Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Οι νέοι συντελεστές φορολόγησης για εφάπαξ και σύνταξη

Η ριζική αναδιάρθρωση στη λειτουργία των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης που προβλέπεται στο μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο στοχεύει στη σύσταση πολυεργοδοτικών ταμείων, την απλοποίηση αδειοδότησης των νέων ταμείων, τη βελτίωση της εποπτικής λειτουργίας καθώς και τη φορολόγηση της εφάπαξ παροχής που θα χορηγούν τα ΤΕΑ στους ασφαλισμένους.
Ο συνταξιούχος που θα λάβει το συμπλήρωμα του επαγγελματικού ταμείου, θα μπορεί να επιλέξει είτε τη μηνιαία καταβολή ( σύνταξη) είτε να ζητήσει να του καταβληθεί εφάπαξ όλο το ποσό που θα έπαιρνε σε συντάξεις τα επόμενα χρόνια.
Μέχρι σήμερα το εφάπαξ ήταν αφορολόγητο, για αυτό και οι ασφαλισμένοι προτιμούσαν την εφάπαξ παροχή έναντι της σύνταξης που φορολογείται ως εισόδημα με βάση την κλίμακα.
Το νομοσχέδιο ( άρθρο 107) προβλέπει στο εξής η φορολόγηση του εφάπαξ να είναι διπλάσια από εκείνη των συντάξεων και να επιβάλλεται κλιμακωτά έως 20% ανάλογα με τα χρόνια παραμονής στο ΤΕΑ. Περισσότερα χρόνια παραμονής θα ισοδυναμούν με μικρότερο φόρο ενώ λιγότερα χρόνια παραμονής με μεγαλύτερο. Επιπλέον προβλέπεται και πέναλτι αν ο ασφαλισμένος εξαγοράσει πρόωρα το ασφάλισμα.
Πώς φορολογούνται οι παροχές των ΤΕΑ
Ειδικότερα, οι συνταξιοδοτικές παροχές που καταβάλλονται από Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης προαιρετικής ασφάλισης φορολογούνται αυτοτελώς ως εξής:

• Για παροχές που αντιστοιχούν σε έως πέντε (5) έτη ασφάλισης, με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), εφόσον καταβάλλονται με τη μορφή σύνταξης και με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ.
• Για παροχές που αντιστοιχούν σε έξι (6) έως δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης, με συντελεστή επτάμισι τοις εκατό (7,5%), εφόσον καταβάλλονται ως σύνταξη και με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%), εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ.
• Για παροχές που αντιστοιχούν σε δεκαέξι (16) έως είκοσι πέντε (25) έτη ασφάλισης, με συντελεστή πέντε εκατό (5%), εφόσον καταβάλλονται ως σύνταξη και με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ.
• Για παροχές που αντιστοιχούν σε είκοσι έξι (26) και περισσότερα έτη ασφάλισης, με συντελεστή δυόμιση τοις εκατό (2,5%) εφόσον καταβάλλονται ως σύνταξη και με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%) εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ.

