 |
Για πέντε μήνες, μία εβδομάδα και τρεις ημέρες, τα ναζιστικά στρατεύματα μάχονταν για την κατάληψη του Στάλινγκραντ, με τους Σοβιετικούς (στρατιωτικούς και άμαχους) να αντιστέκονται σθεναρά και τελικά να κατορθώνουν να αποκρούσουν το αδιάκοπο σφυροκόπημα της γερμανικής πολεμικής μηχανής.
Η Ελλάδα βρίσκεται υπό τριπλή κατοχή και το ναζιστικό καθεστώς έχει επιβάλει στον ελληνικό Τύπο λογοκρισία. Η γερμανική προπαγάνδα κάνει γνωστή τη λήξη της Μάχης του Στάλινγκραντ.
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 4 Φεβρουαρίου 1943, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«Το γενικόν αρχηγείον των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων μεταδίδει ότι η μάχη του Στάλινγκραντ ετερματίσθη.
»Πιστή εις τον προς τας σημαίας όρκον της μέχρι τελευταίας πνοής η 6η στρατιά, υπό την παραδειγματικήν αρχηγείαν του στρατάρχου Πάουλους, υπέκυψεν εις την υπεροπλίαν του εχθρού και εις την δυσμένειαν των συνθηκών».
Απώλειες
Οι αριθμοί των απώλειων στη μάχη του Στάλινγκραντ μιλούν από μόνοι τους:
- Δυνάμεις του Αξονα: Περισσότεροι από 800.000 νεκροί, τραυματίες, αιχμάλωτοι και αγνοούμενοι
- Κόκκινος Στρατός: Περισσότεροι από 1.100.000 νεκροί, τραυματίες, αιχμάλωτοι και αγνοούμενοι
- Ρωσικός άμαχος πληθυσμός: Τουλάχιστον 40.000 νεκροί
Η Μάχη του Στάλινγκραντ, 1942 – 1943
Μαρτυρίες επιζώντων
Το 2013, με την αφορμή της συμπλήρωσης 70 ετών από τον τερματισμό της Μάχης του Στάλινγκραντ δύο σοβιετικοί επιζώντες μίλησαν στο BBC για όσα τραγικά βίωσαν.
Βαλεντίνα Σαβέλιεβα, 75 ετών το 2013. Ο πατέρας της ήταν ένας από τους αγνοούμενους, τα λείμανά του βρέθηκαν το 1961. Η Βαλεντίνα ήταν 5 ετών όταν η 6η Στρατιά των Ναζί εισέβαλε στο Στάλινγκραντ, το καλοκαίρι του 1942. Το σπίτι τους καταστράφηκε, και με την μητέρα και τον μικρότερο αδελφό της, βρήκαν καταφύγιο, σε μια χαράδρα, που κατέληγε στις όχθες του Βόλγα.
«Κλείνω τα μάτια, και βλέπω ακόμη τον Βόλγα να καίγεται, από το χυμένο πετρέλαιο… Σκάψαμε, σαν τα ζώα, τρύπες στη γη, λαγούμια για να μείνουμε. Τρώγαμε λάσπη, μόνο λάσπη, και πίναμε νερό από το ποτάμι. Από πάνω μας βούιζαν τα αεροπλάνα που βομβάρδιζαν».
Σε αντίθεση με εκείνη ο αδέρφος τελικά δεν τα κατάφερε, πέθανε από την πείνα και το κρύο.
Την εποχή εκείνη ο 19χρονος σοβιετικός στρατιώτης Κονσταντίν Ντουβάνοφ έχει επιστρέψει από την Ουκρανία, με τον Κόκκινο Στρατό, πίσω στη γεννέτειρά του, το Στάλινγκραντ. Η πιο ζωντανή ανάμνησή του είναι τα ερείπια, και ο Βόλγας που καιγόταν. «Ολα είχαν πάρει φωτιά», λέει στο BBC. Πολέμησε εκεί μέχρι το τέλος της μάχης, όταν ο Πάουλους παραδόθηκε, στο υπόγειο του πολυκαταστήματος Univermag.
Το 2013, με την αφορμή της συμπλήρωσης 70 ετών από τον τερματισμό της Μάχης του Στάλινγκραντ δύο σοβιετικοί επιζώντες μίλησαν στο BBC για όσα τραγικά βίωσαν.
Βαλεντίνα Σαβέλιεβα, 75 ετών το 2013. Ο πατέρας της ήταν ένας από τους αγνοούμενους, τα λείμανά του βρέθηκαν το 1961. Η Βαλεντίνα ήταν 5 ετών όταν η 6η Στρατιά των Ναζί εισέβαλε στο Στάλινγκραντ, το καλοκαίρι του 1942. Το σπίτι τους καταστράφηκε, και με την μητέρα και τον μικρότερο αδελφό της, βρήκαν καταφύγιο, σε μια χαράδρα, που κατέληγε στις όχθες του Βόλγα.
