EFSA: Υπάρχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα; – Τι έδειξαν τα στοιχεία

Πάνω από 110.000 δείγματα από 12 ομάδες αγροτικών προϊόντων συλλέχτηκαν το 2022 από τους μηχανισμούς της ΕΕ για να ελεγχθούν για υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε προϊόντα που καταναλώνονται πιο συχνά.
Η τελευταία έκθεση της EFSA για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει χαμηλός κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών, σύμφωνα με τα δείγματα που εξετάστηκαν. Ωστόσο, η έκθεση διατυπώνει ορισμένες συστάσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων ελέγχου των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.
Ειδικότερα, το 2022 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης συλλέχθηκαν και εξετάστηκαν 110.829 δείγματα τροφίμων, ποσότητα αυξημένη κατά 25% σε σχέση με το 2021. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 96,3% των δειγμάτων ήταν εντός των νομικά επιτρεπόμενων επιπέδων. Για το υποσύνολο των 11.727 δειγμάτων που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του συντονισμένου από την ΕΕ προγράμματος ελέγχου (EU MACP), το 98,4% ήταν εντός των νόμιμων ορίων.
Τι έδειξαν τα στοιχεία
Το πρόγραμμα MACP της ΕΕ αναλύει δείγματα που συλλέγονται τυχαία από 12 τρόφιμα. Για το 2022, αυτά ήταν τα μήλα, οι φράουλες, τα ροδάκινα, το κρασί (κόκκινο και λευκό), τα μαρούλια, τα λάχανα, οι ντομάτες, τα σπανάκια, οι σπόροι βρώμης, οι σπόροι κριθαριού, το αγελαδινό γάλα και το λίπος των χοίρων.
Από τα δείγματα που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος που συντονίζεται από την ΕΕ:

• Το 51,4% (6.023 δείγματα) ήταν απαλλαγμένο από ποσοτικά προσδιορίσιμα επίπεδα καταλοίπων.
• Το 47% (5.512) περιείχαν ένα ή περισσότερα κατάλοιπα σε συγκεντρώσεις χαμηλότερες ή ίσες με τα επιτρεπόμενα επίπεδα (γνωστά ως ανώτατα όρια καταλοίπων ή ΑΟΚ).
• Το 1,6% (192) περιείχε υπολείμματα που υπερέβαιναν τα επιτρεπόμενα επίπεδα.

Οι τάσεις στα 12 τρόφιμα που αναλύθηκαν
Το ίδιο καλάθι προϊόντων υποβάλλεται σε δειγματοληψία κάθε τρία χρόνια, παρουσιάζοντας ανοδικές ή καθοδικές τάσεις για τα συγκεκριμένα προϊόντα.
Το συνολικό ποσοστό κατά το οποίο τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων υπερβαίνουν τα ΑΟΚ μειώθηκε ελαφρώς από 2% το 2019 σε 1,6% το 2022.
Σε σύγκριση με το 2019 και με το 2016, το ποσοστό υπέρβασης μειώθηκε για τα μήλα, τα ροδάκινα, τις φράουλες, το κρασί και το χοιρινό λίπος- για τα σπανάκια, μειώθηκε από το 2019. Το 2022 δεν βρέθηκαν δείγματα αγελαδινού γάλακτος με υπολείμματα πάνω από το ΑΟΚ, όπως και το 2019 και το 2016. Οι υπερβάσεις αυξήθηκαν για τα λάχανα, τις ντομάτες, τα μαρούλια, το κριθάρι και τους σπόρους βρώμης.
Εκτίμηση κινδύνου
Τα αποτελέσματα των προγραμμάτων ελέγχου αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την εκτίμηση της διατροφικής έκθεσης των καταναλωτών της ΕΕ σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Στο πλαίσιο της ανάλυσης των αποτελεσμάτων, η EFSA προέβη σε εκτίμηση του διατροφικού κινδύνου. Φέτος, η έκθεση επεκτείνει τη μεθοδολογία πιθανολογικής αξιολόγησης που εισήχθη πέρυσι σε όλα τα φυτοφάρμακα που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του συντονισμένου από την ΕΕ προγράμματος. Η αξιολόγηση αυτή δείχνει την πιθανότητα οι καταναλωτές να εκτεθούν σε ποσότητα υπολειμμάτων πάνω από ένα ορισμένο όριο ασφαλείας.