Οι συντελεστές των ανωτέρω περιπτώσεων προσαυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης ρευστοποίησης του ατομικού του λογαριασμού.
Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που:
α) πραγματοποιείται σε εργαζόμενο ο οποίος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή έχει υπερβεί το εξηκοστό (60ό) έτος της ηλικίας του, ή
β) γίνεται χωρίς τη βούληση του εργαζόμενου, όπως σε περίπτωση απόλυσης του εργαζόμενου ή πτώχευσης του εργοδότη, ή
γ) πραγματοποιείται λόγω συμμετοχής του εργαζόμενου σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.
Ειδικά για τα πρόσωπα που ασφαλίστηκαν σε Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης μετά τα πενήντα πέντε (55) έτη, οι συντελεστές προσαυξάνονται κατά πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε έτος που υπολείπεται των πέντε (5) ετών ασφάλισης.
Για λόγους ισονομίας, οι ίδιοι φορολογικοί συντελεστές θα ισχύουν και στα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια που παρέχουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες . Μέχρι τώρα οι συντελεστές φορολόγησης είναι υψηλότεροι 10%-20% ανάλογα με το ποσό που δικαιούται ο ασφαλισμένος, ενώ αν εγκαταλείψει πρόωρα την ασφάλιση, πχ σε 5 χρόνια η φορολογική επιβάρυνση αυξάνεται ( πέναλτι).
Η φορολογία αφορά τις μελλοντικές εισφορές
Η διαδικασία της φορολόγησης θα εφαρμοστεί από την ψήφιση του νόμου και μετά. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν ήδη καταβληθεί από τους ασφαλισμένους των ΤΕΑ, θα παραμείνουν αφορολόγητες, όπως ισχύει δηλαδή έως τώρα.
Η όποια φορολόγηση θα αφορά τις νέες εισφορές που θα καταβληθούν, ή τους νέους ασφαλισμένους που θα προκύψουν είτε στα τωρινά ΤΕΑ είτε σε όποια δημιουργηθούν στο μέλλον.
Τα Τ.Ε.Α. ιδρύονται προαιρετικά, με βάση μονομερή δικαιοπραξία ή σύμβαση:
α) μεταξύ ενός εργοδότη (μονοεργοδοτικά Τ.Ε.Α.) ή περισσοτέρων εργοδοτών (πολυεργοδοτικά Τ.Ε.Α.) ή και εργαζομένων ή των αντίστοιχων εκπροσώπων τους, ή
β) μεταξύ ελευθέρων επαγγελματιών, αγροτών ή των επαγγελματικών τους οργανώσεων, χωρίς να απαιτείται επαγγελματική κλαδική συνάφεια των επιχειρήσεων ή των ασφαλισμένων μεταξύ τους.
Το καταστατικό των Τ.Ε.Α. οπωσδήποτε προβλέπει την υποχρεωτική υπαγωγή του συνόλου των μελών τους σε προγράμματα παροχών που καταβάλλονται με γνώμονα τη συνταξιοδότηση ή την αναμονή για συνταξιοδότηση.
Τα Τ.Ε.Α. μπορούν, επιπλέον, να προβλέψουν στο καταστατικό τους την παροχή στα μέλη τους προαιρετικών συμπληρωματικών παροχών, όπως της επιλογής για την κάλυψη των κινδύνων που συνδέονται με μακροζωία και αναπηρία, ασθένεια, παροχή για επιζώντα εξαρτώμενα μέλη και παροχή εγγυήσεων για επιστροφή των καταβληθεισών εισφορών.
Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής
Τα Τ.Ε.Α. προβλέπουν στο καταστατικό τους, ως ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής:
α) τη συνταξιοδότηση από τον κύριο φορέα ασφάλισης,
β) την ηλικία των εξήντα δύο (62) ετών, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης στο Τ.Ε.Α., όπως το ελάχιστο αυτό ηλικιακό όριο διαμορφώνεται κάθε φορά για τη λήψη πλήρους σύνταξης από τον κύριο φορέα ασφάλισης και
γ) την ηλικία των πενήντα πέντε (55) ετών με τουλάχιστον είκοσι (20) έτη ασφάλισης στο Τ.Ε.Α., ή ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης αν η εργασιακή σχέση τερματίζεται χωρίς τη βούληση του εργαζομένου ή λόγω της συμμετοχής του σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.
Τα Τ.Ε.Α. ωστόσο μπορούν να προβλέπουν στο καταστατικό τους αυστηρότερες από τις ως άνω προϋποθέσεις λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής.
Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να επιλέγουν το ύψος των εισφορών τους σε μια κλίμακα από 2% και άνω και θα παίρνουν ένα συμπλήρωμα σύνταξης που, όπως προκύπτει από σχετική μελέτη που καταρτίστηκε για την εν λόγω διάταξη, μπορεί να φτάνει ως και το 15% της κύριας σύνταξής τους.
Αν δηλαδή ένας ασφαλισμένος πάρει 1.000 ευρώ από την κύρια σύνταξη τότε η σύνταξη από το επαγγελματικό ταμείο θα είναι γύρω στα 150 ευρώ. Το ποσό είναι συνδεδεμένο με τις εισφορές και τη διάρκεια ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι οι σημερινοί 35άρηδες που θα μπουν σε τέτοια ταμεία και θα αποχωρήσουν μετά από 30 ή 35 χρόνια, θα έχουν υψηλότερη «επαγγελματική σύνταξη» από όσους ασφαλιστούν για 10 ή 15 χρόνια.