Γιώργου Α. Παπανδρέου: Mε αφορμή την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης

Σημεία Παρέμβασης, με αφορμή την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης
Ο πρώην Πρωθυπουργός και Βουλευτής Αχαΐας του Κινήματος Αλλαγής, Γιώργος Α. Παπανδρέου, με αφορμή την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε παρέμβαση του στην Κοινοβουλευτική Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

Η δύσκολη εποχή της πανδημίας του COVID 19, θα μας δώσει την ευκαιρία ως Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, να ανοίξουμε μία πολύ μεγάλη συζήτηση, για τις αξίες της Δημοκρατίας. Θα αποτελέσει επιτυχία της Ελληνικής Προεδρίας να προκαλέσει έναν ευρύτατο διάλογο για το θέμα αυτό, καθώς η Ελλάδα είναι το λίκνο της Δημοκρατίας. Αλλά ας μην μείνουμε στον συμβολισμό, πρέπει και μπορούμε να αναδείξουμε και την ουσία των δημοκρατικών προκλήσεων σήμερα.

Τα θέματα που βρίσκονται στην Ατζέντα της Προεδρίας έχουν ένα ευρύτερο πρόσημο.

Αναφέρομαι ενδεικτικά στα εξής διλήμματα:

Ένα δίλημμα που τίθεται λόγω της πανδημίας είναι, ποιο σύστημα θα επικρατήσει τελικά σε παρόμοιες κρίσεις; Τα αυταρχικά συστήματα ή οι δημοκρατικές κοινωνίες;

Προφανώς, η άποψη μου, είναι ότι οι δημοκρατικές κοινωνίες, οι κοινωνίες στις οποίες επικρατούν οι δημοκρατικές αρχές μπορούν να ανταπεξέλθουν καλύτερα, γιατί ουσιαστικά οι δημοκρατικές αρχές συμβάλλουν στο να διαμορφωθούν συναινέσεις, να υπάρχει διαβούλευση, με τον πολίτη ενεργό και υπεύθυνο στην όποια προσπάθεια αντιμετώπισης κρίσεων ή αλλαγών που συνδέονται με τις μεγάλες προκλήσεις, όπως και αυτές που αντιμετωπίζει η χώρα μας.

Η επιβολή εκ των άνω, έχει ίσως βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα με μακροπρόθεσμες όμως δυσκολίες και αρνητικές επιπτώσεις. Οδηγεί τελικά σε αδιέξοδα.

Στο πλαίσιο αυτό, ασφαλώς θα συζητηθεί και ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα, το οποίο αφορά το γεγονός ότι, αναγκαστήκαμε να λάβουμε έκτακτες αποφάσεις, λόγω της πανδημίας.

Οι αποφάσεις όμως αυτές, χρησιμοποιούνται από κάποια καθεστώτα για να ενδυναμώσουν τον συγκεντρωτισμό και τον αυταρχισμό και έτσι, από έκτακτες ίσως να γίνουν μόνιμες. Εμείς λοιπόν, οι δημοκρατικές χώρες και το ίδιο το Συμβούλιο της Ευρώπης που θα πρωτοπορήσει σε αυτήν την προσπάθεια, θα πρέπει να αποδείξουμε, ότι μέτρα τέτοιου τύπου θα πρέπει να είναι έκτακτα, και όχι μόνιμα και δεύτερον, ότι λαμβάνονται στο πλαίσιο μιας συναινετικής δημοκρατικής λειτουργίας, με λογοδοσία, έλεγχο και με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η πανδημία, ανέδειξε και πολλά άλλα θέματα, όπως αυτό της βαθιάς ανισότητας.

Βλέπουμε για παράδειγμα ότι, σε κάποιες χώρες υπάρχει σύστημα υγείας προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες. Σε άλλες, ακόμη και ανεπτυγμένες χώρες, υπάρχει τεράστια έλλειψη προσβασιμότητας σ’ αυτές τις βασικές υπηρεσίες, που στη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού μιλάμε για υγεία, ουσιαστικά μιλάμε για δικαίωμα.

Άρα, η ενίσχυση τέτοιων βασικών δημόσιων αγαθών, είναι καθοριστικό θέμα. Καλώς υπάρχει στην ατζέντα της Ελληνικής Προεδρίας ως προτεραιότητα.

Αντίστοιχα, ανισότητες υπάρχουν και στην παιδεία, σε ό,τι αφορά στην χρήση της τεχνολογίας και την τηλε-εκπαίδευση. Είναι γεγονός, ότι ένα μεγάλο μέρος των παιδιών αλλά και των εκπαιδευτικών, δεν έχουν ούτε την εμπειρία ούτε την πρόσβαση στο διαδίκτυο ή τα εργαλεία – για παράδειγμα, ακόμη και υπολογιστές, για να μπορούν να αξιοποιήσουν αυτήν τη δυνατότητα.

Το θέμα της χρήσης της τεχνολογίας συνδέεται και με ευρύτερα ζητήματα.

