Συντάξεις: Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι του νέου ασφαλιστικού

Θετικό πρόσημο για την πλειοψηφία των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων έχουν οι αλλαγές που προωθούνται με το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 6 Δεκεμβρίου.
Υπάρχουν ωστόσο και κάποιες κατηγορίες που εντάσσονται στους χαμένους.

• Χαμένοι είναι οι οφειλέτες που αδυνατούν να πάρουν σύνταξη καθώς έχουν χρέη πάνω από 30.000 ευρώ (10.000 ευρώ αν είναι αγρότες) και δεν έχουν τους πόρους να καταβάλλουν το υπερβάλλον ποσό εφάπαξ ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία απονομής της σύνταξής τους. Αντίθετα κερδισμένοι είναι περίπου 12.000 μη μισθωτοί οφειλέτες που οφείλουν στον ΕΦΚΑ μεταξύ 20.000 και 30.000 ευρώ αλλά και αγρότες που χρωστούν αντίστοιχα μεταξύ 6.000 και 10.000 ευρώ καθώς με τη νέα διάταξη αυξάνονται τα ανώτατα όρια οφειλών για συνταξιοδότηση από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ και από 6.000 ευρώ σε 10.000 ευρώ για οφειλές στον π. ΟΓΑ. Υπό την προϋπόθεση ότι ο εν δυνάμει συνταξιούχος θα συναινέσει σε έλεγχο των καταθέσεών του, ώστε να μην υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ (ή τις 6.000 ευρώ για αγρότες). Εως ότου το οφειλόμενο ποσό πέσει στα 20.000 ευρώ θα παρακρατείται τουλάχιστον το 60% του μηνιαίου ποσού σύνταξης ενώ ο οφειλέτης θα μπορεί να λαμβάνει το 40% της σύνταξής του.
• Μια μερίδα εργαζόμενων – συνταξιούχων δε θα αξιοποιήσει τη διάταξη που δίνει το δικαίωμα να λαμβάνουν ολόκληρη τη σύνταξή τους , με την παρακράτηση του 10% επί του εισοδήματος από την εργασία έως το πλαφόν 5.112 ευρώ. Θα παραμείνουν στη μαύρη εργασία , επιλέγοντας να φοροδιαφεύγουν. Θα χάσουν ωστόσο την ευκαιρία να εξασφαλίσουν προσαύξηση στη σύνταξή τους από τα ένσημα που θα συνεχίσουν να συμπληρώνουν μέσω της εργασίας τους.
• Xαμένοι θεωρούνται και οι ασφαλισμένοι στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης εφόσον στο εξής θα επιβάλλεται φόρος στην εφάπαξ παροχή που λαμβάνουν ( εως τώρα ήταν αφορολόγητη) όσο και στη μηνιαία σύνταξη κλιμακωτά ανάλογα με τα έτη ασφάλισης. Επίσης προβλέπεται «ποινή» για την πρόωρη εξαγορά του συμβολαίου.
• Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστήριων συνταξιοδοτικών συμβολαίων το ασφάλισμα που αντιστοιχεί σε έως πέντε (5) έτη ασφάλισης θα φορολογείται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), εφόσον καταβάλλεται με τη μορφή περιοδικής παροχής και με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), εφόσον καταβάλλεται εφάπαξ.
• Αντίστοιχα το ασφάλισμα που αντιστοιχεί σε είκοσι έξι (26) και περισσότερα έτη ασφάλισης θα φορολογείται με συντελεστή δυόμιση τοις εκατό (2,5%), εφόσον καταβάλλεται με τη μορφή περιοδικής παροχής και με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%), εφόσον καταβάλλεται εφάπαξ.
• Οι συντελεστές των ανωτέρω περιπτώσεων προσαυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Ειδικά για τα πρόσωπα που ασφαλίστηκαν μετά τα πενήντα πέντε (55) έτη, οι συντελεστές της περ. i προσαυξάνονται κατά πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε έτος που υπολείπεται των πέντε (5) ετών ασφάλισης.
•  Από 1η.1.2025 η υπαγωγή στην ασφάλιση των Αλληλοβοηθητικών Ταμείων είναι προαιρετική. Η κατάργηση της υποχρεωτικής ένταξης στην ασφάλιση για αυτά τα ταμεία ( πχ ασφαλιστικών εταιριών, φαρμάκου, πετρελαιοειδών) θα οδηγήσει σε απώλεια πόρων , αφού οι νέοι δύσκολα θα εντάσσονται προαιρετικά με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει η βιωσιμότητα των εν λόγω ταμείων.

