Κτηματολόγιο: Στους Δήμους τα «αγνώστου ιδιοκτήτη»

Με νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών, η οποία θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή, αρχής γενομένης από κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους, τα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα στο Κτηματολόγιο δε θα περιέρχονται στο Δημόσιο, αλλά στους Δήμους.
Αυτό αποκάλυψε σε δημοσίευμά του το ecopress πως ανακοινώθηκε στην ενημερωτική ημερίδα για την καταγραφή της δημοτικής περιουσίας στο Κτηματολόγιο, που διοργάνωσε η Κεντρική Ένωση Δήμων (ΚΕΔΕ), με πρωτοβουλία του προέδρου της και τη συμμετοχή του υπουργού Εσωτερικών Μ. Βορίδη, του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιου για το Κτηματολόγιο, Γιώργου Στύλιου, της διοίκησης και αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων της Ελληνικό Κτηματολόγιο και άνω των 160 δημάρχων από όλη τη χώρα.
Στο μεταξύ, όπως παρουσιάσαμε χθες σε δημοσίευμά μας, στο νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης» προβλέπεται παράταση έως τέλος του 2022 για διορθώσεις ανακριβειών στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές, είτε αφορούν σε ακίνητα γνωστού είτε σε ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη.
Ανακοίνωση “εκ μέρους του υπουργείου”
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στην ημερίδα της ΚΕΔΕ, η νέα νομοθετική ρύθμιση θα αφορά ανακριβείς αρχικές εγγραφές ή αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, τα οποία κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας, αντί του Δημοσίου, θα περιέρχονται στους Δήμους με μία απλή διαπιστωτική πράξη.
Η νέα ρύθμιση ανοίγει το δρόμο για την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος της ΚΕΔΕ και των Δήμων, οι οποίοι ζητούν, εκτός από τους κοινωφελείς και κοινόχρηστους χώρους, να περιέλθουν σε αυτούς κάθε είδους αγνώστου ιδιοκτήτη αστικά ακίνητα, όπως κατοικίες, διαμερίσματα κ.λπ., για να ακολουθήσουν πολιτικές κοινωνικής στέγης και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας.
Η σχετική ανακοίνωση στην ημερίδα της ΚΕΔΕ έγινε, όπως είπε η ίδια «κατ’ εξουσιοδότηση του υπουργείου», από την προϊσταμένη της Διεύθυνσης Κτηματολογικών Γραφείων της Ελληνικό Κτηματολόγιο, Μαρία Κασάπη, η οποία σε συζήτηση με τη συμμετοχή του πρόεδρου της ΚΕΔΕ Δημήτρη Παπαστεργίου, της Άριας Ιωαννίδη, προϊσταμένης Διεύθυνσης Έργων του Κτηματολογίου, της Ελεονόρας Ανδρεαδάκη, διευθύντριας Νομικής Υπηρεσίας και της Ειρήνης Κουκούτση, προϊσταμένης Νομικής Υπηρεσίας του φορέα, ανέφερε:
«Αν μου επιτρέπετε να συμπληρώσω μία παρατήρηση που μου έστειλαν τώρα από το υπουργείο, σχετικά με τα ερωτήματα που τέθηκαν και την πρόθεση που έχει το υπουργείο να δώσει μία διέξοδο. Έπειτα από συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών θα δοθεί λύση στο ζήτημα της επιστροφής κοινόχρηστων και κοινωφελών ακινήτων Δήμων, που οριστικοποιήθηκαν ως αγνώστου ιδιοκτήτη, κατά παρέκκλιση όσων γενικά ισχύουν στον νόμο.
Κοινόχρηστα και κοινωφελή ακίνητα τα οποία περιήλθαν εξαιτίας της οριστικοποίησης των εγγραφών στο Κτηματολόγιο στο ελληνικό Δημόσιο θα επανέρχονται στους Δήμους με την έκδοση μίας διαπιστωτικής πράξης. Θα πρέπει να δούμε πώς θα καταλήξει η διάταξη και μετά να δούμε πώς θα καταλήξει η συζήτηση με το Εσωτερικών, οπότε και θα έχουμε περισσότερες πληροφορίες στο μέλλον».
