Αυτή είναι η επιστολή ντοκουμέντο που ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σαλπίζει για τον «μέγα πόλεμο» - Πότε, πού και για ποιον την έγραψε

Στα τέλη Μαρτίου του 1825 η Επανάσταση των Ελλήνων κρέμεται σε μία κλωστή. Από τη μία η ανασύνταξη των Οθωμανών και η συνεργασία τους με τους Αιγυπτίους και από την άλλη ο εμφύλιος έχουν προκαλέσει ρήγματα και μεγάλες απώλειες. Από τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς (1825) ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ πασάς αποβιβάζει διαρκώς δυνάμεις στην Πελοπόννησο για να καταπνίξει την επανάσταση.
Παράλληλα ο εμφύλιος καλά κρατεί... Οι «αντικυβερνητικοί» κατηγορούν τους «κυβερνητικούς» ότι θέλουν να παραδώσουν την Ελλάδα στους Άγγλους. Οι «κυβερνητικοί» κατηγορούν τους «αντικυβερνητικούς» για δικτατορικές τάσεις. Οι «κυβερνητικοί» συσπείρωναν κυρίως τους νησιώτες εφοπλιστές και κεφαλαιούχους, Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς και αρχικά και ορισμένους Πελοποννήσιους.
Προσπάθησε να αποφύγει τον εμφύλιο
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σε μία προσπάθεια να αποτρέψει τον εμφύλιο στις 22 Μαΐου 1824 αναγνώρισε την κυβέρνηση Κουντουριώτη. Όμως η κίνηση αυτή δεν ήταν αρκετή. Οι Ρουμελιώτες συνασπίστηκαν με τους νησιώτες και οι Πελοποννήσιοι πρόκριτοι νιώθοντας θιγμένοι αποχώρησαν από την κυβέρνηση τον Ιούλιο του 1924. Η αφορμή για τον δεύτερο εμφύλιο ήταν η άρνηση των κατοίκων της Τριφυλλίας να πληρώσουν φόρους στην κυβέρνηση Κουντουριώτη. Τότε ο Κουντουριώτης έστειλε στρατεύματα υπό τον Παπαφλέσσα, που εκτελούσε χρέη υπουργού εσωτερικών για να επιβάλει τη θέληση της κυβέρνησης. Στο μεταξύ τα ρουµελιώτικα στρατεύµατα εισέβαλαν στη βόρεια Πελοπόννησο. Οι συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων ήταν ανελέητες με βαρύ τίμημα...
Ο θάνατος του πρωτότοκου γιου
Σε ενέδρα έξω από την Τριπολιτσά ο Πάνος Κολοκοτρώνης, πρωτότοκος γιος του «Γέρου του Μοριά» και διοικητής της φρουράς του Ναυπλίου σκοτώνεται στις 13 Νοεμβρίου 1824. Συντετριμμένος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καταφεύγει στη Βυτίνα και αποφασίζει να αποσυρθεί οριστικά από τον εμφύλιο αλλά παρόλα αυτά τον συνέλαβαν στις 6 Φεβρουαρίου 1825. Τον στέλνουν εξορία - φυλακή στον Προφήτη Ηλία στην Ύδρα αφού προηγήθηκε περιπετειώδη αναχώρηση του από το λιμάνι του Ναυπλίου.
Εξόριστος 4 μήνες στην Ύδρα
Στην Ύδρα έμεινε εξόριστος για 4 μήνες έχοντας σοβαρό τραύμα στο μάτι που κληρονόμησε από πέτρα που δέχτηκε κατά την αναχώρηση του από το Ναύπλιο. Στο μεταξύ σε όλο αυτό το διάστημα Τούρκοι και Αιγύπτιοι οργάνωναν τη μεγάλη αντεπίθεση για να καταπνίξουν στο αίμα την ελληνική επανάσταση.
Σύμπραξη Τούρκων και Αιγυπτίων
Η κατάσταση γίνεται ολοένα και πιο δραματική. Ο Ιμπραήμ πασάς της Αιγύπτου προελαύνει στην Πελοπόννησο και ο Οθωμανός Κιουταχής πολιορκεί το Μεσολόγγι . Μεσολαβούν αρκετές μάχες με μεγάλες απώλειες για τους Έλληνες. Η ορμή του Ιμπραήμ είναι μεγάλη.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έσωσε την Ελληνική Επανάσταση 

