Οι κρίσιμες ημερομηνίες για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας: Τι σημαίνει η πτώση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων

Πριν από δύο μήνες, ο γενικός διευθυντής ΟΔΔΗΧ, Δημήτρης Τσάκωνας, είχε δηλώσει από το βήμα συνεδρίου του Οικονομικού Επιμελητηρίου ότι με όρους αγοράς η Ελλάδα έχει επιτύχει την επενδυτική βαθμίδα και ότι το δημόσιο χρέος δεν έχει κινδύνους.
Την Παρασκευή, το Reuters ανέφερε ότι τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονται σαν να έχουν ήδη πάρει την επενδυτική βαθμίδα. Όπως εξήγησε, το αποτέλεσμα των εκλογών της περασμένης Κυριακής δημιούργησε στους επενδυτές την προσδοκία ότι θα υπάρξει αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας στις δεύτερες εκλογές του Ιουνίου και ότι θα συνεχισθούν οι μεταρρυθμίσεις και η ανάπτυξη καθώς και η μείωση του δημόσιου χρέους, προεξοφλώντας έτσι την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μετά από 13 χρόνια.
Οι προσδοκίες των επενδυτών αποτυπώθηκαν στη μείωση των αποδόσεων των ελληνικών 10ετών ομολόγων κατά περισσότερο από 15 μονάδες βάσης αυτή την εβδομάδα, κοντά στο 3,85%, συνεχίζοντας την πτωτική τάση που είχαν και στην προεκλογική περίοδο. Σε σχέση με ένα μήνα πριν (26/4), η απόδοση των ελληνικών 10ετών τίτλων είχε μειωθεί την Παρασκευή κατά 32 μονάδες βάσης, ενώ στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 2 έως 12 μ.β. Το κόστος δανεισμού της Ελλάδας, με βάση τα δεδομένα αυτά, ήταν κατά 50 μ.β. χαμηλότερο από αυτό της Ιταλίας και της Βρετανίας, δύο χωρών που έχουν επενδυτική διαβάθμιση, ενώ είναι πλέον πολύ κοντά σε αυτό των ΗΠΑ, όπου η απόδοση των 10ετών τίτλων διαμορφωνόταν λίγο κάτω από το 3,8%.
Η πλήρης προεξόφληση από τους επενδυτές της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας αντανακλάται και στο spread με τα γερμανικά ομόλογα, τα οποία αποτελούν τον δείκτη αναφοράς στην Ευρωζώνη. Η απόδοση των γερμανικών 10ετών τίτλων αυξήθηκε τον περασμένο μήνα κατά 11 μ.β. στο 2,50% με αποτέλεσμα το spread να υποχωρήσει κάτω από τις 140 μ.β. (1,4 ποσοστιαίες μονάδες). Σε σχέση με τα ισπανικά και τα πορτογαλικά ομόλογα, το spread μειώθηκε στις 30 και 60 μ.β., αντίστοιχα.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι οι αγορές θεωρούν βέβαιο πως η Ελλάδα θα πάρει σύντομα τη «σφραγίδα» της επενδυτικής βαθμίδας από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης. Η «σφραγίδα» αυτή δεν θα έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα καθώς με βάση αυτή τα ελληνικά ομόλογα θα μπουν στο ραντάρ μεγάλων θεσμικών επενδυτών, όπως συνταξιοδοτικών και άλλων ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία μπορούν να επενδύουν μόνο σε ομόλογα που έχουν επενδυτική διαβάθμιση. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορεί να αγοράζει τα ελληνικά ομόλογα ή να τα δέχεται ως ενέχυρο για να δανείζει τις ελληνικές τράπεζες, χωρίς να απαιτείται να αποφασίζει κατ' εξαίρεση του κανονισμού της, όπως έπραξε στην πανδημία με το έκτακτο πρόγραμμα αγορών ομολόγων.
Πότε μπορεί να πάρει η Ελλάδα και τυπικά την επενδυτική βαθμίδα; Από τους τέσσερις μεγάλους οίκους, τις αξιολογήσεις των οποίων λαμβάνει υπόψη η ΕΚΤ, το μεγαλύτερο άμεσο ενδιαφέρον έχουν o Fitch, o S&P και ο DBRS καθώς βαθμολογούν την Ελλάδα ένα μόλις σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, ενώ ο Moody's την αξιολογεί τρία σκαλοπάτια πιο κάτω.
O Fitch, ο οποίος αναβάθμισε την Ελλάδα τον περασμένο Ιανουάριο, έχει προγραμματισμένη αξιολόγηση στις 9 Ιουνίου. Σε έκθεσή του στις 12 Μαΐου σημείωνε ότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα της Ελλάδας το 2022, όπως το πρωτογενές πλεόνασμα, ήταν ακόμη καλύτερα από τις εκτιμήσεις, με το συνολικό και το πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα να ξεπερνούν τις προσδοκίες του κατά περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα.
O DBRS θα αξιολογήσει την Ελλάδα στις 8 Σεπτεμβρίου και την περασμένη Τρίτη σε ανάλυσή του σημείωνε ότι «τα αποτελέσματα των εκλογών σηματοδοτούν συνέχεια της πολιτικής». Συνέδεσε, εμμέσως πλην σαφώς, την πολιτική σταθερότητα στη χώρα που προδιαγράφει η πιθανή αυτοδυναμία της ΝΔ μετά τις εκλογές του Ιουνίου με την προοπτική ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. «Η πιθανή νίκη της ΝΔ θα της έδινε εντολή να συνεχίσει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, ενισχύοντας τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο S&P, ο οποίος αναβάθμισε τον Απρίλιο σε θετικές τις προοπτικές για το αξιόχρεο της Ελλάδας, θα κάνει νέα αξιολόγηση στις 20 Οκτωβρίου. Τον Απρίλιο είχε σημειώσει ότι θα μπορούσε να αναβαθμίσει την Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα εντός των επόμενων 12 μηνών εάν η νέα κυβέρνηση συνεχίσει την πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής και τις μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Ο Moody's θα αξιολογήσει την Ελλάδα στις 15 Σεπτεμβρίου, ενώ σε ανάλυσή του την Πέμπτη σημείωσε ότι το ισχυρό ποσοστό που πήρε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές της περασμένης Κυριακής αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να σχηματίσει ξανά κυβέρνηση, «κάτι που σημαίνει συνέχεια στη δημοσιονομική και την οικονομική πολιτική και είναι θετικό για το αξιόχρεο της Ελλάδας».
Ο οίκος προέβλεψε ότι θα στηριχθεί η ανάπτυξη και σε συνδυασμό με τη δέσμευση για δημοσιονομική προσαρμογή και αύξηση των πρωτογενών αποτελεσμάτων θα βελτιωθούν οι προοπτικές σημαντικής μείωσης του ελληνικού χρέους. Προβλέπει, μάλιστα, ότι η Ελλάδα θα επιτύχει μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις του χρέους της παγκοσμίως, εκτιμώντας ότι αυτό θα μειωθεί κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2025 από 171% που ήταν πέρυσι.