Ρεύμα: Στην πρίζα τα χρωματιστά τιμολόγια - Τα 6 κριτήρια επιλογής λογαριασμού και οι 3 μύθοι για το κόστος

Κλειδώνουν οι τιμές σε σταθερά και κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος καθώς από 1/1/2024 μπαίνει σε εφαρμογή το νέο σύστημα με τους «πολύχρωμους λογαριασμούς». Έτσι, από την Πρωτοχρονιά θα υπάρχει πρόσθετη τυποποίηση των τιμολογίων, καθώς θα έχουμε σταθερά τιμολόγια και μεταβλητά. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η ΡΑΑΕΥ για να μας βοηθήσουν να τα ξεχωρίσουμε τους έδωσε και διαφορετικό χρώμα:

• Μπλε τα σταθερά,
• πράσινα και κίτρινα τα μεταβλητά.

Σταθερά και κυμαινόμενα

Τα σταθερά τιμολόγια είναι απλά. Σταθερή τιμή σε όλη την διάρκεια της σύμβασης.
Τα μεταβλητά θα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Η τιμή τους θα καθορίζεται στην πράξη με βάση τις τιμές δεικτών (με άλλα λόγια ρήτρες) και θα μπορεί να αλλάζει κάθε μήνα.
Θα έχουμε δύο ειδών μεταβλητά τιμολόγια:

• Τα μεταβλητά τιμολόγια μελλοντικής τιμής είναι αυτά τα οποία είχαμε συνηθίσει πριν την κρίση. Ο προμηθευτής αφού σας πωλήσει το ρεύμα, υπολογίζει το πόσο του στοίχισε βάζει και το περιθώριο του και σας χρεώνει.
• Τα μεταβλητά τιμολόγια ιστορικής τιμής, μοιάζουν με αυτά που ίσχυαν την περίοδο της κρίσης (και θα ισχύουν μέχρι 31/12/23) για όλους τους καταναλωτές. Στα τιμολόγια αυτά, πριν καταναλώσετε το ρεύμα για τον επόμενο μήνα, ο προμηθευτής δεσμεύεται να σας το πουλήσει σε μια τιμή και σας χρεώνει ανάλογα για τον μήνα αυτό.

Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι στα μεταβλητά τιμολόγια (είτε ιστορικής είτε μεταβλητής τιμής) εξακολουθεί να απαγορεύεται η χρέωση ποινής πρόωρης αποχώρησης.

Ποιο χρώμα τιμολογίου να επιλέξω ;
Η χρωματική σήμανση των τιμολογίων σκοπό έχει τον διαφανή διαχωρισμό των τιμολογίων μεταβλητής και σταθερής τιμής. Μεταβλητά είναι τα πράσινα και τα κίτρινα, ενώ σταθερά είναι τα μπλε.
Ωστόσο, πέρα από αυτό τον «χρωματικό» διαχωρισμό υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να επηρεάζουν την επιλογή ενός νοικοκυριού, ως προς την πλέον συμφέρουσα τιμή. Η σταθερότητα ή η διακύμανση της τιμής είναι μόνο μια από της παραμέτρους μιας σωστής επιλογής.
Και τα νοικοκυριά πρέπει να επιλέξουν με βάση και την κατανάλωση τους. Για παράδειγμα:
Νοικοκυριό με μια μέση κατανάλωση 300KWH το μήνα θα πληρώσει τον Ιανουάριο (μαζί με πάγιο και ΦΠΑ) στο:

• Φτηνότερο μπλε: 48,60€
• Φτηνότερο πράσινο: 48,80€
• Φτηνότερο κίτρινο: 43,06€

Νοικοκυριό με μια μεγάλη κατανάλωση 600KWh το μήνα θα πληρώσει τον Ιανουάριο (μαζί με πάγιο και ΦΠΑ) στο:

• Φτηνότερο μπλε: 102,30€
• Φτηνότερο πράσινο: 93,9€
• Φτηνότερο κίτρινο: 84,5€

Πως θα κάνω την καλύτερη επιλογή;
Μπορούμε να αξιολογήσουμε τα διάφορα προσφερόμενα προγράμματα τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος με βάση τις παρακάτω παραμέτρους (ξεκινώντας με φθίνοντα βαθμό σημασίας): 

