Απίθανες μέρες

Είχε μόλις χωρίσει από την γυναίκα του ο Γιάννης, ο ταλαντούχος συμφοιτητής μου στο Πολυτεχνείο. Το μόνο πού πήρε, φεύγοντας από το σπίτι του Saint Johns Wood στο Λονδίνο, ήταν τον Πελοπίδα, τον παπαγάλο.
Για λίγες μέρες, μέχρι να βρει νέο σπίτι, θα έμενε σε ένα ξενοδοχείο. Ήταν οι καλύτερες του μέρες όπως μου έλεγε τα βράδια που βρισκόμαστε. Σταμάτησε να ακούει την μουρμούρα της γυναίκας του και έκανε ό,τι ήθελε χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα.

Τον μόνο που φρόντιζε ήταν τον παπαγάλο. Τον καθάριζε, τον γυάλιζε και του μιλούσε συνέχεια.
O Γιάννης που δουλεύει ακόμη και σήμερα στο City σαν free lancer ξεκίνησε σαν μηχανικός.
Στη συνέχεια, πήγε στο Imperial για μεταπτυχιακό και εκεί πήρε master στην κυματική θεωρία της εξαναγκασμένης ταλάντωσης.
Αν και για τις δουλειές μας σπάνια μιλάγαμε, είχα καταλάβει ότι στον τομέα του ήταν specialist. Κρατούσε όμως πάντα μυστικά τα projects που αναλάμβανε.

Στα ζώα από μικρό παιδί είχε παθολογική αδυναμία. Γάτες, σκυλιά, καναρίνια, κοτόπουλα, κουνέλια , μια μικρή μαϊμού η Αρετή, χαμστεράκια και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί νους ανθρώπου είχαν κατά καιρούς περάσει η ζήσει μέσα στο σπίτι του.
Στον παπαγάλο, όμως, τον οποίο με βαριά καρδιά δέχτηκε η πρώην πια γυναίκα του για συγκατοίκηση , είχε ξεχωριστή αδυναμία.
Άλλωστε, αυτόν και τα βιβλία του ζήτησε μόνο να πάρει στην τελετή αποχώρησης από το σπίτι που έζησαν μαζί τρία χρόνια.
«Να πάτε στον αγύριστο και οι δύο σας» του είχε πει αυτή η ξινή, που ποτέ δεν συμπάθησα, η Εύη.
Του έτυχε λοιπόν, εκείνες τις μέρες που έμενε στο ξενοδοχείο, μεγάλο επαγγελματικό ταξίδι. Στο Chicago.
Με παρακάλεσε να κρατήσω τον Πελοπίδα για κανένα μήνα.
Δέχτηκα.
Και μαζί με το πουλί μου άφησε και μια μικρή σακούλα με παπάγιες, μάνγκο, ακτινίδια, πολυβιταμίνες, χρωστικές πτερώματος, άλατα μπάνιου και ό,τι άλλο μπορεί να χρειαστεί ένας παπαγάλος.
Κράτησα σημειώσεις για το ωράριο χορήγησης της τροφής και των βιταμινών, μου εξήγησε πώς αλλάζουν τα νερά στα κλουβιά και πώς να του μιλάω και να μην βιάζομαι , αλλά να τον περιμένω λίγο , και στο τέλος με ρώτησε αν έχω απορίες.
«Εντάξει Γιάννη , τα κατάλαβα. Τίποτα άλλο;» τον ρώτησα.
Και τότε βγάζει ένα CD , μου το δείχνει γελώντας, και μου λέει:
«Είναι οι 4 εποχές του Vivaldi. Τρελαίνεται με αυτό και δεν σταματάει να κελαηδά. Μέχρι και σε 300 διαφορετικές αρμονικές έχω βρει ότι αποκρίνεται.
Και επιπλέον είναι συναισθηματικό πτηνό. Καταλαβαίνει πότε το προσέχεις και πότε αδιαφορείς. Πότε το πρεσάρεις και πότε το αφήνεις να χαλαρώσει.
Να μου προσέχεις λοιπόν το πουλί! Είναι άλλωστε και εργαλείο της δουλειάς μου. Με βοηθάει να κάνω αναλύσεις σε εφαρμογές ανακλαστικότητας και να σχεδιάζω μοντέλα.»
«Δηλαδή ρε Γιάννη» τον ρώτησα, «πού σε βοηθάει; Σε καμία αποστήθιση;»
«Όχι , ρε μαλάκα. Θα στο πω πολύ απλά και αν το πιάσεις έχει καλώς. Μηχανικός είσαι, άκου!