και τον παραδέχτηκαν ακόμα και αυτοί που τον φυλάκισαν

Μόνο ο Γέρος
Όλοι αντιλήφθηκαν πως ο μόνος που μπορούσε να σώσει την επανάσταση ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Μπροστά στην πίεση του λαού η κυβέρνηση των Κουντουριώτη, Κωλέττη, Μαυροκορδάτου απελευθέρωσαν άνευ όρων τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στις 17 Μαΐου 1825.
«Να τους χάσωμεν ή να χαθώμεν...΄»
Ακριβώς 20 ημέρες αργότερα έγραψε την επιστολή που παρουσιάζει σήμερα στο ethnos.gr ο συγγραφέας ιστορικός ερευνητής Γιώργος Πύργαρης μετά την ενδελεχή έρευνα του στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
«Η επιστολή είναι γραμμένη στις 6 Ιουνίου 1825. Από την πείρα μου επάνω στις επιστολές της εποχής τολμώ να πω, πως όσα αναφέρονται σ΄αυτήν την επιστολή, είναι ακριβή λόγια του γέρου του Μοριά, όπως εκείνος τα υπαγόρευσε στον γραμματικό του. Απευθύνεται σε φροντιστές των στρατευμάτων. Διακατέχεται από το άγχος εκείνων των ημερών», λέει στο ethnos.gr ο Γιώργος Πύργαρης και συμπληρώνει: «Ο γραμματικός δεν έχει χρόνο να διορθώσει τίποτα, ούτε να καλλωπίσει τα γραφόμενα... Η επιστολή αποπνέει μια βιασύνη που εκπορεύεται από τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη. Ο γραμματικός γράφει ό, τι ακριβώς ακούει από τον Γέρο, ο οποίος εδώ σαλπίζει γενικό προσκλητήριο. Δεν κρύβει την κρισιμότητα της κατάστασης... ΄΄...να τους ΄΄χάσωμεν ή να χαθώμεν...΄΄ .... ΄΄εδώ είναι ο μέγας πόλεμος΄΄... Σημαντικό επίσης, πως μέσα σ΄αυτήν την σχετικά μικρή επιστολή, ο γέρος του Μοριά, αναφέρεται τρεις φορές στον Θεό. Αξίζει να διαβάσει κανείς αυτό το ντοκουμέντο και θα νιώσει τους παλμούς εκείνων των καιρών...».
Η ήττα στο Μανιάκι και ο θάνατος του Παπαφλέσσα
Ο Γιώργος Πύργαρης αναφέρει επίσης ένα ακόμα σημαντικό γεγονός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απελευθέρωση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη: «Η ορμή του Ιμπραήμ είναι μεγάλη και στις 20-21 Μαίου 1825 γίνεται η μάχη στο Μανιάκι όπου σκοτώνεται ο Παπαφλέσσας. Εκεί άπαντες κατάλαβαν το πόσο έλειπε ο Κολοκοτρώνης».

Η επιστολή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη τις πιο κρίσιμες στιγμές της Επανάστασης 

που φέρει στο φως η έρευνα του Γιώργου Πύργαρη

Διαβάστε την επιστολή και νιώστε τους παλμούς εκείνων των καιρών...
Κύριοι φροντισταί...
Σας επαράγγειλα με τον Θεοδωράκην, να θυσαστείτε επειδή δεν έβλεπα τα στρατεύματα να προφθάσουν, διά τούτο τώρα σας λέγω να σταθείτε και να μας προφθάσετε εδώ ζαερέν και τζεμπιχανέν το ογληγορότερον, τα στρατεύματα επρόφθασαν, και πρώτα ο Θεός θα τους κλείσωμεν, μόνον δώσετε φωνήν εις τας επαρχίας να τρέξη στράτευμα, φωνήν την φωνήν να προφθάσουν όσοι πιστοί, διότι εδώ στέκει και να τους χάσωμεν ή να χαθώμεν. μην το πάρετε αψήφιστα διότι ετούτος είναι ο μέγας πόλεμος. δώσατε είδησιν και της επιτροπής. Όλοι πεζοδρόμοι να γίνουν να γενούν να τρέξουν να ειδοποιήσουν και όλος ο κόσμος στρατιώται να γίνουν να προφθάσουν, και να μας στέλνουν και ζαερέν, διά τον Θεόν μην ακινήσετε, Γενήτε όλη φωνή, γενήτε όλοι πεζοί. γενήτε όλοι στρατιώται, να προφθάσουν, να προφθάσουν διότι εχαθήκαμεν. Γράψετε όσα μπορέσετε διότι εγώ ούτε καιρόν έχω, ούτε και θα έχω. και τζεμπιχανές και ζαερές αρκετός να προφθάσουν, και στρατεύματα να συρρεύσουν και ελπίζω εις τον Θεόν εδώ όπου εμπήκαν να γενή το ζάφτι τους. --
τη 6 Ιουνίου 1825
Δραμπάλα
εις άκωβαν
ο πατριώτης
Θ. Κολοκοτρώνης