Ιστορικές συνέπειες λόγω υποχώρησης των γεννήσεων

Το φαινόμενο της δημογραφικής στασιμότητας και της υποχώρησης των γεννήσεων αντιμετωπίζουν πολλά κράτη σε ολόκληρο τον κόσμο. Μαιευτήρια διακόπτουν τη λειτουργία τους στην Ιταλία, πόλεις-φαντάσματα αδειάζουν από κατοίκους στη ΒΑ Κίνα, πανεπιστήμια στη Νότια Κορέα δεν βρίσκουν φοιτητές και εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες κατεδαφίζονται στη Γερμανία, παραχωρώντας τη θέση τους σε δημόσια πάρκα.
Παρότι ορισμένα κράτη, κυρίως στην Αφρική, συνεχίζουν να διαπιστώνουν αύξηση του πληθυσμού τους, το ποσοστό γεννήσεων υποχωρεί σχεδόν παντού αλλού, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι ο πληθυσμός της Γης θα εισέλθει για πρώτη φορά σε περίοδο μόνιμης συρρίκνωσης στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα. Η μείωση του πληθυσμού μπορεί να έχει σημαντικά περιβαλλοντικά και υγειονομικά πλεονεκτήματα, περιορίζοντας τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και αφαιρώντας ορισμένα από τα βάρη που επωμίζονται οι γυναίκες στον αναπτυσσόμενο, κυρίως, κόσμο. Οι ανακοινώσεις στατιστικών υπηρεσιών σε Κίνα και ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, όμως, για σημαντική μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού, προμηνύουν ιστορικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας κατά το προσεχές μέλλον.
Η επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής και η αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων απειλεί να ανατρέψει το άτυπο κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολεμικής εποχής, χτισμένο επάνω στο ανταποδοτικό συνταξιοδοτικό σύστημα και τη χρηματοδότησή του από τις ασφαλιστικές εισφορές νέων εργαζομένων. Οι ίδιες οι έννοιες της οικογένειας και του έθνους ίσως τεθούν υπό αμφισβήτηση και απαιτήσουν εκσυγχρονισμό. Τα σενάρια που θέλουν δυτικές κυβερνήσεις να δελεάζουν μετανάστες με πολλά παιδιά να μετοικήσουν στις χώρες τους έναντι χρηματικής αμοιβής, καθώς και μαζική εισροή συνταξιούχων και ηλικιωμένων πολιτών στον τομέα των υπηρεσιών, δεν πρέπει να θεωρούνται ανέφικτα.
Οι επιπτώσεις της δημογραφικής κρίσης έχουν αρχίσει να γίνονται εμφανείς στην Ανατολική Ασία και στην Ευρώπη. Από την Ουγγαρία μέχρι την Κίνα και από τη Σουηδία μέχρι την Ιαπωνία, οι κυβερνήσεις πασχίζουν να εξισορροπήσουν τις απαιτήσεις των ηλικιωμένων πολιτών με την υποχώρηση των γεννήσεων και τις ελλείψεις προσωπικού στον τομέα της περίθαλψης. Η εποχή της υψηλής γεννητικότητας έχει, ωστόσο, παρέλθει ανεπιστρεπτί. Καθώς οι γυναίκες απέκτησαν πρόσβαση στην αγορά εργασίας και σε σύγχρονες μεθόδους αντισύλληψης, ολοένα και περισσότεροι γονείς επιλέγουν την αναβολή της τεκνοποίησης. Ακόμη και σε χώρες με ιστορία υπερπληθυσμού, όπως η Ινδία και το Μεξικό, τα ποσοστά γεννήσεων σημειώνουν υποχώρηση και βρίσκονται κάτω από το ποσοστό των 2,1 παιδιών ανά οικογένεια, που εξασφαλίζει την ανανέωση του πληθυσμού.
Οι μεταβολές αυτές θα απαιτήσουν δεκαετίες. Η τάση, όμως, θεωρείται αναπόφευκτη, ενώ ο ρυθμός της είναι αυξητικός. Ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη και στην Ασία η «δημογραφική ωρολογιακή βόμβα» έχει ήδη εκραγεί.