Ταμείο Ανάκαμψης: Τι αλλάζει μετά τις εκλογές – Πώς ανεβαίνει ο πήχης στα 70 δισ. ευρώ

Το μεγαλύτερο project του 21ου αιώνα για τη χώρα, με διαθέσιμα κεφάλαια 50 δισ. ευρώ και χιλιάδες προγραμματισμένα έργα αναβάθμισης του κράτους, καλείται να υλοποιήσει η επόμενη κυβέρνηση. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πήρε ήδη από πέρυσι σάρκα και οστά και θεωρείται ως το βασικότερο «πολυεργαλείο» στην αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας την προσεχή τετραετία.
Μέχρι τώρα έχουν διατεθεί περίπου 7 δισ. ευρώ κρατικών πόρων, αλλά απομένουν ακόμα 25 δισ. που με επαναδιαπραγμάτευση και νέα ανακατανομή η νέα κυβέρνηση μπορεί να τα κάνει 30 δισ. ευρώ, τα οποία στη συνέχεια θα κινητοποιήσουν επιπλέον κεφάλαια 20 δισ. ευρώ.
5 δισ. ευρώ με το «καλημέρα»
Η Ελλάδα έχει το απόλυτο πλεονέκτημα στην αξιοποίηση και ανακατανομή του Ταμείου Ανάκαμψης καθώς θεωρείται πρωτοπόρος στον τομέα αυτό. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μάλιστα, έχει ήδη υποβάλει αίτημα στην Ε.Ε. για να κερδίσει η χώρα επιπλέον 5 δισ. ευρώ ως επιχορηγήσεις και δάνεια από αναδιανομή αναξιοποίητων κονδυλίων, τα οποία δεν κατάφεραν να απορροφήσουν άλλες χώρες.
Οι καλές επιδόσεις αποτελούν το καλύτερο διαβατήριο για τις αλλαγές και ανακατανομές που ζητά η Ελλάδα, αφού πρέπει να πάρουν έγκριση από την Κομισιόν, αλλά ακόμα και από εθνικά κοινοβούλια άλλων κρατών.
Με επιπλέον 5 δισ. ευρώ, όμως, ο «κουμπαράς» για την Ελλάδα φτάνει συνολικά στα 70 δισ. ευρώ ως το 2026: 17,5 δισ. ως άμεσες επιδοτήσεις (κρατικές επενδύσεις) και 15 δισ. κρατικά δάνεια που κινητοποιούν συνολικά 27 δισ. ιδιωτικές επενδύσεις. Συνολικά 59,5 δισ. δηλαδή, στα οποία μπορούν να προστεθούν (αν εγκριθεί το αίτημα της Αθήνας) άλλα 0,7 εκατ. επιδοτήσεις και 4,3 δισ. δάνεια από το RΕPowerEU, που κι αυτά θα αποφέρουν άλλα 5 δισ. επενδύσεις ιδιωτών.
Με μια «δύναμη πυρός» 70 δισ. ευρώ, στόχος είναι η ακόμα μεγαλύτερη στήριξη των τομέων που έθεσε προεκλογικά ως προτεραιότητα ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης για την προσεχή τετραετία: καλύτερη Υγεία και Παιδεία, ψηφιοποίηση του κράτους, ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, αλλά και χρήση του Ταμείου ως χρηματοδοτικό εργαλείο για υποδομές που έχει ανάγκη η χώρα.
Ωρα μηδέν για αποφάσεις
Ωστόσο το project έχει δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και ημερομηνία λήξης τον Αύγουστο του 2026. Αν η υλοποίηση πέσει έξω στους χρόνους, χάνονται χρήματα, χάνονται και τα έργα, ενώ τα δάνεια πρέπει να επιστραφούν ακόμα και αν τα έργα δεν ολοκληρωθούν. Γι’ αυτό προϋποθέτει και σταθερή διακυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας, αφού αν αφεθεί στον… αυτόματο πιλότο, θα εξελιχθεί σε καταστροφή. Από την επομένη των εκλογών και μέσα στο κατακαλόκαιρο κιόλας (πριν από τις 30 Αυγούστου) όλες οι χώρες της Ε.Ε. και η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα θα δώσουν αγώνα δρόμου για να καταθέσουν αίτημα αναθεώρησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης στις Βρυξέλλες.