Τι είναι η φωνή μας; Μια κυματική συνάρτηση. Την λέμε μητρική.
Τι είναι η επανάληψη που κάνει ο παπαγάλος; Μια άλλη κυματική συνάρτηση. Την λέμε εξαναγκασμένη.
Αυτές καταγράφονται σε ένα μηχάνημα που ονομάζεται αναλυτής ηχητικών ταλαντώσεων και εγώ παίρνω τα δεδομένα αυτά , τα αναλύω μαθηματικά και τα συσχετίζω σε μια διαφορική συνάρτηση πολλών δυναμικών μεταβλητών. Τέτοιες μεταβλητές είναι η ένταση των ήχων που ακούει ο παπαγάλος, η χροιά της φωνής, οι εξωτερικοί θόρυβοι και πολλά αλλά πράγματα.
Την λέμε λοιπόν αυτή την μαθηματική σχέση που δημιουργείται ανακλαστική συνάρτηση η συνάρτηση συμπεριφοράς.
Σε αυτή λοιπόν την συνάρτηση -που δεν χρειάζεται να ξέρεις και περισσότερα – ζουν και πεθαίνουν μέσα της αυτές οι πολλές μεταβλητές που μπορείς με τα κατάλληλα εργαλεία να τις επεξεργαστείς.
Αυτές τις μεταβλητές τις λέμε και ευαισθησίες.
Έτσι, μεταβάλλοντας τα δεδομένα της μητρικής συνάρτησης, μπορείς να προβλέψεις μια ανακλαστική συνάρτηση. Κάνοντας πολλές τέτοιες δοκιμές, φτιάχνεις ένα μοντέλο.
Φτιάχνοντας τώρα ένα κυματικό μοντέλο ανακλαστικότητας, προχωράς στη συνέχεια σε προσομοίωση μιας άλλης κατάστασης ξένης σε σχέση με αυτή που μελέτησες η ενός άλλου θεωρητικού προβλήματος.
Η προσομοίωση -αν την πετύχεις- γίνεται το τελικό μοντέλο σου και όλο αυτό είναι το πρακτικό αποτέλεσμα της δουλειάς μου.
Αυτό φτιάχνω και αυτό πουλάω. Αυτά τα μοντέλα προσομοίωσης, όπως τα λέμε, τα αγοράζουν τα ερευνητικά τμήματα διαφόρων πολυεθνικών εταιρειών. Και με δικά τους προγράμματα τα προσαρμόζουν στις ανάγκες τους.
Ε λοιπόν, ο παπαγάλος είναι τόσο ευαίσθητο πουλί που μικρές ανεπαίσθητες μεταβολές στα εξωτερικά ερεθίσματα που δέχεται επηρεάζουν την κυματική συνάρτηση των άναρθρων κραυγών που βγάζει η του κελαηδήματος που κάνει.
Εσύ τι νομίζεις; Ίδια Κελαηδάει ένα πουλί άμα ακούει συνέχεια τον Nabucco που είναι μια βαριά όπερα και ίδια όταν ακούει τον Κουρέα της Σεβίλλης; Όχι, βέβαια.»
«Κατάλαβες λοιπόν τίποτα;» με ρώτησε.
«Μέσες άκρες ναι» του απάντησα, «αλλά δώσε μου και κανένα παράδειγμα να το καταλάβω καλύτερα».
«Να, ας πούμε ότι μια λέξη την λες πιο δυνατά από την ένταση που έχει συνηθίσει ο παπαγάλος. Το πουλί εκνευρίζεται και η αρμονική που παράγεται από αυτό που επαναλαμβάνει είναι μια διαφορετικής μορφής συνάρτηση από αυτή που βγάζει όταν του μιλάς τρυφερά.
Χάρη σε αυτό το μηχάνημα, τον αναλυτή ηχητικών ταλαντώσεων -και την μαθηματική επεξεργασία που κάνω- δημιουργώ το μοντέλο έντασης. Αυτοί που το αγοράζουν το χρησιμοποιούν στο τμήμα έρευνας για κάποιο άλλο σκοπό που χρησιμεύει στις δικές τους δουλειές. Κάπου που υπεισέρχεται ο παράγοντας ένταση.
