Μεγάλα έργα: Η Ελλάδα σε κατασκευαστικό πυρετό μέχρι το 2030

Πάνω από 180 έργα ύψους σχεδόν 30 δισ. ευρώ έως το 2030 περιλαμβάνει ο οδικός χάρτης του υπουργείου Υποδομών, με την Ελλάδα να μετατρέπεται σε εργοτάξιο για τα επόμενα επτά χρόνια. Η χρηματοδότηση για τον πακτωλό έργων θα προέλθει από ευρωπαϊκά προγράμματα, το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος της νέας προγραμματικής περιόδου (ΕΣΠΑ 2021 – 2027), τον κρατικό προϋπολογισμό, το Ταμείο Ανάκαμψης, μέσα από την υφιστάμενη κατανομή πόρων και την ανακατανομή κονδυλίων, το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι πληγείσες από τις φυσικές καταστροφές περιοχές.
Η συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μέσω των παραχωρήσεων και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), η δανειοδότηση, με ευνοϊκούς όρους, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και η χρηματοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες θα αξιοποιηθούν για την εξεύρεση των απαραίτητων κονδυλίων.
Την ίδια στιγμή, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων που έχουν τα μεγαθήρια των κατασκευαστικών εταιρειών αγγίζει τα 15 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα λοιπόν με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Υποδομών, η εικόνα έχει ως εξής:

• Το μετρό Θεσσαλονίκης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το β’ εξάμηνο του 2024.
• Σημαντικό τμήμα του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας, Ε65, θα παραδοθεί το α’ εξάμηνο του 2024.
• Ο αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου προχωράει και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
• Η οδική σύνδεση Ακτιο προς την Αμβρακία θα παραδοθεί τις πρώτες εβδομάδες του 2024.
• O Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης και το νέο αεροδρόμιο Καστελίου προχωρούν.
• Η κατασκευή του Flyover στη Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει.
• Οι αυτοκινητόδρομοι Ιωάννινα – Κακαβιά και Λαμία – Καρπενήσι επαναδημοπρατήθηκαν.
• Ο οδικός άξονας Μπράλος – Αμφισσας άρχισε να κατασκευάζεται.
• Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας: Είναι σε εξέλιξη οι πρόδρομες εργασίες και η πρόοδος είναι σχεδόν στο 50%.
• Η αποκατάσταση των υποδομών της Θεσσαλίας, με κόστος 3,3 δισ. ευρώ, θα «τρέξει» από την άνοιξη του 2024.
• Η διευθέτηση και οριοθέτηση ρεμάτων.
• Η υλοποίηση έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης.

Σύνδεση σιδηροδρόμου με όλα τα μεγάλα λιμάνια
Αφορά έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα που θα συνδέουν, με ταχύτητα και ασφάλεια, τα μεγάλα λιμάνια της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Λαύριο και Ραφήνα) με το σιδηροδρομικό δίκτυο.
Με την κλιματική κρίση να δείχνει τα δόντια της, ο έλεγχος και η συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής αλλά και η κατασκευή έργων υψηλότερης ανθεκτικότητας με βασικές προτεραιότητες τα σχολεία, το σιδηροδρομικό δίκτυο, τους δρόμους και τις γέφυρες έρχονται σε πρώτο πλάνο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος επισκευής μιας γέφυρας συνήθως υπερβαίνει το 20πλάσιο του κόστους επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης.
Το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, μια πλατφόρμα όπου όλοι οι φορείς θα καταχωρούν την ταυτότητα και τα τεχνικά στοιχεία των υφιστάμενων γεφυρών, θα τεθεί σε λειτουργία το 2024. Με αυτόν τον τρόπο θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά τους και οι ανάγκες συντήρησής τους, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Ο νέος ΟΣΕ. Η ριζική μεταρρύθμιση του πολύπαθου ελληνικού σιδηροδρόμου δεν χωρά άλλες αναβολές. Στην κατεύθυνση αυτή θα συσταθεί ένας νέος ενιαίος δημόσιος φορέας με πυρήνα τον ΟΣΕ, ενσωματώνοντας την ΕΡΓΟΣΕ και εν μέρει τη ΓΑΙΑΟΣΕ.
Ο νέος φορέας θα αναλάβει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής, όπως περιγράφονται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.
Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για θέματα ασφάλειας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του κλάδου και μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής μιας ανάλυσης συστημικών κινδύνων, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και το σχέδιο δράσης που έχει διαμορφωθεί από την κυβέρνηση.
Η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην αγορά των αστικών λεωφορείων
Η ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων καθίσταται επιτακτική και σε αυτό το πλαίσιο, δρομολογείται η προμήθεια 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου 2024.
Παράλληλα, διεξάγονται δύο ακόμη διαγωνισμοί για την προμήθεια 300 νέων λεωφορείων φυσικού αερίου, που προβλέπεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους 18 μήνες.
Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο του 2024 αναμένεται να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την προμήθεια 750 ακόμη λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
Με τη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην αγορά να αυξάνεται συνεχώς, σε εξέλιξη βρίσκονται τέσσερα – πιο ευέλικτα πλέον – προγράμματα, με σημαντικές επιδοτήσεις για ιδιώτες, οδηγούς ταξί και τους πολίτες της Αστυπάλαιας, ενώ έπεται ο Πόρος. Ταυτόχρονα, ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης σχεδιάζεται και αναμένεται να δρομολογηθεί το 2024.
Το υπουργείο Υποδομών δίνει έμφαση και στον αειφόρο σχεδιασμό των συγκοινωνιακών συστημάτων, εισάγοντας, μεταξύ άλλων, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) ως το κύριο εργαλείο σχεδιασμού για τους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Τους επόμενους μήνες θα αναρτηθούν προς διαβούλευση το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο και ο Οδικός Χάρτης για την εφαρμογή του.