Πάγια θέση της ΚΕΔΕ
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο, προβλέπεται ότι όλα τα αδήλωτα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη, αστικά και αγροτικά, εκατοντάδες χιλιάδες σε όλη τη χώρα, μετά το πέρας όλων των προθεσμιών δήλωσης και δικαστικής τους διεκδίκησης, περιέρχονται στο Ελληνικό Δημόσιο.
Η ΚΕΔΕ έχει ζητήσει την τροποποίηση του προαναφερθέντος άρθρου, προκειμένου όλα τα αδήλωτα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη, αστικά και αγροτικά, μετά το πέρας όλων των προθεσμιών δήλωσης και δικαστικής τους διεκδίκησης, αντί να πάνε στο Ελληνικό Δημόσιο, να περιέλθουν στους οικείους ΟΤΑ. Μάλιστα, στις προτάσεις που είχε καταθέσει, υπογράμμιζε ότι οι Δήμοι «γνωρίζουν και μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τα αστικά ακίνητα για δημιουργία κοινωνικής κατοικίας και άλλες κοινωνικές χρήσεις και τα αγροτικά για αποκατάσταση ακτημόνων αγροτών και κάθε άλλη χρήση επωφελή για τους ΟΤΑ και το κοινωνικό σύνολο».
Στην ημερίδα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, τόνισε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση παρά τα προβλήματα της κρίσης της πανδημίας είναι παρούσα για όλα τα μεγάλα προβλήματα, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι.
Πρόσθεσε ακόμη ότι «την εποχή αυτή ζούμε μια πολύ μεγάλη αλλαγή στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, η οποία συμπαρασύρει και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Καθημερινά γινόμαστε δέκτες στην ΚΕΔΕ, για διάφορα ζητήματα Δήμων που αφορούν στην κτηματογράφηση της ακίνητης περιουσίας μας, των ακινήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θα ήταν, λοιπόν, τελείως ανόητο να μην αξιοποιήσουμε τη μεγάλη ευκαιρία, το τεράστιο εθνικό έργο που είναι το Εθνικό Κτηματολόγιο και να μη δηλώσουμε εγκαίρως τα δικαιώματα των Δήμων μας, την περιουσία μας. Παρά τα προβλήματα της εποχής λόγω της πανδημίας, εμείς εδώ στην ΚΕΔΕ προσπαθούμε να δούμε λευκό σε μια περίοδο που κυριαρχεί το γκρίζο.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης και ο αρμόδιος υφυπουργός, Γιώργος Στύλιος, αλλά και η Διοίκηση του Κτηματολογίου ανταποκρίθηκαν το αίτημα της ΚΕΔΕ να πραγματοποιήσουμε αυτή την ημερίδα, για να καταγράψουμε όλα τα ζητήματα που υπάρχουν, να ενημερωθούμε για το σχέδιο νόμου για το Κτηματολόγιο που κατατέθηκε χθες στη Βουλή και να δούμε πώς θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε ή να ολοκληρώσουμε την κτηματογράφηση των δημοτικών ακινήτων.
Ευχαριστώ και τον υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, που ήταν μαζί μας, προκειμένου οι Δήμοι να προετοιμαστούμε για τα επόμενα βήματα».
Αξιόπιστο σύστημα καταχώρισης
Ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, τόνισε ότι η προσπάθεια που επιτελείται στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός αξιόπιστου συστήματος καταχώρησης της ακίνητης περιουσίας είναι μία από τις κρισιμότερες, μεγαλύτερες και σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στη χώρα από την κυβέρνηση.
Παράλληλα, ο κ. Βορίδης σημείωσε ότι με τη μετάβαση των μετεγγραφών από τα υποθηκοφυλακεία στα κτηματολογικά γραφεία διαμορφώνεται ένα τελείως διαφορετικό σύστημα, το οποίο θα καταστεί μία αξιόπιστη σύνδεση με τα ζητήματα των εμπραγμάτων δικαιωμάτων για τη διασφάλιση των δικαιούχων, προσθέτοντας ότι το ζήτημα αυτό αγγίζει κατ’ εξοχήν τα θέματα της δημόσιας περιουσίας.
