Γιατί οι αγορές δεν ανησυχούν πλέον για την Ελλάδα

"Χρυσή" τριετία μπορεί να χαρακτηριστεί το διάστημα 2021-2023 αφού παρά τις διαδοχικές κρίσεις η ελληνική οικονομία κινείται κόντρα στο ρεύμα, ανάμεσα στους εταίρους της στην ΕΕ, καλύπτοντας όλο και μεγαλύτερο έδαφος στην αποκατάσταση της ζημιάς που προκάλεσε η κρίση των μνημονίων.
Τόσο οι θεσμοί, δηλαδή η ΕΕ, ο ESM, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ, παραδέχονται στις εκθέσεις τους την πρόοδο της οικονομίας τόσο σε μακροοικονομικό όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Έντυπα διεθνούς κυκλοφορίας, όπως ο Economist και οι Financial Times, με αφορμή το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των εκλογών, έκαναν διθυραμβικές κριτικές για την πορεία της χώρας. Αν όλα αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν συγκυριακά, το αποτέλεσμα που έρχεται από τις αγορές δεν είναι πια ένδειξη αλλά τάση.
Τα ελληνικά ομόλογα, 9 χρόνια μετά τη συντεταγμένη χρεοκοπία του PSI, μέσω του οποίου οι επενδυτές των ελληνικών ομολόγων δέχθηκαν να κουρέψουν την οφειλή τους κατά 75%, ζουν μια νέα εποχή. Παρά το γεγονός ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμη η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, οι τίτλοι του δημοσίου τιμολογούνται καλύτερα από αυτούς της γειτονικής Ιταλίας. Τούτο δε, όχι τώρα αλλά από τα μέσα του 2021. Μπορεί με την αύξηση των επιτοκίων από τα μέσα του 2022 κάποια πράγματα να έχουν ξεχαστεί, αλλά η Ελλάδα εξέδωσε το καλοκαίρι του 2021 10ετές ομόλογο με επιτόκιο 0,8% και πενταετές ομόλογο με μηδενικό κουπόνι. Σήμερα, τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονται με αποδόσεις 50 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τα Ιταλικά, όχι μόνο στη 10ετή διάρκεια αλλά για όλες τις διάρκειες των ομολόγων.
Τι έχει συμβεί
Την διετία 2021-2022 οι επιδόσεις της οικονομίας γνώρισαν ιστορικά υψηλά. Μετά την ύφεση του 9% του 2020 που έφερε η κρίση του κορονοϊού, η οικονομία ανέκαμψε με ανάπτυξη 8,4% το 2021, 5,9% το 2022 και φέτος αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 3% με την επίσημη πρόβλεψη να προβλέπει ανάπτυξη 2,3%.
Ο κρατικός προϋπολογισμός από πρωτογενές έλλειμμα 7,3% του ΑΕΠ το 2020, έφτασε να έχει οριακό πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ένα χρόνο νωρίτερα από το αναμενόμενο. Το πλεόνασμα φέτος αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στο 1,1% και να φτάσει το 2,5% του ΑΕΠ το 2026.
Το αδύνατο -ακόμη- σημείο της οικονομίας, ο υψηλός λόγος χρέους ως προς το ΑΕΠ. Μειώθηκε από το 205% του ΑΕΠ που έφτασε το 2020 λόγω της πανδημίας στο 171,3% του ΑΕΠ το 2022 και αναμένεται να υποχωρήσει ίσως και κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2026.
Δείγμα της νέας "κανονικότητας" της οικονομίας είναι ότι κατάφερε όλα αυτά, ενώ υλοποίησε μέτρα στήριξης 57 δισ. ευρώ για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, για την τριετία 2020 -2022.
Παράλληλα, τα δύο προηγούμενα χρόνια, η Ελλάδα έκανε άλματα στην αυτοπεποίθησή της ως ανεξάρτητο κράτος εντός της ΕΕ. Ολοκλήρωσε επιτυχώς 16 αξιολογήσεις, υπό το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας την οποία τερμάτισε το καλοκαίρι του 2022. Ορόσημο για την Ελλάδα (όπως και για τις υπόλοιπες χώρες οι οποία εφάρμοσαν οικονομικά προγράμματα προσαρμογής) ήταν η πρόωρη κατά 2 χρόνια αποπληρωμή, του υπολοίπου ύψους 8,8 δισ. ευρώ από τα δάνεια του ΔΝΤ και ένα -μικρό- μέρος από τα δάνεια από την Ευρωζώνη.
Το αύριο της Ελλάδας
Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της οικονομίας, οι οίκοι αξιολόγησης "ψήφισαν" πρόσφατα μια κυβέρνηση που θα συνεχίσει την ίδια πολιτική, Η χώρα έχει ευεργετηθεί με συνολικά 55 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ την περίοδο 2021-2027, με τα οποία δεν θα υλοποιήσει μόνο "κλασσικές" επενδύσεις, αλλά και μεταρρυθμίσεις που θα αλλάξουν οριστικά την πορεία της οικονομίας.
Οι προσδοκίες εκτός Ελλάδας είναι υψηλές, καθώς η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέχρι το φθινόπωρο θα θέσει την Ελλάδα ενώπιον νέων ευθυνών.