ΙΝΕ/ΓΣΕΕ: «Στραγγαλίζει» τα νοικοκυριά η εκτόξευση των τιμών για στέγαση κατά 35%

H απώλεια της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων εργαζομένων από 9,9% για τους αμειβόμενους με τον μέσο μισθό έως 28% για τους μερικώς απασχολούμενους, στοιχείο που ανέδειξε η ετήσια έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για την οικονομία και την απασχόληση, σημείωσε εφιαλτική αύξηση τον Απρίλιο του 2022 εξαιτίας της εκτόξευσης των τιμών.
Η ανοδική πορεία των τιμών αφορά κατά κύριο λόγο τις δαπάνες των νοικοκυριών για στέγαση και για μεταφορές, στις οποίες περιλαμβάνονται οι δαπάνες για ηλεκτρισμό, θέρμανση και βενζίνη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, οι δαπάνες για στέγαση εμφανίζουν ραγδαία ανοδική τάση αγγίζοντας τον Μάρτιο του 2022 το 30% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021, όταν τον Φεβρουάριο η αντίστοιχη ετήσια αύξηση ήταν της τάξης του 25,4%. Τον Απρίλιο η αύξηση ήταν ακόμα μεγαλύτερη ξεπερνώντας το 35%.
Μεγάλη αύξηση των τιμών
Τον ίδιο μήνα ο πληθωρισμός στην κατηγορία «Μεταφορές» παρέμεινε σταθερός στο ίδιο επίπεδο με αυτό του Μαρτίου (15,4%), ενώ ανησυχητική αύξηση παρουσιάζουν οι τιμές των ειδών διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών. Ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε 10,9% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους, με την αύξηση να προέρχεται κυρίως από τα έλαια και λίπη (22%), το κρέας (14,1%), τα λαχανικά (13,8%) και τα γαλακτοκομικά (11,7%), ενώ σε επιμέρους κατηγορίες, όπως τα πουλερικά και το ελαιόλαδο, η αύξηση ξεπερνά το 20%.
Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι οι περισσότερες κατηγορίες τροφίμων σημείωσαν αύξηση λόγω της εξάρτησής τους από τις εισαγωγές, με την υψηλότερη να εντοπίζεται στις αμυλώδεις ρίζες (28,2%) και ακολουθούν τα αυγά (14,4%) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (13,4%).
Οι συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο
Η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών έχει αρνητικές συνέπειες στην κατανάλωση και το βιοτικό επίπεδο πολλών ομάδων εργαζομένων, ειδικά των πιο ευάλωτων, όπως εκείνων που εργάζονται με άτυπες μορφές εργασίας, των νέων, των γυναικών, των μεταναστών.
«Κλειδί» για την αποφυγή συνθηκών αστάθειας το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα -τονίζει η έκθεση- είναι η ουσιαστική ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και η αύξηση της βιώσιμης απασχόλησης. Η Γενική Συνομοσπονδία και το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική οικονομική ανάπτυξη χωρίς ουσιαστική ανάκαμψη της αγοράς εργασίας.
Κατακόρυφη πτώση των δαπανών για την υγεία
Ανησυχητικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν τις δαπάνες του κράτους αλλά και των νοικοκυριών για την υγεία.
Η χώρα μας κατά το πρώτο έτος της πανδημικής κρίσης κατέγραψε τη δεύτερη χαμηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, μετά τη Λετονία. Αλλά και πριν από την πανδημία ήταν αισθητή η υποχρηματοδότηση των δομών υγείας. Το 2019 η χώρα μας είχε την τρίτη χαμηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη σε PPS μεταξύ των 19 οικονομιών της Ευρωζώνης. Από τη συνολική κατά κεφαλήν δαπάνη των 1.657 μονάδων, οι 990 (ή 59,7%) χρηματοδοτήθηκαν από τον δημόσιο τομέα. Το υπόλοιπο ποσό καλύφθηκε είτε μέσω ιδιωτικών πληρωμών από τους ιδιώτες (583 μονάδες ή 35,2%) είτε μέσω ιδιωτικής ασφάλισης (82 μονάδες ή 4,9%).
Η υποχρηματοδότηση των δομών δημόσιας υγείας έχει επηρεάσει και τη δυνατότητα των πολιτών να καλύψουν βασικές ανάγκες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό εκείνων που ήταν 16 ετών και άνω και δήλωσαν το 2020 αδυναμία πραγματοποίησης ιατρικών εξετάσεων λόγω οικονομικής στενότητας στην Ελλάδα ήταν 5,9%.
Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ
Όσον αφορά το ύψος του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, αυτό ανήλθε στο τέλος του 2021 στο 193,3%, καταγράφοντας πτώση 13 ποσοστιαίων μονάδων συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ως αντανάκλαση της σημαντικής ενίσχυσης του ονομαστικού ΑΕΠ την ίδια περίοδο. Σε σχέση με το δ' τρίμηνο του 2009, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν το δ' τρίμηνο του 2021 αυξημένο κατά 66,6 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ σε σχέση με το τέλος του 2019 κατά 12,6 ποσοστιαίες μονάδες. Η αύξηση αυτή είναι η έκτη υψηλότερη μεταξύ των 19 κρατών-μελών της Ευρωζώνης, πίσω από την Ισπανία, την Ιταλία, τη Μάλτα, τη Γαλλία και τη Σλοβακία.
Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν επίσης ότι είναι πολύ σημαντικό για την πολιτική οικονομία της χώρας να αποφευχθεί κάθε κίνδυνος εγκλωβισμού της σε συνθήκες στασιμοπληθωρισμού. Μια τέτοια εξέλιξη θα αυξήσει όχι μόνο το οικονομικό, αλλά και το πολιτικό και το γεωπολιτικό ρίσκο της Ελλάδας.