Ο Τσίπρας, το «ναυάγιο» στο Eurogroup και τα μαθήματα του Γκαίτε

Εσωτερική συζήτηση στο ΣΥΡΙΖΑ για το εάν θα πρέπει να γίνουν ή όχι εκλογές άμεσα ή να υπάρξει παράταση του κυβερνητικού βίου.

«Τα πράγματα που έχουν μεγαλύτερη σημασία δεν μπορούν να είναι στο έλεος των πραγμάτων που έχουν μικρότερη σημασία» έλεγε ο Γερμανός ποιητής και φιλόσοφος Βόλφγκανγκ Γκαίτε.

Αυτή ακριβώς η ρήση του συνονόματου του πανίσχυρου Γερμανού υπουργού Οικονομικών αποτυπώνει καλύτερα τα όσα συμβαίνουν κατά την παρούσα χρονική περίοδο στο εσωτερικό της κυβέρνησης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

Το δίλημμα αυτή τη στιγμή που καλείται να απαντήσει η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ είναι κατά πόσο  η ίδια η συμφωνία, που προφανώς έχει μεγαλύτερη σημασία για την πορεία της χώρας την επόμενη περίοδο, μπορεί να είναι στο έλεος του πολιτικού κόστους που έχει για πολλούς παράγοντες μικρότερη σημασία.

Στο εσωτερικό της κυβέρνησης και της Κ.Ο. ζυγίζουν ποιο έχει μεγαλύτερη και ποιο μικρότερη σημασία σε συνδυασμό με το χρόνο των εκλογών και την εκλογική τύχη του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως το ποσοστό που θα συγκεντρώσει. Οι δημοσκοπήσεις είναι πολύ κακές αυτή την περίοδο για το ΣΥΡΙΖΑ και μέχρι στιγμής, μεταπολιτευτικά, με μια εξαίρεση το 2000 τη Ν.Δ., ουδέποτε κόμμα που προηγούνταν στις μετρήσεις έχασε τις εκλογές και όλες οι κυβερνήσεις, πλην του ΠΑΣΟΚ με Κώστα Σημίτη, οι βουλευτές τους επέστρεψαν στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Το ζήτημα, πέρα από το ιδεολογικό σκέλος που για πολλούς, αν εξαιρέσει κανείς το θεωρητικό επίπεδο, έχει γκρεμιστεί, αφού έχουν παραβιαστεί πολλές «κόκκινες γραμμές», είναι ποια θα είναι η εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ και ποιες οι κοινωνικές αναφορές και η απήχησή του, μετά από μια συμφωνία που θα έχει σκληρά μέτρα.

Το «ναυάγιο» του Eurogroup και το δυσοίωνος Απρίλιος

Το δίλημμα, πάντως, φαίνεται ότι παίρνει μια «τραγική» χροιά, μετά τις χθεσινές εξελίξεις και το "ναυάγιο" που σημειώθηκε στο Eurogroup, καθώς Αθήνα και δανειστές δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε μια κοινή βάση που θα επέτρεπε την επιστροφή των Θεσμών στην Ελλάδα.

Αντιθέτως, τα αγκάθια σε εργασιακά και συντάξεις παραμένουν με τον Κλάους Ρέγκλινγκ να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η αβεβαιότητα που συνδέεται με την παράταση της διαπραγμάτευσης μπορεί, ενδεχομένως, να έχει κόστος. 

Σύμφωνα πάντως με τις δηλώσεις που έκανε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά το πέρας του Eurogroup της Δευτέρας, ο ίδιος μαζί με τον Γιώργο Χουλιαράκη και την Έφη Αχτσιόγλου παραμένουν στις Βρυξέλλες προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς. 

Και μπορεί το βάρος της κυβέρνησης να στρέφεται πλέον σε ένα καλό αποτέλεσμα στο επόμενο Eurogroup, ωστόσο, τα πράγματα δεν φαίνονται ιδιαίτερα ευοίωνα, αν κρίνει κανείς από τις δηλώσεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ο πρόεδρος του Eurogroup σημείωσε, με νόημα, ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρξει Staff Level Agreement μέχρι το επόμενο Eurogroup στις 7 Απριλίου. 

Μέτρα με ...δόσεις

Στο παρασκήνιο, πάντως, διεξάγεται μια έντονη συζήτηση για τη συμφωνία, η οποία όμως δεν είναι γνωστή, αφού δεν έχει ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους θεσμούς, μολονότι η 20ή Μαρτίου ήταν μια ημερομηνία ορόσημο που ετέθη και από τα ανώτατα κλιμάκια του κυβερνητικού συνασπισμού.

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει το theTOC στη διάθεσή του, έχει αποδεχθεί τη μείωση του αφορολόγητου ορίου από το 2019 που θα οδηγήσει σε αύξηση της παρακράτησης φόρου για όλους, ενώ ακόμα δεν έχει προσδιοριστεί το ακριβές όριο της μείωσης του αφορολόγητου ορίου που θα ξεκινά από 6.000 ευρώ για τον άγαμο.

Ακόμη, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, έχει δεχθεί τη μείωση των συντάξεων, καθώς αποδέχθηκε στις διαπραγματεύσεις την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις εκδοθείσες πριν από τον Μάιο του 2016 συντάξεις από το 2020.

