Υπολογισμός της αξίας ακινήτων με ένα «κλικ»

Η αναβάθμιση της γεωπύλης INSPIRE του Ελληνικού Κτηματολογίου θα προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την αγορά γης – Ποιοι φορείς θα συνεισφέρουν στις νέες δυνατότητες της ψηφιακής υποδομής
Μια ψηφιακή υποδομή που θα μπορούσε να υποστηρίξει τη διαδικασία εκτίμησης της αξίας των ακινήτων επιχειρεί να δημιουργήσει το Ελληνικό Κτηματολόγιο, με «όχημα» την πύλη γεωχωρικών πληροφοριών INSPIRE. Στην Ελλάδα ακόμη δεν υπάρχει ένας αξιόπιστος μηχανισμός που να προσδιορίζει την οικονομική αξία του κάθε ακινήτου, τόσο για την εφαρμογή μιας διαφανούς, αντικειμενικής και δίκαιης φορολόγησης της περιουσίας όσο και για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας.
«Το Κτηματολόγιο, ως «ουδέτερος» φορέας καταγραφής ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, αποβλέπει στον ακριβή και φερέγγυο τρόπο αποτύπωσης των χαρακτηριστικών των ακινήτων» αναφέρει στο «Βήμα» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Γεωχωρικών Πληροφοριών του Ελληνικού Κτηματολογίου κ. Παναγιώτης Λολώνης. Και ως τέτοιος φορέας έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει τη διαδικασία εκτίμησης της αξίας των ακινήτων όλης της χώρας, αν και όσες προσπάθειες έγιναν μέχρι στιγμής δεν έχουν τελεσφορήσει, κυρίως εξαιτίας της συναρμοδιότητας πολλών υπουργείων και υπηρεσιών που εμπλέκονται – το υπουργείο Οικονομικών με τις αντικειμενικές αξίες και τη φορολόγηση, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τις πολεοδομικές και δασικές ρυθμίσεις, το υπουργείο Δικαιοσύνης με τα υποθηκοφυλακεία, το υπουργείο Εσωτερικών κ.λπ.
Οι νέες δυνατότητες
Η δυνατότητα δίνεται σήμερα, μέσω της γεωπύλης INSPIRE, την οποία δημιούργησε και λειτουργεί το Ελληνικό Κτηματολόγιο για να εκπληρώσει μία από τις υποχρεώσεις της χώρας μας, βάσει της σχετικής οδηγίας για την υποδομή χωρικών πληροφοριών της ΕΕ. Ηδη παρέχεται πρόσβαση στο κτηματολογικά διαγράμματα και σε πολλά αντικειμενικά στοιχεία που προσδιορίζουν την αξία των ακινήτων, δηλαδή τη θέση, το μέγεθος, τα όρια, τις διαστάσεις τους, σε γειτνιάζοντα στοιχεία κ.λπ.
Το επόμενο διάστημα μπορεί να εισαχθούν και άλλες δυνατότητες, όπως η διάθεση ορθοφωτοχαρτών (όχι μόνο για ανάγνωση, όπως σήμερα) καθώς και νέα δεδομένα στα οποία περιλαμβάνονται στοιχεία του ανάγλυφου του εδάφους (το Κτηματολόγιο βρίσκεται σε συνεννόηση με το ΓΕΕΘΑ), το οδικό και το υδρογραφικό δίκτυο (ποτάμια, ρέματα) της χώρας, ο αιγιαλός, οι διευθύνσεις των ακινήτων, τα τοπωνύμια (έχουν συγκεντρωθεί περί τα 1,5 εκατ. τοπωνύμια κατά την κτηματογράφηση), οι προστατευόμενες ζώνες, τα διοικητικά όρια (σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών), οι κυρωμένοι δασικοί χάρτες, οι χρήσεις γης (σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών) κ.λπ.
Ωρα αναβάθμισης
Έτσι, δεν αργεί η αναβάθμιση του INSPIRE σε μια… hi-tech πλατφόρμα, η οποία θα έχει τη δυνατότητα με τη χρήση των γεωτεμαχίων ως σημείων αναφοράς να μπορεί να υποστηρίξει τον υπολογισμό, σε πιο ορθή βάση, των αντικειμενικών αξιών. Αλλωστε, το Κτηματολόγιο ήδη καταγράφει τον «πυρήνα» των δεδομένων που παίζουν ρόλο στην αξία ενός ακινήτου, όπως είναι τα γεωμετρικά και τα θεματικά στοιχεία του αλλά και επικουρικά χαρακτηριστικά (δηλωθείσα χρήση, καταγεγραμμένη αξία πώλησης), χαρακτηριστικά θέσης (απόσταση από θάλασσα, γειτνίαση με κοινόχρηστους ή κοινωφελείς χώρους, απόσταση από ελκυστικές χρήσεις ή δραστηριότητες).
