Στόχος η ανάδειξη του Μουσουλμανικού Τεμένους Κυπαρισσίας

Μετά από ομόφωνη απόφαση που ελήφθη στην Οικονομική Επιτροπή δήμου Τριφυλίας αναρτήθηκε στη Δι@υγεια περίληψη διακήρυξης δημοπρασίας του έργου με τίτλο «Προκαταρκτικές Εργασίες Μουσουλμανικού Τεμένους Κυπαρισσίας». Σε αυτή, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι, «Ο Δήμος Τριφυλίας διακηρύττει ότι την 30η του μηνός Ιανουαρίου του έτους 2018 ημέρα Τρίτη και ώρα 10:00 π.μ. (λήξη παράδοσης των προσφορών) στο Δημοτικό Κατάστημα Φιλιατρών του Δήμου Τριφυλίας, θα διεξαχθεί με συνοπτικός διαγωνισμός με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, μόνο βάσει της τιμής, πάνω σε συμπληρωμένο έντυπο οικονομικής προσφοράς της υπηρεσίας σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4412/2016 όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν σήμερα για την κατασκευή του έργου με τίτλο: "Προκαταρκτικές Εργασίες Μουσουλμανικού Τεμένους Κυπαρισσίας". Ο προϋπολογισμός των δημοπρατούμενων εργασιών του έργου, με βάση τη μελέτη με
αριθμό θεώρησης 01/2018 από το Τμήμα Μελετών, Εκτέλεσης Έργων & Πολ. Προστασίας της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολ. Προστασίας του Δήμου Τριφυλίας, ανέρχεται στο ποσό των 29.838,71 ΕΥΡΩ (χωρίς Φ.Π.Α.) και στο ποσό των 37.000,00 ΕΥΡΩ (με Φ.Π.Α.). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν γνώση, να παραλαμβάνουν τα συμβατικά τεύχη του διαγωνισμού (Διακήρυξη, Συγγραφή Υποχρεώσεων κ.λπ.) από το Τμήμα Μελετών, Εκτέλεσης Έργων & Πολ. Προστασίας της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολ. Προστασίας του Δήμου Τριφυλίας, Ι. Μεταξά & Βασ. Παύλου, Τ.Κ. 24300, Φιλιατρά, με την υποβολή αίτησης χορήγησης μέχρι και την 26- 01-2018 ημέρα Παρασκευή και μέχρι την 14:00 ώρα». Στη Διακήρυξη συνοπτικής διαδικασίας για την επιλογή αναδόχου του έργου και συγκεκριμένα στην «Περιγραφή και ουσιώδη χαρακτηριστικά του έργου» αναφέρεται: «Η παρούσα σύμβαση αναφέρεται στις απαραίτητες προκαταρκτικές και διερευνητικές εργασίες στο κτιριακό συγκρότημα του Μουσουλμανικού Τεμένους Κυπαρισσίας, μαζί με τις απαραίτητες υποστυλώσεις επικίνδυνων ή ετοιμόρροπων στοιχείων, όπως αυτές αναφέρονται αναλυτικά στην εγκριτική απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΑΒΜΜ/23762/1655/9-8- 1996, προκειμένου να συνταχθεί οριστική μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, η οποία θα εγκριθεί από το ΥΠ.ΠΟ. πριν από την δημοπράτηση του έργου. Πρόκειται κυρίως για διερευνητικές εργασίες καθαιρέσεων και εκσκαφών, με σκοπό να αποκαλυφθούν τα διάφορα συστήματα δόμησης, τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και να αποκτηθούν οι απαραίτητες αρχιτεκτονικές και δομικές πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση της οριστικής μελέτης του έργου της αποκατάστασης του συνόλου. Επίσης απαιτούνται να πραγματοποιηθούν εργασίες στερέωσης και υποστύλωσης επικίνδυνων ή ετοιμόρροπων αρχιτεκτονικών μελών ή στοιχείων που κινδυνεύουν να προκαλέσουν βλάβη σε πολίτες, οχήματα ή στο ίδιο το μνημείο.. Το προς δημοπράτηση έργο αφορά στην εκτέλεση άμεσων μέτρων επί κηρυγμένου μεταβυζαντινού μνημείου που προστατεύεται από τον Ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και ως εκ τούτου η απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των οικονομικών φορέων, σε εκτέλεση συναφών με το αντικείμενο της σύμβασης έργων, αφορά σε εκτέλεση παρόμοιων έργων επί μνημείων. Επομένως, οι οικονομικοί φορείς θα πρέπει να διαθέτουν, τους αναγκαίους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους καθώς και την εμπειρία - τεχνογνωσία σε εκτέλεση εργασιών στερέωσης και αποκατάστασης επί μνημείων, για την εξασφάλιση της εκτέλεσης της συγκεκριμένης σύμβασης σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας (άρθρο 75 