Τέλος, ο κ. Βορίδης παρατήρησε ότι απαιτείται μια σωστή στρατηγική στόχευση και πολλή δουλειά για να καταστεί αποτελεσματική η λειτουργία του συγκεκριμένου συστήματος και δήλωσε πεπεισμένος ότι ο υφυπουργός για το Κτηματολόγιο, Γιώργος Στύλιος, μέσα από τη ρεαλιστική και ολιστική του προσέγγιση θα βρει τις κατάλληλες ισορροπίες, όπου αυτό καταστεί αναγκαίο, τόσο στα ζητήματα που αφορούν στη δημόσια και στη δημοτική περιουσία όσο και σε θέματα κοινωνικής ισορροπίας.
Δημοτική περιουσία
Η προϊσταμένη Διεύθυνσης Έργων του Κτηματολογίου, Άρια Ιωαννίδη, αναφέρθηκε στα οφέλη της κτηματογράφησης, καθώς και στην πρόοδο του έργου και το ρόλο των Δήμων. Ειδικότερα, αναφερόμενη στο ρόλο και τις υποχρεώσεις των Δήμων στη διαδικασία της κτηματογράφησης, σημείωσε ότι είναι σημαντική η συνεισφορά τους και ότι συμμετέχουν σε όλα τα στάδια με την παροχή στοιχείων, με επικοινωνιακές δράσεις, τη διάθεση χώρων, την προετοιμασία υποβολής δηλώσεων.
Αναφερόμενη στο τι πρέπει να δηλώσουν οι Δήμοι, η κα Ιωαννίδη είπε ότι οι δηλώσεις αφορούν στη δημοτική περιουσία, τις κοινωφελείς και κοινόχρηστες εκτάσεις και τους καταργούμενους κοινόχρηστους χώρους.
Στους κοινωφελείς χώρους συμπεριλαμβάνονται τα σχολεία, τα δημοτικά κτήρια κέντρα πολιτισμού, χώροι αθλητισμού. Στους κοινόχρηστους χώρους συμπεριλαμβάνονται πάρκα, πλατείες δρόμοι, χώροι πρασίνου, άλση, ενώ ως καταργούμενοι κοινόχρηστοι χώροι νοούνται οι χώροι που έχουν χάσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους. Επίσης, σε ό,τι αφορά το τέλος κτηματογράφησης, τόνισε ότι τα κοινόχρηστα ακίνητα δηλώνονται ατελώς.
Μιλώντας η κα Κασάπη για τις εγγραφές της δημοτικής περιουσίας στο Κτηματολόγιο, σημείωσε ότι είναι πιθανόν να διαπιστωθούν είτε από τις υπηρεσίες του Δήμου, είτε από ιδιοκτήτες ακινήτων που απευθύνονται στο Δήμο ανακριβείς αρχικές εγγραφές ή αγνώστου ιδιοκτήτη, επικάλυψη ή κενό μεταξύ διοικητικών ορίων και ορίων κτηματογράφησης όμορων Δήμων, μη καταχωρημένες διοικητικές πράξεις, αναφορές για εκτεταμένες αστοχίες στα διαγράμματα του κτηματολογίου.
Σε ό,τι αφορά τις ανακριβείς αρχικές εγγραφές ή αγνώστου ιδιοκτήτη, είναι ανάγκη για εντοπισμό τους μέσω της υπηρεσίας έρευνας και διόρθωση πριν την οριστικοποίησή τους, διότι τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη θα περιέλθουν στο Δημόσιο. Για καταχώριση των διοικητικών πράξεων η κα Κασάπη πρότεινε οι Δήμοι να την επισπεύσουν. Επίσης, οι πράξεις τακτοποιήσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως λόγω ρυμοτομίας, που δεν έχουν καταχωριστεί, να μην υποβάλλονται από τους πολίτες μεμονωμένα για το ακίνητό τους, για τη διασφάλιση της καλύτερης δυνατής ακρίβειας στα κτηματολογικά διαγράμματα.
Σε ό,τι αφορά τον επαναπροσδιορισμό ορίων γεωτεμαχίων, σημείωσε ότι προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας διόρθωσης είναι η συμμετοχή των ιδιοκτητών, καθώς απαιτείται υπόδειξη ορίων και συναίνεση.