε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Και το βασικό ερώτημα είναι το εξής:

Γιατί δεν τα καταφέραμε;

Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η Ελλάδα θα τα είχε καταφέρει και θα έβγαινε από το μνημόνιο σε μία τετραετία, υπό την προϋπόθεση ότι θα κινείτο συγκροτημένα σε αυτή την κατεύθυνση, με τις 2 μεγάλες κοινοβουλευτικές δυνάμεις σε σύμπνοια και με προσήλωση στον εθνικό αυτό στόχο. Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ αντιπροσώπευαν >80% του κοινοβουλίου και ήταν αυτοί που θα μπορούσαν να ορίσουν και να επικοινωνήσουν το σαφές δίλημμα με το οποίο ήταν αντιμέτωπη η χώρα.

Εντούτοις, ο Σαμαράς αποδεικνύεται το μοιραίο πρόσωπο κατά τη διάρκεια της κρίσης, διότι αποφασίζει τη μη συμμετοχή στην εθνική προσπάθεια ως όφειλε (είναι πολιτική αστειότητα η προσπάθεια εγκλωβισμού με τους 180, εδώ ετίθετο ζήτημα εθνικής ευθύνης), παραθέτοντας έναν τρίτο ουτοπικό δρόμο, μεταξύ αυτόν του μνημονίου και της δραχμής. Από τη στάση του αυτή γεννιέται το κόμμα της Μπακογιάννη, όμως το χειρότερο όλων είναι ότι καλλιεργείται μία ουτοπία, η οποία ποτίζει -επί διετία- τον ελληνικό λαό που δυσκολεύεται να προχωρήσει ακόμη και στην παραδοχή ότι χρεοκοπήσαμε αλλά και την προφανή αναγκαιότητα του μνημονίου.

Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει σε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις χωρίς τη συμμετοχή του κόσμου. Και για να γίνει συμμέτοχος ο κόσμος θα έπρεπε να πεισθεί για τον δύσκολο μονόδρομο της 1ης επιλογής, με τις λογικές επαναδιαπραγματεύσεις κατά την πορεία. Εν αντιθέσει, η στάση της ΝΔ, ως ενός φιλοευρωπαϊκού κόμματος της τάξεως του 40% τοποθέτησε τον κόσμο απέναντι σε αυτή την εθνική προσπάθεια.

Αποτέλεσμα; Όταν ο αρχιτέκτοντας του αντιμνημονίου Αντώνης Σαμαράς συμφώνησε με το διευθυντήριο των Βρυξελλών (Γερμανία-Γαλλία και διαπραγματευτή τον Μπαρόζο) και έκανε την περίφημη μνημονιακή κωλοτούμπα, μεγάλο μέρος της βάσης είχε πεισθεί για τον τρίτο δρόμο της εύκολης προσαρμογής με τα υποτιθέμενα ισοδύναμα.

Η στάση του Σαμαρά μετρήθηκε στις εκλογές του 2012, με τη δημιουργία ενός δεύτερου κόμματος (το πρώτο της Μπακογιάννη δημιουργήθηκε λόγω της αντιμνημονιακής του στάσης) με αντιμνημονιακά χαρακτηριστικά, αυτό του Καμμένου, με τους Ανεξάρτητους Έλληνες να παίρνουν 10,7% τον Μάιο του 2012! Κάποιοι απέδωσαν αυτή την τεράστια πολιτική επιτυχία στη διαδικτυακή καμπάνια των ΑΝΕΛ και άλλοι στα καλά ψηφοδέλτια.

Προφανώς, δεν ισχύει ούτε το πρώτο, ούτε και το δεύτερο. Οι ΑΝΕΛ χρησιμοποίησαν τα social media με απόλυτο ερασιτεχνισμό ενώ τα ψηφοδέλτια ήταν «πάρε τον ένα, χτύπα τον άλλο». Το 10,7% ήταν η είσπραξη της αντιμνημονιακής ρητορικής, την οποία τεχνηέντως καλλιέργησε ο Σαμαράς.

Μαζί με τον Καμμένο, η αντιμνημονιακή ρητορική του μίσους και της «υποδούλωσης» στους εταίρους μας, ενώ υπήρχαν άλλες μαγικές Ζαππειακές λύσεις, δημιούργησε και το τέρας της Χρυσής Αυγής.

Και φυσικά, το γεγονός της μη οριοθέτησης του πραγματικού διλήμματος και της πιθανής ύπαρξης άλλων δρόμων δεν μπορούσε να μην φτάσει μέχρι τα αριστερά. Έτσι, το αντιμνημονιακό ρεύμα μαζεύτηκε εν μία νυκτί στη ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη, η οποία δημοσκοπικά άγγιξε το 17% τον Μάρτιο του 2012. Όμως, η ήπια ρητορική του προέδρου της ΔΗΜΑΡ δεν ήταν αντιπροσωπευτική των ψηφοφόρων του αντιμνημονίου και έτσι, ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα να «σκίσει» τελείως τη λογική, να ορίσει ως εχθρούς τους ευρωπαίους και να εισπράξει τη δυσαρέσκεια κάνοντας την έκπληξη και παίρνοντας τη δεύτερη θέση τον Μάιο του 2012 με ποσοστό κοντά στο 17% και τον Ιούνιο του 2012 με ποσοστό 27%.