Από τη μια, μπορεί για παράδειγμα, να βοηθήσει στην ιχνηλασιμότητα της πανδημίας, από την άλλη πλευρά όμως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την καταστολή, την παρακολούθηση, το λεγόμενο φακέλωμα.

Ένα ακόμα δίλημμα που θέτουν αρκετοί, είναι το εάν θα πρέπει να ξαναγυρίσουμε σε μία αντίληψη κλειστών και απομονωμένων κοινωνιών ή αν θα χρειαστεί να προτάξουμε την αλληλεγγύη και τη συνεργασία σε διεθνές επίπεδο.

Σε αυτό το πλαίσιο σημαντικό είναι, ότι η ΕΕ, με το πακέτο στήριξης που ανακοινώθηκε και αναμένεται να επικυρωθεί από το Συμβούλιο, έδειξε ένα πρόσωπο που δεν εξέφρασε επαρκώς στην προσφυγική και στην οικονομική κρίση, πριν από δέκα χρόνια. Είναι ένα πολύ θετικό βήμα προς μια πιο ισχυρή, αλλά και πιο αλληλέγγυα Ευρώπη.

Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη που μας δίνει μια ευκαιρία να αλλάξουμε πολλές στρεβλές αντιλήψεις και πρακτικές – και στη χώρα μας, με στόχο ένα νέο, πράσινο, παραγωγικό μοντέλο, αρκεί να υπάρξει διαφάνεια στη διαχείριση αυτών των πόρων.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να τονίσω την αναγκαιότητα να υπάρξει ευρύτερη συνεργασία και συναίνεση, στο σχεδιασμό και την υλοποίηση αυτού του νέου μοντέλου ανάπτυξης, διότι δεν μπορεί τέτοιας κλίμακας αλλαγές να αποτελέσουν αντικείμενο μόνο μιας κυβέρνησης – και γνωρίζω τι σημαίνει να είναι κανείς κυβέρνηση -, εάν δεν διαμορφωθούν ευρύτερες συναινέσεις και αν δεν κινητοποιηθούν ευρύτερες παραγωγικές, κοινωνικές, πολιτιστικές δυνάμεις της χώρας. Αν δεν πορευτούμε έτσι, θα χάσουμε την πολύ σημαντική ευκαιρία, που μας δίνεται σήμερα με αυτό το πακέτο, εφόσον βέβαια, εγκριθεί τελικά.

Θα ήθελα να επισημάνω, ότι εάν θέλουμε να αναδείξουμε και ως Προεδρία και ως χώρα, την προσήλωσή μας στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για να μπορούμε να είμαστε κριτικοί και επικριτικοί όπου χρειάζεται, είτε σε γείτονες (όπως σωστά ανέφεραν χθες και η κα Μπακογιάννη και ο κ. Κατρούγκαλος για το ζήτημα της Τουρκίας), είτε ευρύτερα σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει να δείξουμε πρώτοι εμείς το παράδειγμα. Υπάρχουν αρκετές ελλείψεις και στη δικιά μας νομοθεσία και λειτουργία. Το σύστημα της δικαιοσύνης, γνωρίζουμε όλοι ότι πάσχει είτε με την αρνησιδικία είτε με τις καθυστερήσεις. Ακόμα και σε ό,τι αφορά την οικονομική ανάπτυξη, όταν μιλάμε για επενδύσεις στη χώρα μας, ένα από τα θέματα που τίθενται, είναι η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη.

Μπορεί η χώρα μας, πολύ σωστά, στην αντιμετώπιση της πανδημίας να έβαλε μπροστά το θέμα της υγείας, όμως με το άνοιγμα των συνόρων για να αντιμετωπίσουμε πιθανά προβλήματα, σκόπιμο είναι να μελετήσουμε τις μεθόδους και την εμπειρία άλλων χωρών. Η μαζική διαδικασία διαγνωστικών τεστ είναι ένα βασικό εργαλείο που θα πρέπει να αξιοποιηθεί.

Καθώς, ο Covid19, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά πρόκειται για πανδημία, η συνεργασία με τις γειτονικές χώρες όσο και αν είναι δύσκολη, είναι απαραίτητη.

Όσο οι γείτονές μας έχουν προβλήματα, τόσο εμείς θα είμαστε ευάλωτοι. Αυτό σημαίνει ότι και ένας διάλογος με την Τουρκία, πάνω στο θέμα αυτό, θα ήταν απαραίτητος. Θεωρώ, ότι είναι μια ευκαιρία να ανοίξει μια συζήτηση, παρά τις προκλήσεις που κάνει ο κ. Ερντογάν ακόμα και αυτές τις μέρες, με την Αγιά Σοφιά.

Νομίζω, ότι αυτό το οποίο θα πρέπει να κάνουμε είναι να υπάρχει επικοινωνία, με τις θέσεις μας, με τους προβληματισμούς μας, με τις εθνικές μας κόκκινες γραμμές, προς το συμφέρον τελικά όλων των λαών της περιοχής και πρωτίστως του Ελληνικού λαού.