Απλά, η κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, προσπαθούν την ύστατη στιγμή, να υπάρξει συμφωνία για σταδιακή εφαρμογή των περικοπών ώστε να μη φανούν μεγάλες οι περικοπές. Και αυτό επίσης, συνδυάζεται με την εσωτερική συζήτηση στο ΣΥΡΙΖΑ για το εάν θα πρέπει να γίνουν ή όχι εκλογές άμεσα ή να υπάρξει παράταση του κυβερνητικού βίου.

Tα δύο σενάρια

Μέχρι στιγμής στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχουν αποφασίσει ποιο σενάριο θα προκρίνουν μεταξύ των δυο: α) δέχονται τη συμφωνία και προσπαθούν να την περάσουν από τη Βουλή με το μικρότερο δυνατόν κόστος και παρατείνουν το βίο της κυβέρνησης με ενδεχόμενο τη μεγάλη πτώση των ποσοστών. Σε αυτό το σενάριο όμως υπάρχει ο αντίλογος από κυβερνητικούς παράγοντες ότι θα έχουν πολύ καιρό έως τις εκλογές του 2009 για να αλλάξουν το κλίμα και β) να μην δεχθούν τη συμφωνία, να πάνε σε εκλογές και να περισώσουν ότι μπορούν με μια αξιοπρεπή ήττα.

Πολλά θα κριθούν και από το εάν οι δανειστές δεχθούν τα αντίμετρα, όπως π.χ. η μείωση του ΕΝΦΙΑ, κ.α., ενώ η κυβέρνηση θα δώσει επικοινωνιακή μάχη για να αναδείξει ότι μπορεί να υπάρχουν όντως επώδυνα μέτρα, αλλά από την άλλη υπάρχει συμφωνία για παρεμβάσεις στο κοινωνικό πεδίο, όπως τα προγράμματα για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας – σίτιση περίπου 300.000 μαθητές και η ανέγερση επιπλέον σχολείων και παιδικών σταθμών. Επίσης, θα προβληθεί, αν και ακόμα το ΔΝΤ αντιδρά, το μέτρο για μείωση στο μέλλον των ασφαλιστικών εισφορών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ ακόμα είναι ανοικτό εάν θα υπάρξουν προγράμματα απασχόλησης για την επιστροφή των νέων από το εξωτερικό.

Τα συγκεκριμένα όμως αντίμετρα δεν φθάνουν και τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και στο κόμμα υπάρχει έντονος προβληματισμός πώς θα περάσουν από τη Βουλή τα μέτρα για τις απολύσεις και την κατάργηση των προνομίων των συνδικαλιστών. Προέχει όμως να υπάρξει έγκριση από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, όπου η ομάδα των «53» έχει ισχυρή παρουσία και οι κραδασμοί αναμένονται έντονοι.

Οι θέσεις Βούτση, Σκουρλέτη, Φίλη

Πάντως το κλίμα είναι πολύ βαρύ στο εσωτερικό της κυβέρνησης και τα σενάρια των εκλογών πάλι κυκλοφορούν με μεγαλύτερη ένταση, αν και ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης που έχει καθημερινή επαφή με τους βουλευτές είναι σε άλλη γραμμή. «Στη στρατηγική της κυβέρνησης δεν υπάρχει η προσφυγή σε πρόωρες εκλογές πριν από το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου και πριν από την ολοκλήρωση των υποχρεώσεων που έχουμε αναλάβει με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015», είπε την περασμένη Παρασκευή από τη Ρώμη, όπου βρέθηκε για την Έκτακτη Διάσκεψη των Προέδρων των Κοινοβουλίων της Ε.Ε. επ’ ευκαιρία της 60ής επετείου από την υπογραφή των ιδρυτικών συνθηκών της Ρώμης.

Ο Ν. Βούτσης, όμως σημείωσε και κάτι άλλο που βρίσκει σύμφωνους πολλούς στο Μέγαρο Μαξίμου, εν αντιθέσει με αρκετούς στην Κ.Ο.: «Προφανώς, θέτουμε στους εαυτούς μας ερωτήματα, αλλά θέλω να πω ξεκάθαρα ότι μας ενδιαφέρει μόνο η σχέση της κυβέρνησης με την κοινωνία, όχι βέβαια με πιέσεις της αντιπολίτευσης, ιδίως της κεντροδεξιάς, που είναι “πνιγμένη” από εσωτερικές αντιφάσεις της».

Επί της ουσίας λοιπόν, η γραμμή του Μεγάρου Μαξίμου αναδεικνύεται μέσα από τις δηλώσεις του Ν. Βούτση, αν και στην Κ.Ο. έχει αποδοχή η πρόταση του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη για την ανάγκη ψήφισης των μέτρων από διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Αυτό δεν το συζητά το πρωθυπουργικό επιτελείο, σε μια στιγμή που στελέχη όπως ο Νίκος Φίλης ζητούν να μην ψηφιστούν μέτρα που θα πλήττουν τον ιδεολογικό πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ την ίδια στιγμή πολλοί βουλευτές, κυρίως της επαρχίας, είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι από το ενδεχόμενο ψήφισης νέων σκληρών μέτρων, τα οποία δεν θα μπορούν να τα δικαιολογήσουν. 

του Άρη Ραβανού