Συνοψίζοντας, η αντιμνημονιακή ρητορική του Σαμαρά ήταν αυτή που τον έφερε στην εξουσία όμως αποδείχθηκε μοιραία για τη χώρα. Ο ίδιος, κατά την άποψή μου πάντα, είναι και το κεντρικό πρόσωπο ευθύνης για την μη επίτευξη εξόδου μας από το μνημόνιο. Καθώς καταλαμβάνει την εξουσία, σταματά κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης και επιστρέφουμε στον δρόμο του πελατειασμού, με συνεργούς τους Βενιζέλο-Κουβέλη.

Το opengov καταστρατηγήθηκε, οι κολλητοί κατέλαβαν τις θέσεις ευθύνης την κρατική μηχανή (4-2-1), οι συμφωνίες με τους λεγόμενους ολιγάρχες έγιναν σε κάθε επίπεδο (μέχρι και ο γιος Ψυχάρης κατέβηκε βουλευτής με τη ΝΔ) και κινδύνεψε ακόμη και η Δι@ύγεια.

Ο ίδιος ο Σαμαράς, σε πρόσφατη ερώτηση απολογισμού του δημοσιογράφου Χατζή ''ποια είναι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση της κυβέρνησής σας'' απάντησε ότι ''αλλάξαμε την κουλτούρα των Ελλήνων''.

Υπ᾽ αυτό το πρίσμα, ο Σαμαράς είναι αυτός ο οποίος δημιούργησε τον Τσίπρα και τον οδήγησε στην εξουσία, στρώνοντας με ροδοπέταλα το δρόμο του αντιμνημονίου. Ο Τσίπρας συνέχισε την περιγραφή του τρίτου δρόμου, αυτόν μεταξύ μνημονίου και δραχμής, ο οποίος προφανώς με την κατάληψη της εξουσίας αποδείχθηκε ένα μεγάλο ψέμα. Η απάτη ήταν τόσο μεγάλη που δεν έφτανε η αποδοχή της αλήθειας, έπρεπε κάπως να δικαιολογηθεί και έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μετονομασίες του μνημονίου και της τρόικας, προσφέροντας άφθονο γέλιο εκτός συνόρων για τον παραλογισμό και την υποκρισία μας.

Δυστυχώς, η συνέχεια προμηνύεται ακόμη πιο δυσάρεστη. Αντίστοιχη της αντιμνημονιακής ρητορικής Σαμαρά είναι εθνικιστική ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία σε πολλές των περιπτώσεων ξεπερνά και αυτή του συγκυβερνώντος ακροδεξιού Πάνου Καμμένου. Η τεράστια πλειοψηφία των Ελλήνων πλέον αντιμετωπίζει τους εταίρους μας ως εχθρούς. Το ίδιο κλίμα καλλιεργείται και ως προς τους γείτονές μας.

Παράλληλα, η κυβέρνηση σχεδιάζει να στήσει ένα απέραντο δικαστήριο, εντός και εκτός της χώρας, για αυτούς που δήθεν μας έβαλαν σκόπιμα στο μνημόνιο, για τους Γερμανούς που μας εκμεταλλεύονται οικονομικά και όλα αυτά εντός ενός πλαισίου μίας κρυφής συμφωνίας με την Καραμανλική πτέρυγα και επισφράγισμα αυτής την επιλογή Παυλόπουλου για την Προεδρία Της Δημοκρατίας.

Το μίσος και ο θυμός του κόσμου έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και αν η κυβέρνηση αποφασίσει να αλλάξει στρατηγική, η βάση δεν πρόκειται να ακολουθήσει, όπως δεν ακολούθησε και τον Σαμαρά. Οπότε, η δήθεν απειλή ότι αν δεν τα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει η Χρυσή Αυγή είναι επί της ουσίας η ακραία κατεύθυνση στην οποία οδηγεί τον κόσμο η ίδια η κυβέρνηση.

Δυστυχώς, για πρώτη φορά στη ζωή μου είμαι απαισιόδοξος. Η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει. Το αντιμνημόνιο μάς έβγαλε εκτός στόχου και ο εθνολαϊκισμός θα μας καταστρέψει.

Ξέρω, ίσως να ´χει μικρή σημασία η απόδοση ευθυνών. Όταν όμως βλέπω τον Σαμαρά, μετά από τα όσα δεινά έχει προκαλέσει στη χώρα για να καταλάβει την εξουσία, να καιροφυλαχτεί -αρνούμενος να παραδώσει σκυτάλη στο κόμμα του- για την επανακατάληψη της ίδιας εξουσίας, τόσο περισσότερο αισθάνομαι ότι μου λείπει το οξυγόνο από τον ελληνικό αέρα.

Μόνο θλίψη αισθάνομαι για μία Ελλάδα που, στην πιο δύσκολη μεταπολιτευτική στιγμή της, έπεσε στα χέρια πολιτικών καιροσκόπων και εμπόρων ελπίδας. Δυστυχώς, ο τρίτος δρόμος του Σαμαρά και κατόπιν του Τσίπρα, εκτός από μη πραγματικός θα είναι και ο μοιραίος για τη χώρα.