Η Ελλάδα πρωταθλήτρια στην επιβάρυνση των στεγαστικών δαπανών στα νοικοκυριά

«Η στεγαστική κρίση αυξάνεται παντού, αλλά όχι ομοιόμορφα», είπε o Ηλίας Νικολαΐδης, Senior Editor της diaNEOsis, μιλώντας στο 8o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, εξηγώντας ότι συνολικά στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ στεγαστική πολιτική.
Περιγράφοντας τη σημερινή κατάσταση, τόνισε ότι οι τιμές πώλησης ακινήτων αυξήθηκαν κατά 10% και κατά 13% στις νέες κατοικίες, ενώ ακόμα περισσότερο αυξήθηκαν και τα ενοίκια, αφού σύμφωνα με την Eurostat, το 37% του εισοδήματος κάθε νοικοκυριού, πηγαίνει στη στέγαση. Ο κ. Νικολαΐδης αναφέρθηκε στην Αυστρία που αποτελεί χώρα – πρότυπο για τη στεγαστική πολιτικής της με δύο αιώνες παράδοση, αφού σήμερα μία στις πέντε κατοικίες είναι ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία, δημιουργώντας μία τεράστια παράλληλη αγορά που συγκρατεί και τις τιμές της ελεύθερης αγοράς.
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας και Κοινωνικής Αλλαγής Eteron Γαβριήλ Σακελλαρίδης, παρουσίασε συνοπτικά τα ευρήματα έρευνας που, όπως τόνισε, επιβεβαίωσαν την αίσθηση που όλοι ήδη είχαμε. Σύμφωνα με αυτά: Το 47,8% παραδέχεται ότι δυσκολεύεται ή αδυνατεί να πληρώσει το ενοίκιο, 42,3% έχει δει αυξήσεις την τελευταία διετία και περίπου 77% δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα κάθε μήνα αφού πληρώσει το ενοίκιο. Αναφέρθηκε επίσης στα αντικρουόμενα συμφέροντα που υπάρχουν ανάμεσα σε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές και τόνισε ότι πρέπει να υπάρξουν κίνητρα για τους πρώτους και προστασία για τους δεύτερους. Ο κ. Σακελλαρίδης, σχολίασε ότι τα τελευταία χρόνια νέα στοιχεία έχουν μεταβάλει την εικόνα και αυτά είναι η εισροή ξένων επενδύσεων και η βραχυχρόνια μίσθωση που έχουν εκτός από οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. «Πρέπει να υπάρξει δημόσια πολιτική και ένα αποτυπωμένο σχέδιο για την κατοικία με τρεις άξονες», είπε, προτείνοντας το τρίπτυχο: κίνητρα για αδιάθετα σπίτια, ρύθμιση βραχυχρόνιας μίσθωσης και ρύθμιση golden visa.
«Είμαστε πρωταθλητές στην επιβάρυνση των στεγαστικών δαπανών στα νοικοκυριά και έχουμε πλήρη απουσία στεγαστικών πολιτικών προνοιακού χαρακτήρα», επισήμανε ο Θωμάς Μαλούτας, Ομότιμος Καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, προσθέτοντας ότι για την κατάσταση αυτή ευθύνονται επίσης η οικονομική κρίση, η άνοδος τουρισμού και η καθήλωση εισοδημάτων. Αναφορικά με τις λύσεις, τόνισε ότι χρειάζεται ρύθμιση της αγοράς και πολιτικές συνολικές και όχι αποσπασματικές, καθώς τα επιδόματα όχι μόνο αναιρούνται γρήγορα από την αγορά αλλά συχνά μεταφράζονται και σε αύξηση τιμών. Παράλληλα, δίπλα στο εμπορευματικό κομμάτι, χρειάζεται ένα κομμάτι στεγαστικού αποθέματος που να λειτουργεί με άλλο τρόπο και να επηρεάζει και το εμπορικό, ενώ πρέπει να κάθε κίνηση πρέπει να έχει ένα ειδικό βάτος για να επηρεάσει την αγορά.
«Δυστυχώς είμαστε σε μία χώρα που δεν διαθέτει απόθεμα δημόσιας κατοικίας», είπε κλείνοντας. Από την πλευρά της η Βασιλική Πουλά, Legal & Policy Researcher / LL.M. Candidate στο London School of Economics & Political Science (LSE), αναφέρθηκε στις πολιτικές της Ε.Ε., τονίζοντας ωστόσο ότι δεν έχει άμεση αρμοδιότητα καθώς το στεγαστικό θεωρείται ότι άπτεται πολύ του εθνικού χαρακτήρα κάθε χώρας. «Η στεγαστική κρίση δεν έχει αμιγώς στεγαστικές λύσεις», είπε, προσθέτοντας ότι υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους η Ε.Ε. προσπαθεί συμβάλει. Ο πρώτος είναι η ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ο δεύτερος είναι η χρηματοδότηση της ενεργειακής αναβάθμισης που μεγαλώνει την πίτα των σπιτιών που είναι βιώσιμα και αυξάνει το οικιστικό απόθεμα και ο τρίτος είναι η βαρύτητα που δίνεται στην ισότιμη πρόσβαση στη στέγαση, καθώς πρέπει να υπάρχει μία κοινωνική προτεραιοποίηση και έμφαση αφού η στεγαστική κρίση έχει, όπως επισήμανε, και μία έντονη έμφυλλη διάσταση.
Ο Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας απέρριψε ως λύση τα οριζόντια μέτρα όπως τα επιδόματα ή τα χαμηλότοκα δάνεια, καθώς δεν αποτελούν βιώσιμες ούτε αποτελεσματικές προτάσεις. «Η στεγαστική πολιτική συνδέεται άμεσα με το κόστος της ενέργειας», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα της στέγασης δεν αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα, αλλά συγκεκριμένα που κατοικούν σε συγκεκριμένες περιοχές, γιαυτό και απαιτούνται μέτρα εστιασμένα και με χωρικά κριτήρια. «Υπάρχουν πόροι από την ΕΕ που δυστυχώς μέχρι τώρα τους ξοδεύουμε αλλού», είπε, προσθέτοντας ότι για τον ίδιο στόχο μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα μεγάλα κονδύλια για την ενεργειακή μετάβαση και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης που μπορούν να είναι εστιασμένα χωρικά για να αλλάξουν τη στεγαστική πολιτική. «Τα χρήματα υπάρχουν, χρειαζόμαστε ενεργοποίηση της πολιτείας και θεσμικά πλαίσια», τόνισε συμπληρώνοντας ότι χρειάζεται συνολικά μία αστική και πολεοδομική πολιτική που δεν είχαμε ποτέ στην Ελλάδα και που περιλαμβάνει περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά θέματα.