ν.4412/2016). Επισημαίνεται ότι, το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο των δημοπρατούμενων έργων δεν πρέπει να μεταβάλλεται ουσιωδώς κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 132 ν. 4412/2016. Δυνατότητα μεταβολής υφίσταται, μόνο υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 ν. 4412/2016…». Αξίζει να σημειωθεί πως, για το Μουσουλμανικό Τέμενος Κυπαρισσίας, το Μάιο του 2014, στο 34ο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας, μίλησε η αρχιτέκτων Κατερίνα Μανούσου-Ντέλλα, η οποία έχει εκπονήσει και μελέτη αποκατάστασής του από το 1995! Στην ομιλία – εισήγησή της τόνισε: «Το τέμενος, χωρίς τον τρούλο του, κατείχε τη θέση υπερυψωμένου αίθριου της κατοικίας του Παναγιώτη Αντωνόπουλου, που ήταν γνωστός ως “Κάμπρας” στη μικρή κοινωνία της Άνω Πόλης. Από το εσωτερικό του αιθρίου καθίσταντο ορατά τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά στοιχεία και τα ίχνη επί των τοιχοποιιών που ήταν αρκετά για να καθοδηγήσουν τη γραφική αποκατάσταση του τεμένους. Η θέση του τεμένους είναι χαρακτηριστικής σημασίας για την πολεοδομική ανάπτυξη του οικισμού της Αρκαδιάς. Το τέμενος της αγοράς προβαλλόταν στο ψηλότερο σημείο της μεσαιωνικής αγοράς και μετέπειτα παζαριού της οθωμανικής περιόδου, που αναπτυσσόταν με γραμμική σταυροειδή διάταξη διατρέχοντας το κέντρο του οικισμού. Ενταγμένο στο πλάτωμα όπου ανοίγεται η είσοδος στο μεσαιωνικό φρούριο, τη γνωστή ως “πλατεία Ελένης Χαμέρη” με τον πλάτανο και την περίοπτη κρήνη, επί της κεντρικής οδού που οδηγούσε στην πίσω ρούγα και τους Μύλους, αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα τοπόσημα του οικισμού. Η κατασκευή του τεμένους χρονολογείται στους πρώτους μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Τούρκους, καθώς διακρίνεται σαφώς στη γνωστή γραφική απεικόνιση της πόλης της Αρκαδιάς από τον Coronelli που δημοσιεύτηκε το 1685 στη Βενετία. Πρόκειται για μία τυπική διάταξη τεμένους εξωτερικών διαστάσεων 11,00Χ11,00 μ. με πάχος λιθοδομής 1,20 μ. και άφθονη χρήση κεραμιδιών στους αρμούς της τοιχοποιίας του. Στη διαμόρφωση των τόξων των ημιχωνίων στήριξης του σφαιρικού τρούλου, του “μιχράμπ” και των τοξωτών φεγγιτών, χρησιμοποιούνται λαξευτοί λίθοι. Το “μιχράμπ” έχει κωνική προς τα άνω απόληξη, είναι ημικυκλικό σε κάτοψη και φέρει ανατολίτικο διάκοσμο με πρισματικά ανάγλυφα στοιχεία. Τα ορθογώνια ανοίγματα του τεμένους έφεραν ανακουφιστικό χαμηλωμένο τόξο και τύμπανο σε ελαφρά εσοχή πιθανότατα διακοσμημένο. Στη δυτική του όψη διακρίνονται ίχνη προστώου στον όροφο με τρεις τρουλίσκους υποβασταζόμενους με κίονες. Στο ισόγειο της δυτικής κύριας όψης του υπήρχαν τρία καταστήματα, διάταξη την οποία ευνόησε η επικλινής διαμόρφωση του εδάφους και ήταν αρκετά διαδεδομένη στην αρχιτεκτονική τεμενών, ιδίως σε κεντρικούς χώρους των πόλεων και σε αγορές. Η ιδιοκτησία στην οποία περιλαμβάνεται το ιδιαίτερα σημαντικό αυτό μνημειακό κτίσμα δωρήθηκε από τον ιδιοκτήτη της μετά θάνατον στο Δήμο Κυπαρισσίας, προκειμένου να στεγάσει το Λαογραφικό Μουσείο της Άνω Πόλης. Η μελέτη αποκατάστασης του κτηριακού συγκροτήματος ολοκληρώθηκε από τη γράφουσα το 1995, έπειτα από ανάθεση του Δήμου Κυπαρισσίας. Ως γενική αρχή από τη μελέτη ήταν η επιλογή της δεύτερης οικοδομικής φάσης του ως κυρίαρχης στη σημερινή κατάσταση, κατοχυρωμένης στη συνείδηση των πολιτών. Τα στοιχεία της πρώτης οικοδομικής φάσης και ιδιαίτερα των ερειπίων του τεμένους διατηρούνται και αναδεικνύονται, αφού ολοκληρωθεί η αρχιτεκτονική τεκμηρίωσή του με σχολαστικούς καθαρισμούς, καθαιρέσεις ευτελών προσθηκών και αρχαιολογική διερεύνηση του χώρου. Στόχος είναι να συμπληρωθεί ο τρούλος, ώστε να αναδειχθεί το τέμενος ως κεντρικός πυρήνας του μουσείου, με δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων».   tharrosnews