«Κλείνω τα μάτια, και βλέπω ακόμη τον Βόλγα να καίγεται, από το χυμένο πετρέλαιο… Σκάψαμε, σαν τα ζώα, τρύπες στη γη, λαγούμια για να μείνουμε. Τρώγαμε λάσπη, μόνο λάσπη, και πίναμε νερό από το ποτάμι. Από πάνω μας βούιζαν τα αεροπλάνα που βομβάρδιζαν».
Σε αντίθεση με εκείνη ο αδέρφος τελικά δεν τα κατάφερε, πέθανε από την πείνα και το κρύο.
Την εποχή εκείνη ο 19χρονος σοβιετικός στρατιώτης Κονσταντίν Ντουβάνοφ έχει επιστρέψει από την Ουκρανία, με τον Κόκκινο Στρατό, πίσω στη γεννέτειρά του, το Στάλινγκραντ. Η πιο ζωντανή ανάμνησή του είναι τα ερείπια, και ο Βόλγας που καιγόταν. «Ολα είχαν πάρει φωτιά», λέει στο BBC. Πολέμησε εκεί μέχρι το τέλος της μάχης, όταν ο Πάουλους παραδόθηκε, στο υπόγειο του πολυκαταστήματος Univermag.
Στάλινγκραντ, 1942
Η σημασία της σοβιετικής νίκης
Όπως ανέφερε ο καθηγητής του Μπέρκλεϊ, Τζέιμς Μπράντφορντ ΝτεΛόνγκ:
«Οι Σύμμαχοι μάλλον θα είχαν νικήσει, στο τέλος, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμη και αν είχαν κατακτήσει οι ναζιστές το Στάλινγκραντ.
»Αλλά η όποια νίκη των Συμμάχων θα απαιτούσε την χρήση πυρηνικών όπλων σε ευρεία κλίμακα, και έναν απολογισμό νεκρών στην Ευρώπη που μάλλον θα ήταν διπλάσιος από τον πραγματικό, των 40 εκατ. ανθρώπων, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, οι εργάτες και οι αγρότες της Σοβιετικής Ενωσης, προσέφεραν μια τεράστια υπηρεσία, πριν από 70 χρόνια, στην ανθρωπότητα – και ιδιαιτέρως στην ανθρωπότητα της δυτικής Ευρώπης».
Προπαγάνδα και πραγματικότητα
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΒΗΜΑΤΟΣ, tovima.gr:
«Στο βιβλίο του «Πρωτόκολλα του Στάλινγκραντ» ο γερμανός καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ Γιόχαν Χέλμπεκ καταγράφει ανέκδοτες μαρτυρίες Ρώσων άμαχων και στρατιωτών.
»Αφορμή ήταν η πρόσφατη ανακάλυψη αυθεντικών πηγών της εποχής εκείνης, εικόνες, γραπτά ντοκουμέντα και ηχογραφημένες μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις αιματοβαμμένες ημέρες περί τα τέλη Ιανουαρίου και αρχές Φεβρουαρίου του 1943.
»Oμάδα Ρώσων ιστορικών είχε πάρει συνεντεύξεις από 215 αυτόπτες μάρτυρες, καταγράφοντας με κάθε λεπτομέρεια τις αφηγήσεις τους. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται αξιωματικοί και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού άλλα και πολλοί από τον άμαχο πληθυσμό», λέει στην Deutsche Welle o γερμανός καθηγητής. Επί σειρά δεκαετιών το καταγεγραμμένο αυτό σπάνιο πρωτογενές υλικό βρισκόταν σε απρόσιτα ρωσικά αρχεία.
»Το βιβλίο του Χέλμπεκ βασίζεται στη μελέτη και ιστορική ανάλυση όλων αυτών των ντοκουμέντων, με τη συνδρομή και Ρώσων ερευνητών. Σύμφωνα με τη ναζιστική προπαγάνδα η πανωλεθρία που υπέστη η Βέρμαχτ στο Στάλινγκραντ ήταν μία «πράξη αυτοθυσίας». Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία σφοδρή ήττα με τεράστιες απώλειες και σημαντικά πλήγματα για τα γερμανικά στρατεύματα, όπως λένε σήμερα οι περισσότεροι ιστορικοί.
Όπως ανέφερε ο καθηγητής του Μπέρκλεϊ, Τζέιμς Μπράντφορντ ΝτεΛόνγκ:
«Οι Σύμμαχοι μάλλον θα είχαν νικήσει, στο τέλος, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμη και αν είχαν κατακτήσει οι ναζιστές το Στάλινγκραντ.
»Αλλά η όποια νίκη των Συμμάχων θα απαιτούσε την χρήση πυρηνικών όπλων σε ευρεία κλίμακα, και έναν απολογισμό νεκρών στην Ευρώπη που μάλλον θα ήταν διπλάσιος από τον πραγματικό, των 40 εκατ. ανθρώπων, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, οι εργάτες και οι αγρότες της Σοβιετικής Ενωσης, προσέφεραν μια τεράστια υπηρεσία, πριν από 70 χρόνια, στην ανθρωπότητα – και ιδιαιτέρως στην ανθρωπότητα της δυτικής Ευρώπης».