Η επανεξέταση των εθνικών προγραμμάτων κρίνεται ως έναν βαθμό αναγκαία, επειδή όσα τρέχουν σήμερα καταρτίστηκαν και εγκρίθηκαν προ τριετίας, χωρίς προηγούμενη εμπειρία, αλλά και προτού ξεσπάσουν στη Ευρώπη ο πόλεμος και η πρωτοφανής ενεργειακή και επισιτιστική κρίση. Καταστάσεις και ανάγκες άλλαξαν άρδην. Και αν κάποια δράση, έργο ή επένδυση εγκριθεί μεν, αλλά δεν ολοκληρωθεί έως 31 Αυγούστου 2026, την ημέρα εκείνη κόβονται τα λεφτά που έρχονται από το Ταμείο.
Τι αλλάζει με επενδύσεις 70 δισ.
Περιθώρια αποτυχίας για τη χώρα δεν υπάρχουν, καθώς δεν πρόκειται απλώς για πολύτιμη ώθηση (booster) ανάπτυξης και επενδύσεων -όπως από άγνοια πολλοί αντιμετωπίζουν το Ταμείο Ανάκαμψης-, αλλά είναι ένα μεγάλο στοίχημα μετεξέλιξης και μοναδική ευκαιρία για ριζικό εκσυγχρονισμό του κράτους προκειμένου να αφήσει πίσω παθογένειες και υστερήσεις δεκαετιών.
Ως τώρα τρέχουν σχεδόν 1.000 εγκρίσεις για κρατικές επενδύσεις (επιδοτήσεις) ύψους 3,5 δισ. ευρώ, καθώς και 500 δανειακές συμβάσεις για ιδιωτικές επενδύσεις 15 δισ. με κρατικά και ιδιωτικά κεφάλαια. «Είναι απλώς τα ορεκτικά», λένε με χιούμορ στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς έπονται και ωριμάζουν επενδύσεις επιπλέον 50-52 δισ. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως Αύγουστο 2026.
Τι θα γίνει με τα συνολικά 70 δισ. – εφόσον εγκριθεί και το ελληνικό αίτημα για τα επιπλέον 5 δισ. από Ε.Ε.;
Το σχέδιο προβλέπει… να αλλάξει η Ελλάδα! Να αποκτήσει δρόμους που δεν έχει, πολεοδομικά – χωροταξικά σχέδια και υποδομές που στερείται. Προαστιακός σιδηρόδρομος στη Δυτική Αττική, ηλεκτρικά λεωφορεία, ψηφιακές ευκολίες και ενημέρωση που βοηθούν στην κυκλοφορία, στην οικονομία και τη ζωή όλων.
Νέο σύστημα υγείας, νέα συστήματα εκπαίδευσης, χρήση ρομπότ για ελέγχους κατά της φοροδιαφυγής και online διασύνδεση για να παρακολουθεί το κράτος ποιοι δεν κόβουν αποδείξεις και ποιοι εργοδότες επιβάλλουν μαύρη εργασία. Το Δημόσιο θα σκανάρει ένα «χαρτοβασίλειο» αιώνων, θα δίνει απαντήσεις και συντάξεις στην ώρα τους, θα γίνει digital από εδώ και εμπρός. Αλλάζουν οι γειτονιές, τα σπίτια αναβαθμίζονται και αποκτούν οπτικές ίνες και super fast συνδέσεις Ιντερνετ.
Κι αυτά είναι ένα μικρό μέρος από τις 170 δράσεις και μεταρρυθμίσεις πρώτης γραμμής που περιλαμβάνει του ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Πιο αναλυτικά, προγραμματίζονται ή βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη:
Υγεία