Τιμή: Η σημαντικότερη παράμετρος είναι η χαμηλή τιμή. Διότι μπορεί ένα μπλε τιμολόγιο σταθερής τιμής να προκύπτει για μια συγκεκριμένη κατανάλωση φτηνότερο από ένα κυμαινόμενο πράσινο ή μπορεί ένα κυμαινόμενο κίτρινο να συμφέρει καλύτερα από ένα άλλο κυμαινόμενο κίτρινο ή και πράσινο της ίδιας ή άλλης εταιρείας. Δηλαδή, η τιμή δεν διαμορφώνεται μόνο από το χρώμα, αλλά και από άλλους παράγοντες όπως η φόρμουλα υπολογισμού που εφαρμόζει ο εκάστοτε πάροχος. Για τον υπολογισμό τιμής των μεταβλητών τιμολογίων θα χρειαστούμε βοήθεια. Στην περίπτωση των πράσινων τιμολογίων μπορούμε να πληροφορηθούμε την τελική τιμή κάθε 1η του μήνα από τις ανακοινώσεις των παρόχων. Έκτος από την τιμή ενέργειας καλό θα ειναι να μην ξεχνάμε και το μηνιαίο πάγιο. Ένα εργαλείο σύγκρισης τιμών (πχ το εργαλείο της ΡΑΕΥΥ ή η πλατφόρμα allazorevma.gr) μπορεί να βοηθήσει αρκετά
Εκπτώσεις/Δώρα: Σημαντικό είναι να λάβουμε υπόψη εάν η προσφερόμενη τιμή περιλαμβάνει κάποια έκπτωση και πότε αυτή αποδίδεται. Για παράδειγμα, μια τιμή χωρίς έκπτωση είναι πολύ καλύτερη από μια τιμή με έκπτωση συνέπειας, η οποία μπορεί να στην πορεία να αποσυρθεί ή μπορεί να αποδίδεται με καθυστέρηση ενός λογαριασμού. Επίσης ένα δώρο είναι προτιμότερο να αποδίδεται στον πρώτο λογαριασμό από ότι κάθε μήνα. Τέλος εάν έχουμε πολύ μικρή κατανάλωση όπως σε ένα εξοχικό το δώρο (πχ επιστροφή χρημάτων) μπορεί να είναι και ο πιο σημαντικός παράγοντας επιλογής.
Σταθερότητα τιμής: Η σταθερότητα μιας τιμής δεν μας προστατεύει μόνο από τις αυξήσεις στην χονδρική αγορά (Χρηματιστήριο Ενέργειας) αλλά και από τυχόν αλλαγές στα χαρακτηριστικά του προγράμματος. Για παράδειγμα, μπορεί ένα πράσινο τιμολόγιο να έχει αρχικά έκπτωση 50% και τον επόμενο μήνα η έκπτωση να πέσει στο 10%. Σε αυτή την περίπτωση ακόμη και με σταθερή την τιμή της χονδρικής (δηλαδή χωρίς κρίση στο Χρηματιστήριο Ενέργειας) η χρέωσή μας στο λιανικό τιμολόγιο μπορεί να ανεβαίνει! Ένα τιμολόγιο σταθερής τιμής (μπλε) μας δίνει σιγουριά και μας απαλλάσσει από τον διαρκή έλεγχο τιμών που θα πρέπει να κάνουμε κάθε 3 με 6 μήνες εάν είμαστε σε ένα τιμολόγιο μεταβλητής τιμής (πράσινο ή κίτρινο)
Δέσμευση: Τα σταθερά τιμολόγια επιτρέπεται να έχουν ποινή αποχώρησης. Όσο μικρότερη η ποινή αποχώρησης τόσο το καλύτερο. Και στα μεταβλητά τιμολόγια όμως θα πρέπει να εξετάσουμε εάν κάποιο δώρο που έχουμε λάβει προϋποθέτει την παραμονή μας για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Πρόσθετες υπηρεσίες/Προγράμματα επιβράβευσης: Πρόσθετες υπηρεσιες όπως δωρεάν τεχνική βοήθεια ή κάρτες υγείας αλλά και προγράμματα επιβράβευσης με πόντους σε προγράμματα τραπεζών συχνά προσφέρονται από τους παρόχους
Άλλες παράμετροι: Τέλος υπάρχουν και άλλες παράμετροι μικρότερης σημασίας που μπορεί όμως να μας ενδιαφέρουν, όπως η ύπαρξη συστήματος ebill, η δυνατότητα καταχώρησης μέτρησης ηλεκτρονικά, η πληρωμή με πάγια εντολή πιστωτικής κλπ.
3 μύθοι για το ρεύμα

