«Παγόβουνο» που δεν λέει να σπάσει η ενδοοικογενειακή βία

Αυξητικές τάσεις δείχνουν τα στοιχεία της Αστυνομίας στη Μεσσηνία
«Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα παγόβουνο που μας έχει δείξει μόνο τη κορυφή του». Έτσι, μας παρομοίασε η κοινωνική λειτουργός, δικαστική επιμελήτρια ανηλίκων, Αγγελική Ρουμελιώτου – Πούπουζα το κοινωνικό αυτό φαινόμενο, όπου βασικά του θύματα είναι γυναίκες και παιδιά, χωρίς να απουσιάζουν, έστω και σε πολύ μικρότερο βαθμό, περιστατικά κατά αντρών.
Οι υποθέσεις που έχουν καταγγελθεί επίσημα τα τελευταία δύο χρόνια στις αστυνομικές υπηρεσίες της Μεσσηνίας δεν είναι πολλές, αλλά ούτε και λίγες και δείχνουν μια μικρή αλλά αυξητική τάση. Κοινή αντίληψη όλων των εμπλεκόμενων φορέων είναι, ότι καταγγέλλονται πολύ λιγότερα περιστατικά απ’ όσα πραγματικά συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Στην Αστυνομία
Το 2018 στη Μεσσηνία καταγγέλθηκαν επίσημα στην Αστυνομία 40 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ενώ το 2019, μέχρι τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, είχαν ήδη
καταγγελθεί 36.
Το 2018, τα περισσότερα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας καταγγέλθηκαν τους μήνες Ιούνιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο. Αντίστοιχα, τα περισσότερα περιστατικά για το 2019 καταγγέλθηκαν τους μήνες Ιανουάριο, Μάρτιο, Απρίλιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
Επίσης, τα στοιχεία από την Αστυνομική Διεύθυνση Μεσσηνίας δείχνουν, ότι τους περισσότερους μήνες του 2019 μέχρι και το Σεπτέμβριο, τα περιστατικά είναι περισσότερα από όσα είχαν καταγγελθεί τον αντίστοιχο μήνα του 2018.
Κανείς βέβαια δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα, αν πράγματι τα περιστατικά έχουν αυξηθεί ή πλέον καταγγέλλονται περισσότερα από αυτά που παλαιότερα έμεναν κρυφά.
«Το ξέρουμε πια, η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα παγόβουνο που μας έχει δείξει μόνο την κορυφή του. Το υπόλοιπο κρύβεται στη σιωπή. Βέβαια, σήμερα έχουμε και μια νέα πραγματικότητα: νέα κοινωνικά δεδομένα, νέες συνθήκες έχουν παρεισφρήσει στην καθημερινότητα που απαιτούν συνεχή επανεξέταση των δεδομένων. Ό,τι ξέραμε αλλάζει», τόνισε η κα Ρουμελιώτου, όταν την ρωτήσαμε για το φαινόμενο αυτό και πρόσθεσε:
«Η σωματική κακοποίηση είναι εκείνη η μορφή που φτάνει να ονομαστεί (κάποιες φορές) στους κοινωνικούς φορείς και πάλι όμως όχι στο πραγματικό της εύρος. Τις περισσότερες φορές αποκρύπτονται στοιχεία, από ντροπή, από φόβο, από το άγχος της κοινωνικής κατακραυγής, από τον προβληματισμό για το τι θα ακολουθήσει. Δεν είναι λίγες οι φορές που ένα μέλος οικογένειας ξεκινά να φτάσει σε μια υπηρεσία και τελικά ανακόπτεται από τον κοινωνικό περίγυρο, από την κοινωνική επιταγή «μην χαλάσεις την οικογένειά σου», λες και η οικογένεια είναι υγιής όταν ένα μέλος της βιαιοπραγεί εναντίον ενός άλλου».
Σωματική βία
Η κα Ρουμελιώτου, εξήγησε ότι η βία μπορεί να λάβει και άλλες μορφές, χωρίς μώλωπες μεν, εξίσου επίπονες δε:
«Φανταστείτε τη σεξουαλική κακοποίηση, το βιασμό, την ασέλγεια. Φανταστείτε εκείνο το «ένα στα πέντε παιδιά» που αναφέρουν οι έρευνες ότι είναι θύμα σεξουαλικής βίας. Κάποιος χρησιμοποιεί την αθωότητα και τη συστολή του παιδιού για να ξεσπάσει πάνω του τα πιο άρρωστα σεξουαλικά του ένστικτα. Συνήθως αυτή η σεξουαλική κακοποίηση έχει ως δράστες μέλη του άμεσου και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος. Πιθανά δεν υπάρχει πιο τραυματισμένο παιδί από αυτό που είναι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Κλονίζεται ο ψυχισμός του και μαζί η υπόστασή του. Ο κόσμος του είναι η οικογένειά του και αυτή η ίδια το προδίδει».
Ψυχολογική βία
Από την άλλη πλευρά βρίσκεται η λεκτική, η συναισθηματική ή ψυχολογική βία, αλλά και η παραμέληση. Και όπως υπογράμμισε η κα Ρουμελιώτου ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη, καταστρατηγείται βάναυσα ακόμη και με αυτές τις μορφές κακοποίησης. Μάλιστα, μερικές φορές καθιστά το θύμα ανήμπορο να αντιδράσει ή το μετατρέπει σε ένα ενοχικό άτομο που νομίζει ότι φταίει, ότι άξιζε να του συμβαίνει, ότι δεν άξιζε να ζήσει σε ένα καλύτερο περιβάλλον.
«Κλείνοντας θα ήθελα να βάλω και κάποια ερωτήματα σε σχέση και με ένα ακόμη προσωπείο της βίας. Είναι βία να μην επιτρέπεις στο παιδί να δει τον άλλο γονιό επειδή εσύ τον μισείς; Είναι βία αυτό το μίσος να το δείχνεις και μπροστά στο παιδί, ποτίζοντάς το σιγά σιγά και αθέατα ή ζητώντας του σιωπηρά να γίνει σύμμαχός σου; Είναι βία να στερείς από το παιδί τη διατροφή γιατί θεωρείς ότι η μάνα θα τα ξοδέψει αλλού; Είναι βία να μην προστατεύεις το παιδί σου όταν έρχεται από το σχολείο κλαίγοντας επειδή το κοροϊδεύουν οι συμμαθητές του; Να το κοροϊδεύεις που δεν τους επιτίθεται; Είναι βία να τα βάζεις εσύ με τους συμμαθητές του για να μάθουν; Είναι βία να μην σέβεσαι τους παππούδες του παιδιού σου; Τους δασκάλους του; Τα συναισθήματά του; Είναι βία να παραμελείς τα θέλω του συντρόφου σου; Τις ανάγκες του; Είναι βία να μπαίνεις στο σπίτι μεθυσμένος; Να οδηγείς με τσιγάρο στο χέρι, με τα παιδιά μέσα στο αυτοκίνητο; Να τα κουβαλάς απροστάτευτα και κρεμασμένα σε μηχανές; Είναι βία να κάνεις χρήση ναρκωτικών και να θεωρείς ότι δεν τρέχει και τίποτα με την οικογένεια; Είναι βία να σιωπάς ενώ ξέρεις ότι κάποιος κακοποιείται; Είναι βία να λες «και γιατί να μπλέξω;», αφήνοντας έναν άνθρωπο, μεγάλο ή μικρό, αβοήθητο; Και εν τέλει είναι βία να θεωρείς τον άλλο κτήμα σου;», κατέληξε η δικαστική επιμελήτρια ανηλίκων. Της Βίκυς Βετουλάκη  tharros