• Ανακαινίσεις, εκσυγχρονισμός και ψηφιοποίηση νοσοκομείων.
• Αναβάθμιση και αναδιοργάνωση Κέντρων Υγείας.
• Επανεκπαίδευση προσωπικού.
• Φροντίδα χρονίων νοσημάτων, παρηγορητική φροντίδα, κατ’ οίκον νοσηλεία ΑμεΑ.
• Μαζικά προγράμματα πρόληψης ασθενειών με άσκηση, διατροφή, εμβολιασμούς, καρκίνο του μαστού, νεογνά κ.ά.
• Υπηρεσίες Υγείας για ασθενείς με άνοια, Alzheimer, αυτισμό.
• Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας του Πολίτη.
• Τηλεϊατρική, κέντρο ακτινοθεραπείας στο «Σωτηρία» κ.ά.

Παιδεία

• Νέος εξοπλισμός σε όλες τις τάξεις (ιδιαίτερα ΙΕΚ, ΕΠΑΛ), ψηφιακές υπηρεσίες e-school, επιταγές αγοράς τεχνολογικών εργαλείων.
• Robotics, κατάρτιση εκπαιδευτικών στις τεχνολογίες.
• Επαγγελματικός προσανατολισμός μαθητών με ψηφιακά εργαλεία και Τεχνητή Νοημοσύνη.
• Εκπαιδευτικά προγράμματα για αύξηση της απασχόλησης, σύνδεση με τα επιδόματα ΟΑΕΔ κ.λπ.

Ψηφιακό κράτος

• Δικαστήρια και υποθηκοφυλακεία χωρίς χαρτιά! Τέλος στο χάος από τα «ποντικοφαγωμενα» αρχεία και σε βιβλία μεταγραφών με σκισμένες σελίδες. Ψηφιοποίηση εγγράφων, παρακολούθηση χρόνων διεκπεραίωσης, αντιμετώπιση καθυστερήσεων που στοιχίζουν πανάκριβα για όλους σε χρόνο, χρήμα, επενδύσεις, ασφάλεια και απονομή δικαιοσύνης.
• Ψηφιοποίηση ενσήμων σε ΕΦΚΑ, χαρτών σε πολεοδομίες, αρχείων και προσωπικών δεδομένων σε υπηρεσίες μετανάστευσης κ.λπ.
• Τεχνητή Νοημοσύνη κατά της φοροδιαφυγής, νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, ηλεκτρονικό τιμολόγιο κ.λπ.
• Ηλεκτρονική εξυπηρέτηση πολιτών από απόσταση, «ψηφιακό γραφείο», πελατοκεντρικές ψηφιακές υπηρεσίες από το Δημόσιο.
• Ψηφιακές υποδομές και πληροφορίες από τους δήμους στους πολίτες για θέσεις στάθμευσης, κυκλοφορία, υγεία, ύδρευση κ.λπ.

Υποδομές

• Πολεοδομικά σχέδια παντού: ολοκλήρωση του πολεοδομικού χάρτη της χώρας (σήμερα καλύπτεται μόλις το 20%), δημιουργία θαλάσσιου χωροταξικού, νέο χωροταξικό για ΑΠΕ, βιομηχανία, τουρισμό και υδατοκαλλιέργειες.
• Αναβάθμιση αεροδρομίων, αστικές αναπλάσεις σε Ελαιώνα – Βοτανικό, Δυτ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, παραλιακό μέτωπο Αττικής κ.λπ.
• Ολοκλήρωση αυτοκινητοδρόμων (ΒΟΑΚ, Ε65 κ.ά.).
• Υποθαλάσσια σύνδεση ρεύματος και οπτικών ινών στα νησιά.
• Προαστιακός Σιδηρόδρομος, νέα γραμμή 36 χλμ. από Ανω Λιόσια έως Μέγαρα κ.ά.
• Ηλεκτροκίνηση συγκοινωνιών, φορτιστές παντού, ηλεκτρικά αστικά λεωφορεία και ταξί κ.λπ.
• Yδρευση: Πρέβεζα, Αρτα, Λευκάδα, Κέρκυρα, Λέσβο κ.λπ.
• Πολιτική προστασία: GPS, κάμερες, αισθητήρες πυρκαγιών και ανόδου των υδάτων, σεισμογράφοι κ.λπ.                 newmoney.gr