Κερδισμένοι βγαίνουν οι εξής ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι από το μίνι ασφαλιστικό:

• 742.772 συνταξιούχοι που θα λάβουν το επίδομα προσωπικής διαφοράς 100-200 ευρώ στις 21 Δεκεμβρίου.
• εργαζόμενοι συνταξιούχοι που θα λαμβάνουν στο ακέραιο τη σύνταξή τους
• Για παράδειγμα , συνταξιούχος που εργάζεται και δικαιούται σύνταξη ύψους €1.200, αντιμετωπίζει παρακράτηση ύψους €360 βάσει του ισχύοντος καθεστώτος. Εάν αυτός ο συνταξιούχος εργάζεται ως μισθωτός, με μικτό μηνιαίο μισθό €780, θα λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξή του και η παρακράτηση ύψους €360 αντικαθίσταται από μη ανταποδοτικό πόρο ύψους 78€. Όφελος: €282 μηνιαίως.
• Ασφαλισμένοι στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα που θα πάρουν με ταχύτερες διαδικασίες την επικουρική τους σύνταξη με την ενεργοποίηση της διάταξης που ορίζει ως προϋποθέσεις θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με τη συμπλήρωση 15 ετών επικουρικής ασφάλισης (4.500 ένσημα) είτε σε έναν φορέα είτε διαδοχικά. Με τη διάταξη αυτή υπηρετείται η ενοποίηση των κανόνων του ασφαλιστικού συστήματος για όλους με άμεση συνέπεια την ένταξη των επικουρικών συντάξεων στο σύστημα fast track, ώστε οι εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, οι οποίες υπολογίζονται σήμερα περίπου στις 40.000, να μειωθούν σημαντικά σε σύντομο χρονικό διάστημα.
• Ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες που θα λάβουν για πρώτη φορά 9μηνη παροχή προστασίας της μητρότητας . Συγκεκριμένα θα λαμβάνουν για 9 μήνες τον κατώτατο μισθό (780 ευρώ σήμερα) δηλαδή συνολικά 7.020 ευρώ πέραν του ποσού που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια κυοφορίας και λοχείας.
• Οι ιδιοκτήτες καταλυμάτων δυναμικότητας έως 10 δωματίων, που είναι παράλληλα εγγεγραμμένοι στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, θα υπάγονται στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ και όχι στον π. ΟΑΕΕ. Ταυτόχρονα, λαμβάνεται μέριμνα ώστε να συνεχίσει να τους αναγνωρίζεται ο ασφαλιστικός χρόνος των προηγούμενων ετών, για τον οποίο έχουν καταβάλει εισφορές στον π. ΟΓΑ.
• Οι άνεργοι οι οποίοι δε χάνουν το επίδομα ανεργίας αν δουλέψουν κάποια ημερομίσθια. Συγκεκριμένα δίνεται η δυνατότητα σε ανέργους που απασχολούνται με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μίας ημέρας, να εργάζονται χωρίς να χάνουν το επίδομα ανεργίας, υπό την προϋπόθεση ότι η απασχόληση αυτή δεν υπερβαίνει σωρευτικά τις τρεις ημέρες εβδομαδιαίως και τις δώδεκα ημέρες μηνιαίως. Στην περίπτωση αυτή, το επίδομα ανεργίας μειώνεται ανάλογα με τις ημέρες απασχόλησης.
• Οι εργαζόμενοι παλαιοί ασφαλισμένοι που το 2020 βίωσαν τις αρνητικές συνέπειες της πανδημίας και δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα ένσημα για το έτος αυτό, θα έχουν την ευκαιρία να τα συμπληρώσουν ώστε να μπορέσουν να λάβουν μειωμένη σύνταξη υπολογίζοντας προς το σκοπό αυτό τα ένσημα του έτους 2019.
• Οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ για τους οποίους « παγώνουν» έως το 2025 τα επιτόκια της ΕΚΤ.