Νέοι κανόνες για την αλλαγή παρόχου ενέργειας

Η ΡΑΕ προτείνει ως το πλέον πρόσφορο μέτρο τον ορισμό ενός ανώτατου ποσού οφειλής, το οποίο θα συνδέεται ενδεχομένως και με το ποσό της εγγύησης προς τον νέο προμηθευτή.
Στην επανεξέταση του πλαισίου που διέπει την αλλαγή προμηθευτή, ιδίως στις περιπτώσεις ύπαρξης ληξιπρόθεσμης οφειλής ρεύματος, προχωράει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) μετά την ανατροπή που έφερε η απόφαση ακύρωσης από το ΣτΕ (1888/2020) απόφασης του 2016 του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας που είχε βάλει απαγορευτικό στη μετακίνηση πελατών με ανεξόφλητες οφειλές.
Η ΡΑΕ αναγνώρισε τα προβλήματα ρευστότητας που δημιουργούνται κυρίως στη ΔΕΗ αλλά και σε άλλους προμηθευτές, καθώς πλέον παρατηρείται το φαινόμενο πελάτες να μετακινούνται από προμηθευτή σε προμηθευτή αφήνοντας πίσω τους ανεξόφλητα χρέη. Αξιολογώντας τα περιθώρια που αφήνει η απόφαση του ΣτΕ και αφού μελέτησε πρακτικές άλλων χωρών της Ε.Ε., η ΡΑΕ προτείνει νέα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, τα οποία θα ληφθούν μετά την ολοκλήρωση της σχετικής διαβούλευσης στις 30 Δεκεμβρίου.
Παράλληλα βρίσκεται σε συνεννόηση με τον ΔΕΔΔΗΕ και την ΑΑΔΕ για να υπάρξει σύνδεση μετρητή ρεύματος και ΑΦΜ μέσω του Taxisnet, ώστε στην περίπτωση που κάποιος καταναλωτής κάνει αίτηση για σύνδεση ρεύματος με άλλον ΑΦΜ –πρακτική που ακολουθούν πολλοί– ο παλαιός πάροχος να μπορεί να το εντοπίσει και να παρέμβει.
Η ΡΑΕ προτείνει ως το πλέον πρόσφορο μέτρο τον ορισμό ενός ανώτατου ποσού οφειλής, το οποίο θα συνδέεται ενδεχομένως και με το ποσό της εγγύησης προς τον νέο προμηθευτή, μοντέλο που εφαρμόζει το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ενα δεύτερο μέτρο είναι ο καθορισμός ενός ελάχιστου επιπέδου ληξιπρόθεσμων οφειλών καθώς και υπερημερίας (π.χ. άνω των 20-25 ημερών), διακριτό ανά κατηγορία πελατών, το οποίο θα συνεπάγεται την «επισήμανση οφειλής πελάτη» από τον διαχειριστή. Η επισήμανση θα κοινοποιείται στον νέο προμηθευτή, ο οποίος θα έχει το δικαίωμα απόρριψης του αιτήματος ή αποδοχής με αναπροσαρμογή του ύψους εγγύησης ή και αποδοχής χωρίς αναπροσαρμογή της εγγύησης.
Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση του 2016 ήρθε έπειτα από έντονες πιέσεις της ΔΕΗ προς το αρμόδιο υπουργείο και τη ΡΑΕ, καθώς πολλοί πελάτες της είδαν τον ανταγωνισμό ως ευκαιρία να μην αποπληρώσουν τα χρέη τους, με αποτέλεσμα να αλλάζουν προμηθευτή αφήνοντας στη ΔΕΗ τα «φέσια».
Το ΣτΕ αξιολόγησε την απόφαση του ΥΠΕΝ βάσει και του ευρωπαϊκού πλαισίου και έκρινε ότι οι περιορισμοί στη μετακίνηση των καταναλωτών προσκρούουν στην αρχή της αναλογικότητας και του δικαιώματός τους για ελεύθερη, απρόσκοπτη αλλαγή προμηθευτή.
Η απόφαση ωστόσο αφήνει ένα παράθυρο για νέα μέτρα, καθώς για τις περιπτώσεις μετακίνησης καταναλωτών με ληξιπρόθεσμες οφειλές κρίνει ότι δύναται να έχουν έρεισμα στις διατάξεις της νομοθεσίας που ενσωματώνει το ευρωπαϊκό πλαίσιο (4001/2011), υπό την επιφύλαξη ότι τηρείται η αρχή της αναλογικότητας.
Το ΣτΕ, σύμφωνα με την ερμηνεία της ΡΑΕ, αναγνώρισε ότι ο περιορισμός στην αλλαγή προμηθευτή αποβλέπει πράγματι στην ικανοποίηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος και συγκεκριμένα «στην ανάσχεση της διόγκωσης των ανεξόφλητων οφειλών των καταναλωτών προς τους προμηθευτές και στην αποτροπή της καταχρηστικής μετακίνησης των μη συμμορφούμενων προς τις συμβατικές τους υποχρεώσεις καταναλωτών προς άλλους προμηθευτές». Τούτο δε ενόψει της δυσλειτουργίας που δημιουργούν αυτά τα φαινόμενα στην ενεργειακή αγορά, με σοβαρές δυσμενείς συνέπειες στην ταμειακή ρευστότητα και στην εν γένει βιωσιμότητα των προμηθευτών.
Το ΣτΕ, κρίνοντας ωστόσο ότι δεν αποδείχθηκε η συστηματική χρήση από τους παλαιούς προμηθευτές της δυνατότητας υποβολής εντολής απενεργοποίησης καθώς και τις εν γένει επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του μέτρου, κατέληξε πως δεν προκύπτει ότι οι περιορισμοί είναι αναγκαίοι.