Εκεί ούτε μπλέκομαι ούτε και εκείνοι με θέλουν στα πόδια τους. Ξέρω πάντως ότι αν το μοντέλο είναι επιτυχημένο, κερδίζουν αυτοί πάρα πολλά χρήματα.
Από αυτό το ευλογημένο πουλί ζω λοιπόν. Στο εμπιστεύομαι.
Έφυγε ο Γιάννης για το Σικάγο, χωρίς να μου πει τον σκοπό του ταξιδιού του, ακολούθησα τις οδηγίες, επαναλάμβανε ο Πελοπίδας ότι του έλεγα, από απλές λέξεις μέχρι ολοκληρωμένα γαμωσταυρίδια , και για να τον κάνω χάζι του έβαζα και τον Vivaldi .
Τόσο πολύ γούσταρε την μελωδία που ακόμη και να σταματούσε το cd o Πελοπίδας κελαηδούσε.
Πειραματίστηκα και εγώ. Παρατηρούσα ότι, πράγματι, μετά τον Vivaldi, κελαηδούσε εύθυμα και αρμονικά για 24 μετρημένα λεπτά. Κάθε φορά το ίδιο.
Δοκίμασα την Madame Butterfly.

Τι περίεργο! Η χροιά του κελαϊδίσματος ανέδυε μια περίεργη θλίψη. Το πουλί είχε κουρνιάξει σε μια γωνιά.
Του έβαλα τους γάμους του Figaro.
Στριφογύριζε στο κλουβί χαρούμενο και, λίγα δευτερόλεπτα πριν η χοντρή μπει στην τελική άρια, το πουλί τρελαινόταν και προσπαθούσε να τη μιμηθεί.
Ενδιάμεσα, στην τρελή χαρά του, πέταγε και καμιά Χριστοπαναγία από αυτές που του είχα μάθει .
Ήταν απίθανες οι μέρες που περνούσαμε μαζί με τον Πελοπίδα. Είχε τόσο δίκιο ο Γιάννης σε αυτά που μου έλεγε.
Με είχε ενθουσιάσει τόσο πολύ, που με ανάγκασε να ξαναδιαβάσω όλη την Ακουστική Κυματική Θεωρία για να καταλαβαίνω περισσότερα από αυτά που θα συζητούσαμε όταν θα γύριζε.
Μέρα παρά μέρα, ο Γιάννης στο τηλέφωνο.
«Όλα καλά με το πουλί;» με ρωτούσε. «Μην σε νοιάζει Γιάννη, τον προπονώ σε Σούμπερτ τώρα.
Πες μου ρε τι μοντέλο θα φτιάξεις μόλις γυρίσεις;»
Με τα χίλια ζόρια του βγήκε.
«Δύσκολο πολύ, μου φαίνεται. Είναι για ένα hedge fund. Έχουν μάθει για μένα ότι είμαι ειδικός στην ανακλαστικότητα, αυτές τις μαλακίες που λέει και ο Soros, και μου ζήτησαν να φτιάξω ένα μοντέλο τυρβώδους κυματικής ροής που τροφοδοτείται ενεργειακά από αδελφό μοντέλο. Αλλά το δύσκολο της υπόθεσης είναι ότι εκεί το πρωτογενές ρέον μέσον θα είναι σύνθεση τριών άλλων διαφορετικών μέσων . Σαν να ανακατεύεις δηλαδή αέρα, σκόνη και καπνό. Γάμησέ τα.»
«Δεν το καταλαβαίνω, ρε Γιάννη» του απάντησα. «Τι σκατά σκαρώνουν πάλι;»
«Μήπως εγώ νομίζεις στην αρχή το κατάλαβα; Δεν θέλανε να μου το εξηγήσουν πρακτικά. Δεν θέλανε να μπούνε σε χρηματοοικονομικές λεπτομέρειες. Τελικά, αναγκάστηκαν να μου δώσουν ένα ανάλογο διατροφικό παράδειγμα. Αυτοί για οτιδήποτε σκουπίδι φτιάχνουν βρίσκουν ένα διαιτολογικό η ιατρικό ανάλογο»
«Ας πούμε» μου είπαν, «ότι θέλουμε να δοκιμάσουμε πώς θα αντιδράσει το στομάχι φυτοφάγου που θα δοκιμάσει για πρώτη φορά κρέας. Αλλά όχι ένα είδος κρέατος πχ μοσχάρι αλλά ένα χαρμάνι από κρέατα. Ένα λουκάνικο με 20% μοσχάρι, 80% χοιρινό και διάφορα μπαχαρικά μέσα»
Με έπιασαν τα γέλια. «Θα έχει και άλογο;» τον ρώτησα αρχίζοντας τον χαβαλέ.