Ένα μεταβλητό τιμολόγιο που είναι το φθηνότερο τον πρώτο μήνα θα είναι φθηνό και τους υπόλοιπους: Δεν ισχύει διότι κανείς δεν γνωρίζει τις τιμές της χονδρικής για το επόμενο διάστημα. Άλλωστε τα τιμολόγια μεταβλητής τιμής έχουν και άλλες παραμέτρους που μπορεί να αλλάξουν και οι οποίες επηρεάζουν την τελική τιμή, εκτός της χονδρικής. Συνεπώς δεν είναι απολύτως ακριβές πως τα μεταβλητά τιμολόγια ακολουθούν πιστά τις τιμές της χονδρικής.
Τα μπλε τιμολόγια είναι ακριβότερα: Μη γνωρίζοντας τις τελικές τιμές χονδρικής για τους επόμενους 12 μήνες είναι αδύνατον να πούμε με σιγουριά εάν ένα σταθερό είναι πράγματι ακριβό. Ακόμη κι εάν επιλέξουμε ένα πρόγραμμα μεταβλητής τιμής με καλά χαρακτηριστικά - όπως για παράδειγμα μια πολύ καλή έκπτωση - και μετά από 3 μήνες αυτή η έκπτωση μειωθεί δραματικά, τότε το μεταβλητό τιμολόγιο που έχουμε επιλέξει μπορεί να καταλήξει πολύ ακριβότερο από το σταθερό στο τέλος του χρόνου.
Θα πρέπει να επιλέξω πρόγραμμα μεχρι 1/1/2024: Δεν υπάρχει κάποια διορία. Αν δεν επιλέξουμε κάτι μεχρι 1/1/204 θα μεταβούμε αυτόματα στο πράσινο τιμολόγιο του κάθε παρόχου αλλά μπορούμε να επιλέξουμε κάτι άλλο ανά πάσα στιγμή χωρίς κάποια ποινή.
Ερωτήσεις - Απαντήσεις
Ερώτηση: Οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν επιλέξει τιμολόγιο μέχρι την Πρωτοχρονιά;
Aπάντηση: Όχι. δεν υπάρχει διορία. Από 1/1 και μετά κάνουν την επιλογή οποιαδήποτε στιγμή θέλουν. Όσοι δεν έχουν επιλέξει θα μεταβούν στο πράσινο τιμολόγιο έως ότου κάνουν την επιλογή που επιθυμούν.
Ερώτηση: Οι καταναλωτές που δεν θα επιλέξουν και θα μεταβούν στο πράσινο μπορούν να αλλάξουν μετά σε μπλε σταθερό;
Aπάντηση: Ναι. Τα πράσινα και τα κίτρινα δεν έχουν πέναλτι αλλαγής. Όποτε θελήσουν οι καταναλωτές μπορούν να φύγουν και να πάνε σε μπλε σταθερό ή σε άλλο πάροχο.
Ερώτηση: Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν κατρακυλήσει, ενώ έχει πέσει και η χονδρική του ρεύματος. Είναι αλήθεια πως το 2024 θα κάνει ποδαρικό με χαμηλές τιμές;
Aπάντηση: Οι τιμές στα πράσινα τιμολόγια κυμαίνονται αυτή τη στιγμή από 13,5 – 20 λεπτά ανά κιλοβατώρα για μια μέση κατανάλωση, συμπεριλαμβανομένου του παγίου. Η μέση τιμή του 2023 με τα επιδοτούμενα τιμολόγια ήταν στα 15 - 16 λεπτά η κιλοβατώρα. Συνεπώς, ορισμένα προϊόντα είναι φτηνότερα. Αντίστοιχα τα σταθερά, μπλε, τιμολόγια που έχουν συχνά λίγο πιο τσιμπημένο πάγιο από τα μεταβλητά, κυμαίνονται μέχρι στιγμής στα 14 – 18 λεπτά η κιλοβατώρα.
Ερώτηση: Τι συμφέρει όμως τελικά να επιλέξουμε;
Aπάντηση: Ένας καταναλωτής με μειωμένη κατανάλωση δεν έχει λόγο να πληρώνει ακριβό πάγιο και επίσης το ρίσκο που αναλαμβάνει με ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο είναι μικρό. Συνεπώς θα μπορούσε να επιλέξει ένα μεταβλητό κίτρινο ή πράσινο τιμολόγιο.
Αντίθετα, ένας καταναλωτής που θερμαίνεται με ρεύμα και γενικώς έχει μεγάλη κατανάλωση, έχει ένα λόγο παραπάνω να μειώσει το ρίσκο που αναλαμβάνει και να επιλέξει ένα σταθερό μπλε τιμολόγιο. Αν και οι τιμές των σταθερών μπλε τιμολογίων έχουν πέσει σημαντικά, αυτή τη στιγμή, είναι υψηλότερες από τα κυμαινόμενα και έτσι αναμένεται να παραμείνουν το πρώτο 3μηνο του 2024.
Eν κατακλείδι, για πρώτη φορά μετά από χρόνια προσφέρονται σταθερά τιμολόγια με εύλογες τιμές. Οι καλές τιμές στα σταθερά τιμολόγια δείχνουν ότι και οι πάροχοι πιστεύουν ότι το 24 θα είναι καλύτερο από το 23. Όσοι περισσότεροι είναι οι ενεργοί καταναλωτές που επιλέγουν πρόγραμμα έχοντας όλες τις πληροφορίες τόσο ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων θα προσφέρει χαμηλότερες τιμές...