Προπαγάνδα και πραγματικότητα
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΒΗΜΑΤΟΣ, tovima.gr:
«Στο βιβλίο του «Πρωτόκολλα του Στάλινγκραντ» ο γερμανός καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ Γιόχαν Χέλμπεκ καταγράφει ανέκδοτες μαρτυρίες Ρώσων άμαχων και στρατιωτών.
»Αφορμή ήταν η πρόσφατη ανακάλυψη αυθεντικών πηγών της εποχής εκείνης, εικόνες, γραπτά ντοκουμέντα και ηχογραφημένες μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις αιματοβαμμένες ημέρες περί τα τέλη Ιανουαρίου και αρχές Φεβρουαρίου του 1943.
»Oμάδα Ρώσων ιστορικών είχε πάρει συνεντεύξεις από 215 αυτόπτες μάρτυρες, καταγράφοντας με κάθε λεπτομέρεια τις αφηγήσεις τους. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται αξιωματικοί και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού άλλα και πολλοί από τον άμαχο πληθυσμό», λέει στην Deutsche Welle o γερμανός καθηγητής. Επί σειρά δεκαετιών το καταγεγραμμένο αυτό σπάνιο πρωτογενές υλικό βρισκόταν σε απρόσιτα ρωσικά αρχεία.
»Το βιβλίο του Χέλμπεκ βασίζεται στη μελέτη και ιστορική ανάλυση όλων αυτών των ντοκουμέντων, με τη συνδρομή και Ρώσων ερευνητών. Σύμφωνα με τη ναζιστική προπαγάνδα η πανωλεθρία που υπέστη η Βέρμαχτ στο Στάλινγκραντ ήταν μία «πράξη αυτοθυσίας». Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία σφοδρή ήττα με τεράστιες απώλειες και σημαντικά πλήγματα για τα γερμανικά στρατεύματα, όπως λένε σήμερα οι περισσότεροι ιστορικοί.
Στάλινγκραντ, 1942
»Επρόκειτο, επίσης, για άλλη μία μακρά περίοδο ναζιστικών θηριωδιών. Το καλοκαίρι του 1942 γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη για περίπου έξι μήνες, ώσπου οι ρωσικές δυνάμεις την ανακατέλαβαν εκδιώκοντας την Βέρμαχτ.
»Η περίοδος αυτή της κατάληψης της πόλης και της άγριας κατοχής που επέβαλαν οι ναζιστές αποσιωπήθηκε από το χιτλερικό καθεστώς. Για σειρά ετών αποτελούσε μία σκοτεινή περίοδο για τα όσα συνέβησαν στο ανατολικό μέτωπο.
»Τα στοιχεία που έρχονται τώρα στο φως αποκαλύπτουν εκτοπίσεις, εν ψυχρώ δολοφονίες πολιτών, καταλήψεις σπιτιών, καταστροφές και λεηλασίες περιουσιών.
»Ο αποκλεισμός της περιοχής περιμετρικά του Στάλινγκραντ οδήγησε σε ακραία φαινόμενα πείνας. Η μαρτυρία της Αγκραφένα Ποσντνιάκοβα είναι ανατριχιαστική. «Δεν υπήρχε τίποτα να φάμε. Αναγκαζόμασταν όλοι να τρώμε κρέας αλόγου. Ακόμη και οι Γερμανοί. Βέβαια αυτοί έτρωγαν τα καλά κομμάτια και σ’ εμάς πετούσαν το κεφάλι και τα αποφάγια», είπε.
»Με την απελευθέρωση της πόλης από τον Κόκκινο Στρατό οι επιζώντες βρέθηκαν εξαθλιωμένοι ανάμεσα σε ερείπια και πτώματα. Αλλά η είσοδος των ρωσικών στρατευμάτων δεν σήμανε το τέλος των δεινών. Η επανάκτηση του ελέγχου είχε για τον Ιωσήφ Στάλιν μεγάλη συμβολική αξία. Ηταν η πόλη που πήρε, τελικά, το όνομά της από τον ίδιο,
»Το Στάλινγκραντ έμεινε στη γερμανική ιστορία από τη δεκαετία του 1950 και μετά ως η μάχη μεταξύ δύο δικτατόρων, η οποία άφησε πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες θύματα», λέει ο Γερμανός ιστορικός Τόρστεν Ντίτριχ από το Κέντρο Στρατιωτικής Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών του Πότσνταμ.
(…)
»Στο Στάλινγκραντ έγειρε οριστικά η πλάστιγγα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπέρ των συμμάχων. Η θανάσιμα επικίνδυνη πολεμική μηχανή του Χίτλερ κόλλησε στα ρωσικά χιόνια, ποτέ δεν απέκτησε ξανά την προηγούμενη ισχύ της».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια
Δεν βρέθηκαν σχόλια γι'αυτό το άρθρο.
Γίνε ο πρώτος που θα σχολιάσει το άρθρο χρησιμοποιώντας την παρακάτω φόρμα