«Όχι μόνο θα έχει άλογο» συνέχισε ο Γιάννης το παράδειγμα «αλλά και το μοσχάρι θα είναι ληγμένο. Και μου το τόνισαν το τελευταίο » –
«Και εσύ τι τους είπες ρε μαλάκα;»
«Τους είπα ότι με το πού θα το φάει ο vegetarian θα κάνει εμετό. Και ξέρεις ρε τι μου απάντησαν; Αυτό το λουκάνικο θέλουμε. Εμείς από αυτή την σωματική αντίδραση θα κερδίσουμε. Θα πουλήσουμε μετά εκτός από το λουκάνικο και το χάπι.»
«Και καλά, ρε Γιάννη, δεν βρέθηκε κανένας έξυπνος στη σύσκεψη που κάνατε να τους ρωτήσει τι θα το κάνουν το λουκάνικο, αν δεν βρεθεί κανένας να το αγοράσει και να το φάει;»
«Φυσικά. Ξέρεις τι του είπαν; Μην ανησυχείς! Όλο και κάποιος μαλάκας Έλληνας διοικητής Τράπεζας, Οργανισμού η Ταμείου θα βρεθεί να το πάρει. Θα ξεράσουν και μετά ο Πρωθυπουργός τους θα τους πει να αγοράσουν και το χάπι για να γίνουν καλά. Φτιάξτε λοιπόν το μοντέλο και μη σας κόφτει τι θα τα κάνουμε τα λουκάνικα. Θα τα βάλουμε στο κώλο των ευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών ταμείων.»
«Μπράαα…βο! Ο Πελοπίδας μόνο δεν μπορώ να καταλάβω πώς θα μπορέσει να σε βοηθήσει» του είπα.
«Ξέρω κι εγώ; Το φοβάμαι λίγο. Να, σκέφτομαι να το ταΐσω με σάπιο κανναβούρι για κάνα δύο μέρες και μετά να τον βάλω να ακούει ταυτόχρονα Μπαχ από καλό στερεοφωνικό στα 50 ντεσιμπέλ και Μπετόβεν στα 300 ντεσιμπέλ από πικάπ με χαλασμένη βελόνα.»
«Ρε μαλάκα, θα τα τινάξει το πουλί! Πως το λένε ρε οι Κερκυραίοι; Το μου και λαλήσει στείλε μου τις νότες;»
Δεν συνέχισε την πλάκα.
«Τέλος πάντων, άσε με το καλό να γυρίσω και θα δούμε τι θα κάνουμε. Εγώ θα μείνω ακόμη εδώ για καμία δύο εβδομάδες για να μελετήσω ορισμένα ιστορικά δεδομένα από τα προηγούμενα χρηματοοικονομικά μοντέλα που ανέπτυξαν. Να κάτι σορταρίσματα του ‘92 στην εγγλέζικη λίρα, κάτι χρεωκοπίες στο Μεξικό και την Αργεντινή, κάτι ξεφουσκώματα των Ασιατικών τίγρεων του ‘97 και άλλα διάφορα»
Και έκλεισε λέγοντας «Εσύ να μου προσέχεις τον Πελοπίδα».
Και όλα πήγαιναν καλά με τον Πελοπίδα, μέχρι εκείνο το Σάββατο μεσημέρι που ήθελα να κοιμηθώ και δεν σταματούσε με τίποτα ο ευλογημένος.
Ρώτησα κάποιον Ινδό μπακάλη στην γειτονιά μου που ήξερε από πουλιά -είχε 3-4 κρεμασμένα στην είσοδο- και μου είπε να σκεπάσω το κλουβί με μια πετσέτα για να του κόβει το φώς.
Έπιασε το κόλπο και το πουλί ηρέμησε. Το έκανα άλλες δυο-τρείς φορές όταν ήθελα να κοιμηθώ.
Μέχρι που δυο μέρες πριν επιστρέψει ο Γιάννης, ο Πελοπίδας σταμάτησε οριστικά και να κελαηδά και να μιλάει.
Νόμιζα ότι θα με σκότωνε ο Γιάννης, όταν θα του επέστρεφα το πουλί.
Θύμωσε όταν είδε τα χάλια του Πελοπίδα, με είπε ανεύθυνο, μου είπε να εξαφανιστώ .
