Ποιοι μπορούν να ανοίξουν την πόρτα της συνταξιοδότησης: Τι ισχύει για μητέρες, δημόσιο, ιδιωτικό τομέα και ΔΕΚΟ

Πιέζεται το σύστημα λόγω πολλών συνταξιοδοτήσεων. Οι 11 κατηγορίες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Περίπου 100.000 ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας εντός του 2024 πριν την συμπλήρωση των γενικών ορίων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης. Σύμφωνα με νομικούς στην κοινωνική ασφάλιση οι αιτήσεις συνταξιοδότησης αναμένεται να ξεπεράσουν τις 220.000 φέτος. Εάν συνεχιστεί αυτή η αθρόα «έξοδος» προς τη συνταξιοδότηση, το Ασφαλιστικό Σύστημα και τα τμήματα απονομής του ΕΦΚΑ θα πιεστούν ακόμα περισσότερο. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2024, έχουν εγγραφεί επιπλέον 400 εκατ. ευρώ για την πληρωμή των επιπλέον αιτήσεων.
Τα ευνοϊκά όρια συνταξιοδότησης πριν τα 62, αφορούν κυρίως τις μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα , το δημόσιο και τα πρώην ειδικά ταμεία και τις γυναίκες ασφαλισμένες με το καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών (ΒΑΕ) που μπορούν να αποχωρίσουν νωρίτερα τα επόμενα χρόνια αν έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τη διετία 2010-2012.
Οι μητέρες γεννημένες το 1966 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 60 ετών και δύο μηνών αν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (5.500 ένσημα στον ιδιωτικό τομέα, 25ετία στο δημόσιο) τη διετία 2010-2012. Επίσης ένα μικρό πλήθος γυναικών στα ΒΑΕ, μπορούν να αποχωρήσουν 55-57 ετών. Για τις γεννημένες από 1/1/1969 και μετά δεν ισχύουν πλέον τα μεταβατικά όρια. Αυτό σημαίνει ότι έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 62 με 40 χρόνια δουλειάς ή στα 67 με 15-20 χρόνια ασφάλισης.
Αναλυτικά οι κατηγορίες που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τα γενικά όρια ηλικίας των 62 και 67 εντός του 2024 είναι οι εξής:
1. Δημόσιο 35ετία (κατοχύρωση το 2010)
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τέκνων ή και στρατού αλλά και τα 58. Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνετε εντός του 2024.
2. Δημόσιο 36ετία (κατοχύρωση το 2011)
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 36ετία με πλήρη σύνταξη, με κατοχύρωση το 2011 οπότε και επιτρέπονται οι εξαγορές πλασματικών ετών, θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 36 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών σπουδών, τέκνων, στρατού κλπ αλλά και τα 58. Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνεται εντός του 2024.
3. Δημόσιο 37ετία
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου εφόσον είχε συμπληρωθεί 25ετία έως την 31/12/2010 είχαν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37ετία χωρίς όριο ηλικίας πλην όμως θα πρέπει η 37ετία να έχει συμπληρωθεί ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών (μόνο στρατού ή τέκνων) έως την 31/12/2021. Έτσι ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει το αντίστοιχο όριο ηλικίας που έχει τεθεί με το ν. 4336/2015, δηλαδή το 61ο και 2 μήνες και μπορεί να αποχωρήσει με το εν λόγω όριο εφόσον το συμπλήρωσε ήδη ή θα το συμπληρώσει εντός του 2024.
4. Δημόσιο βαρέα ΟΤΑ
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που ανήκουν στο καθεστώς ασφάλισης των βαρέων του Δημοσίου και απασχολούνται ως μόνιμοι σε ΟΤΑ έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν εντός του 2024 εάν συμπληρώνουν τις σχετικές προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα :

• Εάν έχουν συμπληρώσει συνολικά τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης στα βαρέα των ΟΤΑ μέχρι την 31/12/2012 τότε όριο ηλικίας συνταξιοδότησης παραμένει το 58ο έτος της ηλικίας.
• Εάν έχουν συμπληρώσει συνολικά τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης στα βαρέα των ΟΤΑ μετά την 1/1/2013 τότε όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι το 60ο έτος της ηλικίας.

5. Πρόωρες συντάξεις στο Δημόσιο
Οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με πρόωρη / μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών έως την 31/12/2012 και το όριο ηλικίας ως την 31/12/2022.
Έτσι:

• Οι γυναίκες (μόνο) που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.

Σε όλες τις περιπτώσεις που το εν λόγω όριο ηλικίας συμπληρώνετε ΜΕΤΑ την 1/1/2023 τότε για τη λήψη πρόωρης / μειωμένης σύνταξης θα πρέπει να συμπληρωθεί το 62ο έτος της ηλικίας.
6. IKA με 7.500 βαρέα ένσημα
Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ πλέον η μοναδική περίπτωση εξόδου ΠΡΙΝ τα γενικά όρια ηλικίας είναι η ασφάλιση στα βαρέα και ανθυγιεινά.
Στο καθεστώς των ΒΑΕ η κατοχύρωση γίνεται με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά.
Έτσι η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 60ο τους έτος για μειωμένη σύνταξη και το 62ο για πλήρη. Η μείωση στην επιλογή της μειωμένης στα 60 είναι 51 € σε σύγκριση με την αντίστοιχη πλήρη.
7. IKA με 3.600 βαρέα ένσημα
Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 62ο τους έτος για πλήρη σύνταξη.
8. Γυναίκες στο πρ. IKA με 3.600 βαρέα ένσημα
Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης:

• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από την 1/1/2013 κι έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 62 με πλήρη σύνταξη.

Γονείς ανηλίκων τέκνων
Μια μεγάλη κατηγορία εξόδου πριν από τα γενικά όρια ηλικίας είναι οι ασφαλισμένοι μισθωτοί που κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο, τα ταμεία των ΔΕΚΟ – Τραπεζών και το ΙΚΑ. Συγκεκριμένα:
9. Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 25ετία
Οι γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) και οι τρίτεκνοι και άνω ασφαλισμένοι του Δημοσίου και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ασφαλισμένοι στα Ταμεία των ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν ανάλογα με το έτος θεμελίωσης στα 50 ή τα 52 ή τα 55 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2024 εφόσον συμπληρώνουν το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015. Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

• Μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 25ετία και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και συμπλήρωσαν το 50ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθείσες το 1966).
• Γονείς (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες (μόνο γυναίκες) υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και συμπλήρωσαν το 52ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1964).
• Γονείς (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1963).

10. Τρίτεκνοι σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 20ετία

• Τρίτεκνες και άνω μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 20ετία μπορούν να αποχωρήσουν εντός του 2024 καθώς το δικαίωμα ασκείται χωρίς όριο ηλικίας.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία και συμπλήρωσαν το 52ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1964).
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1963).

11. IKA, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 5.500 ένσημα και ανήλικο

Οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων ανηλίκων του ΙΚΑ των Ταμείων των ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και ταυτόχρονα ανηλικότητα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2024 ανάλογα με το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015.
Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 50ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 50ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθείσες το 1966).
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 55ο έτος τους για πλήρη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθείσες το 1963).