«Το Ελληνικό Κτηματολόγιο και οι υποδομές του σε δεδομένα και υπηρεσίες έχουν δυνατότητα να συνεισφέρουν στον τομέα της εκτιμητικής αξιών ακινήτων. Μέχρι στιγμής η δυνατότητα αυτή δεν έχει αξιοποιηθεί δεόντως. Με το πέρασμα του χρόνου όμως και την ωρίμαση των καταστάσεων αυτή η εικόνα αντιστρέφεται ώστε να καταστεί δυνατό να υπάρξει πλήρης αξιοποίηση της πολύτιμης αυτής υποδομής της χώρας» σημειώνει ο κ. Λολώνης.
Η «αξία» συγκεντρώνει και αντανακλά την όποια θετική ή αρνητική συμβολή των χαρακτηριστικών ενός ακινήτου σε ένα μόνο νούμερο, και καθιστά, έτσι, δυνατή τη σύγκρισή του με άλλα ακίνητα ή με άλλα αγαθά και τη συναλλαγή του. Ενα εργαλείο εκτίμησης ακινήτων είναι χρήσιμο στις αγοραπωλησίες ακινήτων, στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, στις υποθήκες, στα επενδυτικά πλάνα, αλλά και στην εφαρμογή δημοσιονομικής πολιτικής (φορολογία ακινήτων).
Δυνατότητα παραγωγής πλούτου από το άνοιγμα στην επιχειρηματικότητα
Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Γεωχωρικών Πληροφοριών του Ελληνικού Κτηματολογίου Παναγιώτη Λολώνη, εάν τα γεωχωρικά δεδομένα που παρέχονται μέσω της γεωπύλης Inspire και των υπόλοιπων υποδομών του Κτηματολογίου «ανοίξουν» στην επιχειρηματικότητα, θα παραχθεί πλούτος. Οπως επισημαίνει, αυτό συνέβη και στις ΗΠΑ, όταν επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον το 1994 άνοιξαν τα γεωχωρικά δεδομένα της χώρας, και ως αποτέλεσμα η γεωπληροφορική «απογειώθηκε» και μετετράπη στον τρίτο πιο γοργά αναπτυσσόμενο τομέα της οικονομίας, μετά τη βιοτεχνολογία και τη νανοτεχνολογία.
Οι απόπειρες καταγραφής σε Ελλάδα και Ευρώπη
Το ελληνικό κράτος ήδη από το 1994, στην πρόταση που είχε υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συγχρηματοδότηση του έργου της κτηματογράφησης, έκανε αναφορά και στην υποστήριξη μιας διαδικασίας εκτίμησης της αξίας των ακινήτων της χώρας. Κι αυτό διότι τα κτηματολόγια, ως συνέχεια των βυζαντινών κατάστιχων και των αντίστοιχων συστημάτων που είχαν χρησιμοποιήσει οι Φράγκοι, οι Βενετοί και οι Οθωμανοί, αποσκοπούσαν στη συλλογή φόρων από την ακίνητη περιουσία. Μεταγενέστερα τα στοιχεία των εν λόγω συστημάτων χρησιμοποιήθηκαν για να εξυπηρετήσουν και άλλους σκοπούς όπως είναι η διασφάλιση των δικαιωμάτων κυριότητας και η υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων (επεκτάσεις σχεδίων πόλεων, εφαρμογή περιβαλλοντικής ή αγροτικής πολιτικής κ.λπ.). Τα κτηματολόγια δε, αποτελούν κεντρικό θεσμό στη συνοχή που επιδιώκεται να επιτευχθεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
«Και στην Ελλάδα, στις πρώτες εθνοσυνελεύσεις, στα χρόνια που ακολούθησαν την ελληνική επανάσταση, ένα από τα πρώτα μελήματα ήταν η δημιουργία Κτηματολογίου ώστε να καταγραφεί και να φορολογηθεί η ακίνητη περιουσία. Ακολούθησαν επτά με οκτώ άκαρπες προσπάθειες. Τώρα έχουμε πλέον φτάσει στο τέλος του δρόμου. Αλλωστε και οι Γερμανοί ξεκίνησαν τον 10ο αιώνα και τους πήρε περίπου 1.000 χρόνια για να αποκτήσουν το Κτηματολόγιο που έχουν σήμερα, το οποίο μάλιστα έχει αδυναμίες και προβλήματα. Στη Σουηδία ξεκίνησαν τον 17ο αιώνα και τους πήρε πολλά χρόνια για να το αναπτύξουν. Μόνο η Ολλανδία και το Βέλγιο απέκτησαν Κτηματολόγιο σε λίγους μήνες, διότι ο Ναπολέων τους έθεσε τελεσίγραφο, απειλώντας τους πολίτες ότι εάν δεν δήλωναν την περιουσία τους θα την έχαναν» σημειώνει ο κ. Λολώνης.  tovima