Τον είχα χάσει τον Γιάννη. Μου έλειπε και ο παπαγάλος του. Πέρασαν κάποιοι μήνες μέχρι να μου ξαναμιλήσει.
Μου τηλεφώνησε εκείνος. Ακουγόταν χαρούμενος.
«Περασμένα- ξεχασμένα» μου είπε, «τους έφτιαξα ένα μοντέλο που μου κατέβηκε από την κούτρα χωρίς να χρειαστεί να ταλαιπωρήσω τον Πελοπίδα, τους το έδωσα και μετά από δύο μήνες με πήραν στο τηλέφωνο. Και ξέρεις τι μου είπαν; Συγχαρητήρια Γιάννη. Η αγορά έγινε μουνί! Ξεράσανε όλοι.»
Υ.Γ.1 Ήταν λίγο πριν το 2008 τότε που τα hedge funds έφτιαχναν σύνθετα ομόλογα. Πέρα από το καλαμπούρι, τα ομόλογα αυτά ήταν πράγματι βασισμένα σε μοντέλα που είχαν αρχίσει να τα φτιάχνουν φυσικοί η μαθηματικοί μηχανικοί . Προσομοίαζαν φυσικά φαινόμενα σαν τον σεισμό η την καταιγίδα. Τα έπαιρναν στη συνέχεια developers για να κάνουν μοντέλα αναλύσεων ευαισθησίας (sensitivity analysis ). Τα αποτελέσματα, που ήταν συνήθως καταστροφικά, τα μελετούσαν εκτιμητές και παίρνανε έγκριση για τελική κυκλοφορία από μια Αμερικάνικη επιτροπή δημόσιων υπαλλήλων που δεν σκαμπάζανε μία. Σε καθένα από αυτά τα χαρτιά μέσα πακετάρανε ομόλογα δημοσίου από χρεωκοπημένα κράτη, απλήρωτα αμερικάνικα στεγαστικά δάνεια, στοιχήματα από υποτιμημένα νομίσματα ασιατικών χωρών, μελλοντικά συμβόλαια παράδοσης πετρελαίου από πετρελαιοπηγές που ήταν ακόμη στο σκάψιο, options για αγορά ζάχαρης από πλημμυρισμένες φυτείες και ότι άλλο σκατολοΐδι μπορούσε να φανταστεί ανθρώπινος νους. To πώς αυτά τα κωλόχαρτα ανεβοκατέβαιναν στις διεθνείς αγορές δεν μπορούσαν να καταλάβουν ούτε αυτοί που τα έφτιαχναν. Εν περιλήψει βέβαια, με βάση την μεταβολή κάποιου γενικού χρηματιστηριακού δείκτη και επιμέρους μεταβολές άλλων άσχετών δεικτών που συνδέονταν με τα στρώματα του ομολόγου, αν τα αγόραζες, έπαιρνες στη λήξη του ό,τι έμενε. Συνήθως, βέβαια, τα @ρχίδι@ σου.
Υ.Γ.2 Σε αυτού του είδους τα ομόλογα επένδυσαν εκτός από ξένα Ταμεία και ελληνικά συνταξιοδοτικά ταμεία που διευθύνονταν από αποτυχημένους να εκλεγούν στη Βουλή πολιτευτές. Ορισμένοι από αυτούς στα οικονομικά δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι διαφέρει ο τόκος από το επιτόκιο. Μεσάζοντες για το αλισβερίσι με τους ξένους οίκους ήταν συνήθως κουμπάροι των διοικητών. Οι αγορές των ομολόγων εγκρίνονταν απο Υπουργούς Οικονομικών και οι υποθέσεις αυτές, όταν πήγαν στην Εισαγγελία, μπήκαν στο αρχείο γιατί, κατά την σχετική γνωμοδότηση, οι Υπουργοί είχαν παραπλανηθεί από τους κουμπάρους.
ΥΓ3. Ο Πελοπίδας δεν ξανακελάηδησε. Ο Γιάννης πριν από 3 χρόνια έμαθα ότι παντρεύτηκε μια Ιρλανδέζα, την Carol, που εργάζεται πωλήτρια σε Κατάστημα ωδικών πτηνών της Isligton Road.)
Γ.Κ.
(Αγαπητέ φίλε, πολύ ωραία έκατσε το κείμενό σας στην επέτειο των έξι χρόνων από το ξεκίνημα των Μνημονίων. Και του χρόνου! Να είστε καλά.)