Η Πελοπόννησος χρειάζεται μετανάστες

Ο απόηχος της επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Μεσσηνία έσβησε νωρίς, αφενός επειδή το μήνυμα που έστειλε για τον πρωτογενή τομέα, αν και ουσιαστικό, έχει λιγότερους αποδέκτες από τις εξαγγελίες για μεγάλες υποδομές, και αφετέρου επειδή η "μετάλλαξη Δ" απομακρύνει από το πολιτικό προσκήνιο τις σκέψεις για πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο. 

Ουσιαστικά το μήνυμα της επίσκεψης του πρωθυπουργού είχε αποδέκτες τους Ελληνες εκτός Μεσσηνίας, που δεν γνωρίζουν ότι στην Τριφυλία για τις ανάγκες του πρωτογενούς τομέα σχεδιάστηκε ένα φράγμα... χωρίς αρδευτικό δίκτυο – ή ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μετά από δύο χρόνια δεν έχει καταφέρει να δημοπρατήσει το έργο κατασκευής του αρδευτικού δικτύου.

Γενικότερα η κυριαρχία της κυβέρνησης εδράζεται πάνω στην απόκρυψη των αδυναμιών της και στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να αναδείξει τους απελπιστικά αργούς κυβερνητικούς ρυθμούς. Ειδικά στη Μεσσηνία η αντιπολίτευση αναλώνεται σε μάχες κατά του... νεοφιλελευθερισμού, αντί να ζητήσει επιτάχυνση των διαδικασιών για το αεροδρόμιο και τους δρόμους Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη και Καλό Νερό - Τσακώνα. Στην πραγματικότητα η αντιπολίτευση ενισχύει δημοκοπικά την κυβέρνηση κάθε φορά που την κατηγορεί για νεοφιλελευθερισμό την ώρα που μοιράζει ενισχύσεις και επιδοτήσεις σε όποιον... ζητήσει.
Ταυτόχρονα, το έλλειμμα ουσιαστικής αντιπολίτευσης τροφοδοτεί την κυβερνητική αλαζονεία και τις τάσεις παρεοκρατίας που τείνουν να πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Προσωπικά η πολιτική σκηνή μού θυμίζει έντονα την περίοδο του 2006-2007, όταν τα στελέχη της τότε κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή είχαν καβαλήσει το καλάμι, πιστεύοντας ότι θα κυβερνούν αιώνια και μοιράζοντας το φθηνό ευρωπαϊκό χρήμα που εξασφάλιζαν τα χαμηλά επιτόκια του ευρώ.
Τότε, όπως και τώρα, η κυβέρνηση σχεδίαζε μεγάλα έργα χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα και προσλάμβανε χιλιάδες μόνιμους υπάλληλους στις δημόσιες υπηρεσίες. Τότε, όπως και τώρα, κανένας σχεδόν δεν έλεγε ότι η Ελλάδα είναι μια φτωχή ευρωπαϊκή χώρα και ότι η κατανομή των ευρωπαϊκών πιστώσεων δεν αρκεί από μόνη της, ούτε για την παραγωγή πλούτου ούτε για την ανάσχεση της δημογραφικής συρρίκνωσης που απειλεί να βάλει οριστική ταφόπλακα στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Δυστυχώς επίσης, όπως τότε έτσι και σήμερα, τα δημόσια έργα προχωρούν με τους γνωστούς ελληνικούς ρυθμούς, που ενώ διασφαλίζουν το παντεσπάνι των εθνικών εργολάβων, δεν παρέχουν στους υπόλοιπους Ελληνες τις υποδομές που απαιτούνται για την παραγωγή ιδιωτικού εθνικού πλούτου.

Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι τουλάχιστον αφελείς οι συζητήσεις για υποδομές και νέα ΚΑΠ, εφόσον δεν λυθεί το δημογραφικό πρόβλημα που θέτει τροχοπέδη σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια. Ετσι κι αλλιώς είναι αφελής όποιος πιστεύει ότι η γεωγραφική ενότητα της Πελοποννήσου, με έκταση 21.439 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μπορεί να συντηρήσει αυτοκινητόδρομους και σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο έχοντας πληθυσμό (σύμφωνα με την απογραφή του 2011) μόνο 1 εκατομμύριο κατοίκους. Το Ισραήλ με μικρότερη έκταση (20.770 τετραγωνικά χιλιόμετρα) έχει πληθυσμό 9 εκατ. κατοίκους, και η ιταλική Λομβαρδία στην ίδια περίπου έκταση με την Πελοπόννησο (23.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) συντηρεί περίπου 10 εκατ. κατοίκους. Πριν λοιπόν συζητήσουμε για το ΑΕΠ αυτών των χωρών και γενικώς για ανάπτυξη, καλό είναι να ρίξουμε πρώτα μια ματιά στα δημογραφικά χαρακτηριστικά.
Αν διαβάσουμε σωστά τα δημογραφικά στοιχεία, θα διαπιστώσουμε ότι υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπάρχει κυρίως σε περιοχές με μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα και νέες ηλικίες. Αντιθέτως, σε περιοχές που δεν υπάρχουν ούτε καν ανειδίκευτα εργατικά χέρια, η ανάπτυξη είναι ουσιαστικά ανέφικτη – και είναι θέμα χρόνου η δημογραφική συρρίκνωση να μετατραπεί σε μακροχρόνια οικονομική ύφεση, που με τη σειρά της θα τροφοδοτεί τη μετανάστευση του ντόπιου πληθυσμού, οδηγώντας τελικώς στην ερήμωση μιας περιοχής.
Αν σας φαίνεται πολύ μακρινός αυτός ο εφιάλτης, για να αλλάξετε γνώμη δεν έχετε παρά να γυρίσετε λίγες σελίδες, και φτάνοντας στις μικρές αγγελίες να διαπιστώσετε το πρωτοφανές έλλειμμα χεριών στη Μεσσηνία. Μέχρι πρόσφατα, έλλειμμα εργατικών χεριών υπήρχε μόνο στον πρωτογενή τομέα και καλυπτόταν κυρίως με εργαζόμενους από τις πρώην χώρες του Υπαρκτού Σοσιαλισμού. Ειδικά στη Μεσσηνία, ο κλάδος της ελαιοκομίας και πολλά χωριά παρέμειναν ζωντανά χάρη στους Αλβανούς μετανάστες. Τα τελευταία χρόνια οι μετανάστες αυτοί εγκαταλείπουν τη Μεσσηνία αναζητώντας μεγαλύτερο μεροκάματο στις πιο ανεπτυγμένες χώρες. Την ίδια πορεία προς την Ευρώπη ακολουθούν και οι μετανάστες από την Αφρική και την Ασία, με συνέπεια να υπάρχει πλέον έλλειμμα εργατικών χεριών και στο αστικό κέντρο της Καλαμάτας. Ένα σύγχρονο κράτος θα συζητούσε ήδη το θεσμικό πλαίσιο για την προσέλκυση μόνιμων μεταναστών και τα κίνητρα που θα δοθούν για την εγκατάστασή τους σε φθίνουσες δημογραφικά περιοχές της Πελοποννήσου. Στην Ελλάδα όμως οι περισσότεροι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το δημογραφικό θα λυθεί με αύξηση των γεννήσεων... παραβλέποντας ότι σε όλο τον κόσμο η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου ταυτίζεται με μείωση του μέσου όρου των γεννήσεων.
Εννοείται ότι όλοι συγχαίρουν τον Γιάννη Αντετοκούνμπο για την κατάκτηση του πρωταθλήματος ΝΒΑ, αλλά σχεδόν κανένας δεν συζητά την πρόσκληση μεταναστών για να λυθεί το δημογραφικό πρόβλημα της Πελοποννήσου και της Ελλάδας. Θα μου πείτε, εδώ κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη δώσουμε την υπηκοότητα σε ανθρώπους που ήδη ζουν επί δεκαετίες στη χώρα – θα καλέσουμε κι άλλους; Προφανώς θα συζητήσουμε με άλλους όρους, όταν δεν θα υπάρχουν εργάτες ούτε καν για τις δημοτικές υπηρεσίες καθαριότητας.

eleftheriaonline 

lathanasis@gmail.com, Θανάσης Λαγός